Shihni burimin për Angjelina Araniti

{{Ky artikull|Ky artikull bën fjalë për jetën e shenjtores Angjelina nga familja e aranitëve dhe jo për motrën e Skënderbeut [[Angjelina Kastrioti]]n.}}
[[Skeda:Sv. Angelina, freska u manastiru Krušedol.jpg|thumb|250px]]
'''Angjelina Araniti Komneni''' (l. [[shekulli XV|shek. XV]], [[Berati|Berat]] - v. [[30 korrik]] [[1520]], [[Krushedoli]]; {{lang-sq|Angjelina Arianit Komneni, Shën Angjelina, Shën Angjelina e Krujës (?), Shën Angjelina e Arbërisë}}, {{lang-sr|Angelina Branković, Мати Ангелина, ''Ангелина Бранковић'', Shën Angjelina e Serbisë}}) ishte një [[despoti|despoteshë]] e [[shekulli XV|shekullit XV]], bashkëshortja e despotit [[serbët|serb]] [[Stefan Brankoviq]]. Ajo rridhte nga një familje fisnike [[shqiptarët|shqiptare]] dhe ishte kunatë e [[Gjergj Kastrioti (Skënderbeu)|Skënderbeut]]. Për jetën e saj të devotshme ajo është shpallur shenjtore dhe nderohet si e tillë nga [[Kisha ortodokse serbe]].

==Jeta==
[[Skeda:Civot sa mostima svete Angeline.jpg|parapamje|Relike me eshtrat e Shën Angjelinës në [[Manastiri i Krushedolit|Manastirin e Krushedolit]]]]
Angjelina Aranit Komneni u lind në [[Berati|Berat]], në kohën kur shumica e shqiptarëve ishin të [[Kisha Ortodokse Lindore|krishterë ortodoksë]]<ref>{{Cite web |url=http://www.roca.org/OA/34/34k.htm |title=Lives of the Serbian Saints, by Voyeslav Yanich |url-status=dead |access-date=5 prill 2013 |archive-date=27 prill 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140427031952/http://www.roca.org/OA/34/34k.htm }}</ref> dhe ishte bija e gjashtë e fisnikut [[Arianit Komneni|Gjergj Arianit Komneni]].<ref>{{cite web|url=http://www.albanianhistory.net/texts16-18/AH1515.html|title=John Musachi: Brief Chronicle on the Descendants of our Musachi Dynasty|last=Musachi|first=John|year=1515|accessdate=3 tetor 2010|archive-date=10 shtator 2010|archive-url=https://web.archive.org/web/20100910095427/http://www.albanianhistory.net/texts16-18/AH1515.html|language=en|url-status=dead}}</ref> Angjelina ishte e motra e [[Donika Kastrioti]]t, e cila ishte gruaja e [[Gjergj Kastrioti (Skënderbeu)|Gjergj Kastrioti Skënderbeut]].<ref name=Elsie>{{cite book|last=Elsie|first=Robert|title=A dictionary of Albanian religion, mythology and folk culture|url=http://books.google.com/books?id=aAtQZ0vjf5gC&printsec=frontcover&source=gbs_slider_thumb#v=onepage&q&f=false|year=2000|publisher=New York University Press|isbn=0-8147-2214-8|page=9}}</ref> Angjelina u martua me udhëheqësin serb [[Stefan Brankoviq]] (afro. 1460—1461) në [[Shkodra|Shkodër]],<ref name="pirroprifti">{{cite web | url = http://www.zemrashqiptare.net/news/id_19243/rp_0/act_print/rf_1/Printo.html | title = Shënjtorja Ortodokse Shqiptare Angjelina Araniti (Komneni), dhe  Kisha Ortodokse Shqiptare|author=Pirro Prifti|date = 31 dhjetor 2010|accessdate=5 prill 2013}}</ref> të birin e despotit serb [[Gjuragj Brankoviq]] (afro. 1427—1456).<ref name=Antiochian>{{Cite web |url=http://www.antiochian.org/node/19134 |title=St. Angelina of Serbia |access-date=5 prill 2013 |archive-date=15 prill 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130415225704/http://www.antiochian.org/node/19134 |url-status=dead }}</ref><ref>{{Cite web |url=http://www.saintstevens.org/history.htm |title=Saint Angelina of Serbia |access-date=5 prill 2013 |archive-date=15 prill 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130415085040/http://www.saintstevens.org/history.htm |url-status=dead }}</ref>

Njohja e saj me Stefanin e verbër,  djalin e Despotit të Sërbisë, ndodhi më 1460 kur ai erdhi për vizitë tek [[Skënderbeu]].

Angjelina dhe Stefani patën dy djem Gjergjin (Maksim) e Joanin<ref name="pirroprifti" /> dhe dy (ose tre) vajza Maria, Milica (e ndoshta dhe Irena). Zonja Angjelina dhe despoti Brankoviq u larguan për në territoret e [[Besëlidhja e Lezhës|Lidhjes së Lezhës]] dhe më pas në [[Friuli]], [[Italia|Itali]], kur [[Despotati serb]] dhe territoret e Lidhjes u pushtuan nga [[Perandoria Osmane]].<ref name=Elsie/> Territori i despotatit që nga viti 1459 ishte nën pushtimin osman.

