Ali Kelmendi (libër)
Ali Kelmendi: Militant i shquar i lëvizjes komuniste shqiptare
Titulli: Ali Kelmendi [1]: militant i shquar i lëvizjes komuniste shqiptare
Përgatiti: Sotir Manushi
Vendi i botimit: Tiranë
Shtëpia Botuese: Mihal Duri
Viti i botimit: 1960
Përshkrimi fizik: 65 faqe
Fjalë kyçe: Lëvizje komuniste, biografia
Termat gjeografikë: Shqipëri, Kosovë
Ali Kelmendi (1900–1939) është një nga figurat më të shquara dhe simbolike të lëvizjes komuniste shqiptare. I lindur në Pejë, Kosovë, Kelmendi u bë një nga aktivistët më të përkushtuar dhe liderët kryesorë të lëvizjes së majtë në Shqipëri dhe në rajon. Jeta dhe veprimtaria e tij politike pasqyrojnë përpjekjet e lëvizjes komuniste për të mobilizuar masat popullore dhe për të luftuar kundër shtypjes, në një kohë kur Shqipëria dhe Kosova ndodheshin nën rrezikun e ekspansionit fashist dhe kundërshtimeve të brendshme.
Ali Kelmendi lindi në Pejë më 1900 dhe që në rini u përfshi në lëvizjet politike që kishin për qëllim çlirimin kombëtar dhe shoqëror. Pas studimeve të para në Kosovë, ai vazhdoi aktivitetin e tij politik duke u përfshirë në lëvizjet për lirinë dhe emancipimin e klasës punëtore.
Në fillim të viteve '20, për shkak të përndjekjeve nga regjimet e atëhershme, ai u detyrua të largohej nga Kosova dhe të vendosej në Shqipëri. Në Shqipëri, Kelmendi u angazhua intensivisht me rrethin e komunistëve të rinj që po formoheshin dhe filloi të shfaqte rolin e tij udhëheqës në organizimin e protestave dhe aktiviteteve propagandistike.
Për shkak të shtypjes së vazhdueshme nga regjimi i Ahmet Zogut dhe përndjekjes së komunistëve, Kelmendi u detyrua të emigronte në Francë. Në Francë, ai vazhdoi të punonte si organizator i lëvizjeve punëtore dhe u bë pjesë aktive e Partisë Komuniste të Francës. Ali Kelmendi, në këtë periudhë, zhvilloi një aktivitet të gjallë, duke mbajtur kontakte me emigrantët shqiptarë dhe kosovarë, dhe duke përçuar mesazhet e lëvizjes komuniste shqiptare në Perëndim.
Në vitet e fundit të jetës së tij, Ali Kelmendi u kthye në Shqipëri, ku u përqendrua në forcimin e strukturave komuniste të vendit. Ai ndihmoi në krijimin e grupeve të para ilegale komuniste, të cilat do të luanin një rol kyç në formimin e Partisë Komuniste të Shqipërisë pas Luftës së Dytë Botërore. Kelmendi u bë një figurë simbolike dhe një model për shumë të rinj të angazhuar në luftën për liri dhe barazi.
Ali Kelmendi vdiq në mënyrë të parakohshme në vitin 1939, por trashëgimia e tij vazhdon të jetë e gjallë në historinë e lëvizjes komuniste shqiptare. Ai u kthye në një simbol të luftës për drejtësi sociale dhe çlirim kombëtar, dhe emri i tij u përmend shpesh në literaturën dhe propagandën e periudhës socialiste në Shqipëri.
Në vitin 1960, Mihal Duri botoi librin "Ali Kelmendi: militant i shquar i lëvizjes komuniste shqiptare", përgatitur nga studiuesi Sotir Manushi. Ky libër, i cili përmban 65 faqe, ofron një pasqyrë të detajuar të jetës dhe veprimtarisë së Kelmendit, duke përshkruar rolin e tij si lider dhe militant në kuadrin e zhvillimeve politike të kohës.
Ali Kelmendi konsiderohet një nga figurat kyçe të historisë politike të Shqipërisë dhe Kosovës, i cili ndërtoi ura ndërmjet lëvizjeve të ndryshme në rajon dhe jashtë vendit. Figura e tij mbetet e rëndësishme në analizën e lëvizjeve komuniste dhe në përpjekjet për emancipim shoqëror në Ballkan gjatë shekullit XX.