Vendlindja ime Tepelena
Vendlindja Ime: Tepelena
Tepelena është një qytet i vendosur në jug të Shqipërisë, me një rëndësi historike dhe kulturore të veçantë. Ky qytet është i njohur për rolin e tij në histori, veçanërisht si vendlindja e Ali Pashë Tepelenës, një figurë e njohur e shekullit të 18-të që pati ndikim të madh në Perandorinë Osmane dhe në historinë e rajonit. Tepelena shtrihet buzë lumit Vjosë dhe ka një natyrë të pasur me male dhe kodra të gjelbëruara, duke ofruar peisazhe mahnitëse për banorët dhe vizitorët e saj.
Tepelena ka një histori të lashtë që daton që nga kohët antike, kur ky rajon banohej nga fise ilire. Gjatë shekujve, Tepelena ka qenë dëshmitare e betejave dhe luftërave të ndryshme, por gjithashtu ka shërbyer si qendër tregtare dhe strategjike, për shkak të pozicionit të saj gjeografik.
Një nga figurat më të njohura të Tepelenës është Ali Pasha, një sundimtar lokal i njohur për rezistencën e tij ndaj autoritetit osman dhe për mënyrën e tij të menaxhimit të rajonit. Kalaja e Tepelenës, e cila ende qëndron si dëshmi e trashëgimisë së tij, është një nga monumentet më të rëndësishme historike të qytetit dhe tërheq shumë vizitorë.
Vendosur në juglindje të Shqipërisë, Tepelena ndodhet pranë lumit Vjosë, i cili rrjedh përmes peizazhit malor të zonës. Lugina e Vjosës ofron bukuri të rralla natyrore me lumin e saj të pastër dhe të egër, ndërsa malet e larta rrethojnë qytetin, duke krijuar një ndjenjë qetësie dhe izolimi. Ky mjedis natyror ka ndikuar në mënyrën e jetesës së banorëve, të cilët mbështeten kryesisht në bujqësi dhe blegtori.
Kultura e Tepelenës është thellësisht e lidhur me traditat e zonës së Jugut të Shqipërisë. Këngët polifonike, një nga pasuritë më të mëdha të kulturës shqiptare, janë të njohura në këtë rajon. Banorët e Tepelenës mburren me traditën e tyre të mikpritjes dhe besnikërisë, ndërsa festat dhe ngjarjet kulturore mbajnë gjallë kujtimet e të parëve dhe zakonet e vjetra.
Në vitin 2008, autorët Jaho Cana dhe Laert Alite publikuan librin "Vendlindja ime: Tepelena" [1] në bashkëpunim me shtëpinë botuese "Erik" në Tiranë. Ky libër, i cili u konceptua për nxënësit e klasave të 5-ta të shkollës 9-vjeçare, u krijua për t’i ofruar të rinjve njohuri të thelluara për vendlindjen e tyre, Tepelenën. Libri përmban një përmbledhje të historisë, gjeografisë dhe traditave të qytetit, duke pasuruar njohuritë e brezave të rinj dhe duke u ofruar mundësinë për të kuptuar më mirë trashëgiminë e tyre.
Me 55 faqe të mbushura me ilustrime dhe të dhëna të rëndësishme, "Vendlindja ime: Tepelena" është një burim i vlefshëm për të gjithë ata që duan të dinë më shumë rreth historisë dhe kulturës së këtij qyteti të vogël, por të rëndësishëm. Libri është konceptuar me një gjuhë të thjeshtë dhe të kuptueshme, që i përshtatet moshës së re, por njëkohësisht është interesant për të gjithë ata që duan të zbulojnë më shumë për këtë vend.
Tepelena mbetet një qytet simbolik për historinë dhe trashëgiminë shqiptare. Përmes figurave të njohura historike, si Ali Pasha, dhe peizazheve të saj mbresëlënëse, ky qytet i vogël ka lënë gjurmë të mëdha në kulturën kombëtare. Libri "Vendlindja Ime: Tepelena" i Jaho Canës dhe Laert Alites është një homazh për këtë trashëgimi, duke edukuar brezat e rinj për rëndësinë e ruajtjes së identitetit dhe traditave të tyre.
Gjëja më e shtrenjtë! Vendi ku u lindëm e u rritëm, ku morëm mësimet e fëmijërisë, ku jetuam gëzimet dhe hidhërimet tona. Aty u formuam, hodhëm hapat e parë dhe nisëm rrugën e jetës... Vendlindja është kjo tokë, këta gurë e drurë që në çdo moment na kujtojnë origjinën tonë. Lavdia e të parëve është dritë për pasardhësit! Është thirrja e kohës për të njohur Vendlindjen dhe kushtrimi i të parëve për të dashur atdheun.