Stefan [[Stefan Brankoviq]] vdiq në vitin 1476. Në vitin 1485, me shpalljen e të birit, Gjergjit, despot titullar i [[Despotati serb|Despotatit serb]] në ekzil Angjelina shkoi në [[Mbretëria e Hungarisë|Mbretërinë e Hungarisë]]. Me vete mori edhe eshtrat e të shoqit. Mbreti hungarez Mateja i jep në pronësi qytetin dhe pasurinë e [[Kupinova|Kupinovës]] në [[Vojvodina|Vojvodinë]]. Duke parë se ajo vetë nuk ishte në gjendje të mbante të gjithë manastiret, i shkruan një  letër prekëse Princit të Madh të Moskës, Vasilit III Ivanoviq:
{{Citat|Pushteti tonë po i vjen fundi, ndërsa tëndi sa vjen e rritet. Prandaj edhe të marresh përsipër detyren tonë për tu përkujdesur e ndihmuar Kishat edhe manastiret e shenjta, të ngritura prej të parëve tuaj të pershpirtshem edhe të mitë.|Letër e Angjelinës drejtuar Princit të Moskës,  Vasilit III Ivanoviq}}
Me ndihmat që dërgoi Vasili III, Angjelina ndërtoi [[Manastiri i Krushedolit|Manastirin e Krushedolit]] dhe disa manastire të tjerë. Besohet se ndërtimi i këtij manastiri filloi në vitin 1509. Më vonë Angjelina u bë murgeshë në [[Manastiri i Krushedolit|Manastirin e Krushedolit]], në malin [[Frushka Gora]], [[Syrmia]], ku edhe vdiq në fillim të [[shekulli VI|shek. XVI]].<ref name=Elsie/> Eshtrat e saj u ruajtën në këtë manastir. Më 1716, kur turqit u vunë zjarrin këtyre kishave dhe manastireve, murgeshat arritën ta shpëtojnë vetëm një pjesë të eshtrave të Shën-Angjelinës, dorën e majtë, që sot e kësaj dite ruhet në kivotin e kishës së Manastirit të Krushedolit.<ref name="pirroprifti" />

Ajo nderohet si shenjtore nga [[Kisha ortodokse serbe]] me emrin ''Shën Angjelina e Serbisë'' dhe dita e saj festohet më [[30 korrik]] dhe më [[10 dhjetor]].<ref name=Elsie/><ref name=Antiochian/> Kulti i saj dhe i bashkëshortit të saj Stefanit si shenjtorë, u ngritën për shkak të jetës së vuajtur që kaluan. Angjelina gjatë gjithë jetës u përpoq të ndihmojë të varfërit. Ajo shkroi një [[hagiografi]] të njohur si Hagiografia e Nënë Angjelinës ({{lang-sr|Житије мајке Ангелине}}).

== Mirënjohje ==
[[Kisha ortodokse serbe]] e ka shpallur Angjelinën shenjtore dhe kremton diten e saj më 12 gusht/30 korrik dhe 23/10 dhjetor. Shumë kisha të tjera në [[Serbia|Serbi]] mbajnë ikona ose emrin e saj. Manastiri në [[Prats-de-Mollo-la-Preste]], [[Franca|Francë]] mban një statujë të Angjelinës. Rrethanat se si është vendosur një statujë [[Kisha ortodokse e lindjes|ortodokse]] në një manastirn katolik ende nuk dihen. Në [[Beogradi|Beograd]] një rrugë mban emrin ''majke Angeline'' ({{lang-sr|Мати Ангелина}}) {{coord|44.788308|20.519146|display=inline}}.

== Literatura ==
; Artikuj gazete
* Artikulli [http://www.bksh.al/adlib/scripts/wwwopac.exe?DATABASE=catalo&OPAC_URL=/adlib/beginner/index_al.html&LANGUAGE=1&%250=200129065&LIMIT=50 Shën Angjelina Shqiptare, e bija e Arianit Komnenit : Historia e princeshës shqiptare, që ngriti Manastirin e Krushedolit në Serbi] [[Republika (gazetë)|Republika]]. - nr. 268, 11 nëntor, 2001, faqe. 21
* Artikulli [http://www.bksh.al/adlib/scripts/wwwopac.exe?DATABASE=catalo&OPAC_URL=/adlib/beginner/index_al.html&LANGUAGE=1&%250=200138414&LIMIT=50 Shenjtore shqiptare në Manastirin Kushedol të Vojvodinës : Shën Angjelina Shqiptare] [[Gazeta 55]]. - Nr. 200, 24 gusht, 2002, f. 16
; Dokumente dhe libra
* {{cite book|last=Elsie|first=Robert|title=A dictionary of Albanian religion, mythology and folk culture|url=http://books.google.com/books?id=aAtQZ0vjf5gC&printsec=frontcover&source=gbs_slider_thumb#v=onepage&q&f=false|year=2000|publisher=New York University Press|isbn=0-8147-2214-8|page=9}}
* Slobodan Mileusnić: Serbët e shenjtë (serbisht: Свети Срби/Sveti Srbi) , Novi Sad 2000

== Lidhje të jashtme ==
* {{commonscat|St. Angelina of Serbia|Shën Angjelina}}
* {{cite web| url = http://pravoslavlje.spc.rs/broj/1063/tekst/sremski-brankovici/print| language = en| title = Sremski Brankovici| accessdate = 2013-02-17| author = Radovan Pilipović| archive-date = 4 maj 2013| archive-url = https://archive.today/20130504054426/http://pravoslavlje.spc.rs/broj/1063/tekst/sremski-brankovici/print| url-status = dead}}

== Referime ==
<references/>

[[Kategoria:Lindje - Shekulli XV]]
[[Kategoria:Vdekje 1520]]
[[Kategoria:Shenjtorë shqiptarë]]
[[Kategoria:Njerëz nga Berati]]
[[Kategoria:Ortodoksë shqiptarë]]