Aspekte të mitologjisë ilire
Aspekte të mitologjisë ilire
- Titulli: Aspekte të mitologjisë ilire
- Autori: Moikom Zeqo
- Redaktori: Anton Papleka
- Vendi i botimit: Tiranë, Shqipëri
- Botuesi: Toena
- Viti i botimit: 1996
- Gjatësia: 118 faqe; formati 20 cm
- Fjalë kyçe: Folklori shqiptar, mitologjia ilire, antikitete ilire
Libri Aspekte të mitologjisë ilire [1] i Moikom Zeqos është një studim i thelluar mbi besimet dhe mitologjinë e ilirëve, popullit antik që banoi në një pjesë të konsiderueshme të gadishullit Ballkanik. Moikom Zeqo, një studiues dhe arkeolog i njohur shqiptar, përmes këtij botimi synon të zbulojë për lexuesit e tij disa aspekte thelbësore të mendësisë mitologjike të ilirëve, duke përfshirë mitet, legjendat, simbolet dhe ritualet që formuan bazën kulturore të këtij populli.
Libri përbëhet nga një analizë e detajuar e strukturave mitologjike dhe përmban përshkrime të figurave kryesore mitologjike dhe panteonit të ilirëve. Zeqo përqendrohet në:
1. Origjinat e besimeve ilire – Ai shqyrton ndikimet nga kulturat fqinje dhe mënyrën se si ilirët zhvilluan një sistem unik të besimeve fetare dhe mitologjike.
2. Simbolet dhe mitet kryesore – Ky seksion eksploron simbolet që përdorën ilirët, përfshirë simbolet natyrore si malet, lumenjtë dhe kafshët që kishin vlerë të veçantë simbolike në kulturën e tyre.
3. Figurat mitologjike – Zeqo diskuton për perënditë dhe heronjtë ilirë, duke përmendur hyjnitë e luftës, pjellorisë dhe natyrës, të cilat përfaqësonin aspekte të ndryshme të jetës dhe besimit ilir.
4. Ritet dhe ritualet – Në këtë pjesë, autori përshkruan ritualet që lidhen me ciklin e jetës dhe adhurimin e hyjnive. Ai hedh dritë mbi mënyrën se si ilirët e nderonin natyrën dhe si interpretuan fenomene të ndryshme natyrore.
Aspekte të mitologjisë ilire luan një rol të rëndësishëm për studimet albanologjike dhe për studimet e historisë së religjionit në Ballkan. Ky botim ndihmon në përpjekjen për të rindërtuar trashëgiminë shpirtërore të ilirëve, një aspekt që ka pasur ndikim të fuqishëm edhe në kulturën dhe folklorin shqiptar të mëvonshëm. Libri është gjithashtu një burim i rëndësishëm për studiuesit dhe lexuesit që kërkojnë të kuptojnë më mirë rrënjët e traditave dhe mitologjisë që mbijetuan edhe pas rënies së Ilirisë antike.
Libri është mirëpritur për përpjekjet e tij për të ndriçuar një aspekt të veçantë të historisë dhe kulturës shqiptare që ka qenë më pak i eksploruar. Studiuesit vlerësojnë angazhimin e Zeqos në interpretimin e thelluar të burimeve të pakta arkeologjike dhe historike për të rindërtuar një pjesë të humbur të identitetit kulturor shqiptar.
Aspekte të mitologjisë ilire nga Moikom Zeqo është një vepër e çmuar për të gjithë ata që janë të interesuar për të studiuar origjinën e kulturës shqiptare dhe ndikimet që kjo kulturë ka marrë nga Iliria antike. Libri shërben jo vetëm si një udhëzues për botën mitologjike të ilirëve, por edhe si një burim i rëndësishëm për të kuptuar më mirë rrugëtimin historik dhe shpirtëror të një populli që i dha formë identitetit shqiptar në shekuj.