Antonio Zoncada
Antonio Zoncada (4 shkurt 1813 në Codogno - 15 korrik 1887 në Pavia ) ishte një autor italian, romanist, italianist dhe historian letrar. Ai është autor i romanint historik “Skënderbeu-histori shqiptare e shekullit XV” (Scanderbeg: storia albanese del secolo XV), botuar në Milano në vitin 1874.
Biografia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Lindi në Kordojë të Milanos. Fillimisht ndoqi studimet teologjike. Veshi petkun e priftit por u tërhoq që në rini nga karriera fetare. Mori pjesë në lëvizjen progresiste të vitit 1848,
Zoncada ishte i destinuar për shugurimin priftëror, duke veshur petkun e priftit por në vitin 1834 ai u tërhoq nga karriera fetare duke u konvertuar në jetën laike dhe dha mësim në disa shkolla të mesme. Mori pjesë në lëvizjen progresiste të vitit 1848, të njohur si Kryengritja pesëditore e Milanos, kundër austriakëve. Pas lirimit ai u bë një mësues privat. Më 1853 u emërua në katedrën e estetikës dhe letërsisë latine e greke në Universitetin e Pavias . Nga viti 1863 mbajti atje katedrën për letërsinë italiane. Zoncada shkroi dhe botoi mjaft studime, novela, poezi, përshkrime e romane historike.
Publikime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Studime romantike dhe histori letrare[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- Eccellenza della lingua Italiana e modo di studiarla, Milano 1853
- I fasti delle lettere in Italia nel corrente secolo, Milano 1853
- Corso di letteratura classica, 4 vëll. , Milano 1855–1858
- Dante e l'arte në Itali, Pavia 1864
- I dialetti d’Italia. Letture pubbliche, Pavia 1875
- Clio ovvero i fasti della storia, Turin 1882
- Alfieri e Rousseau, Pavia 1883
Poezi dhe prozë[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- Saggio di poesie, Mailand 1837
- Poesie, Mailand 1843
- Tre racconti ad istruzione dei giovinetti, Mailand 1850
- Carlo Goldoni a Pavia. Racconto storico, Pavia 1866, 1999
- La siciliana. Racconto contemporaneo, Codogno 1868
- Scanderbeg: storia albanese del secolo XV. Milano, 1874
Përkthime nga frëngjishtja[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- Xavier Marmier, Lettere sulla Danimarca, la Svezia, la Norvegia, la Laponia e lo Spitzberg, 4 vëll. , Milano 1841
- François Guizot, Storia generale della civiltà në Evropë, Milano 1841
- Mathieu Richard Auguste Henrion, Storia generale della Chiesa, 13 vëll. , Milano 1843–1850
- Louis de Loménie, Biography d'uomini illustri contemporanei, Milano 1845
Literatura[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- Edgar Radtke, Antonio Zoncada (1813–1887) dhe pionieri i dialektologjisë shkencore në Itali, në: Lingua et Traditio. Historia e gjuhësisë dhe e filologjive moderne. Festschrift për Hans Helmut Christmann në ditëlindjen e tij të 65-të ditëlindjen , ed. nga Richard Baum et al., Tübingen 1994, fq. 337–357