Jump to content

Astrit Bishqemi

Shtoni lidhje
Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë


Astrit Bishqemi u lind në Elbasan më 18 korrik 1943.

Pas shkollës së mesme pedagogjike, studioi në Degën Matematikë-Fizikë të Institutit Pedagogjik 2-vjeçar në Shkodër dhe më pas mbaroi studimet e larta në Degën e Gjuhës dhe Letërsisë Shqipe në Elbasan.

Ndërroi jetë në Tiranë më 6 Janar 2025.[1][2]

Veprimtaria

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Për shumë vite ushtroi profesionin e mësuesit dhe njëkohësisht të drejtorit në shumë shkolla tetëvjeçare dhe të mesme të rrethit të Elbasanit, përkatësisht në qytetet Librazhd, Peqin, Elbasan. Ndërkohë ka qenë redaktor i gazetës lokale” Shkumbini” (1973-1977). Që nga viti 1981 fillimisht si pedagog i jashtëm dhe më tej efektiv, ishte lektor i lëndës së letërsisë për fëmijë në universitetin "Aleksandër Xhuvani" në Elbasan deri në vitin 2010 kur doli në pension. Tema e doktoraturës së mbrojtur prej tij në Universitetin e Tiranës mban titullin: "Teoria dhe historia e letërsisë për fëmijë e të rinj". [3]

Krijimtaria

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Krijimtaria e tij letrare numëron:

11 Novela

21 Vëllime me tregime e përralla

10 Romane

12 Shqipërime

1 Skenar Filmash

16 Tekste të letërsisë për fëmije dhe studime

Bashkautor në 17 tekste të arsimit bazë

Autor në 8 tekste universitare

Tituj dhe Nderime

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Mban titullin “Profesor i Asociuar”. Gjithashtu mban titullin ”Mësues i Merituar”. Si autor i shumë vjershave, tregimeve, novela dhe romaneve, në qershor të vitit 2009, Ministria e Kulturës dhe Sektori Shqiptar i IBBY-t (International Board on Books for Young people) e nderoi me çmimin e karrierës “Orët” për “punë të përkushtuar në studimin e letërsisë shqipe për fëmijë dhe si krijues i afirmuar”. Veç çmimeve kombëtare në fushën e krijimeve për fëmijë, në vitin 2010 është nominuar kandidat i Shqipërisë për Çmimin e lartë botëror “Astrid Lindgren”, që jepet në fushën e Letërsisë për Fëmijë e të Rinjl.[4][5] Astrit Bishqemi është i vetmi shkrimtar shqiptar që është nominuar për këtë titull.

Veprat

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Novela

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  • Gjoksshkëmbi (fantistiko-shkencor) - Shtëpia Botuese (Sh.B.) Naim Frashëri, Tiranë 1972
  • Tregim për nënën trimëreshë - Sh.B. Naim Frashëri, Tiranë 1974
  • Përtej oborrit diellor (fantistiko-shkencor) - Sh.B. Naim Frashëri, Tiranë 1978[6]
  • Partizani fotograf - Sh.B. Naim Frashëri, Tiranë 1980
  • Një verë plot ngjare - Sh.B. Naim Frashëri, Tiranë 1981[7]
  • Kur çelnin livarëzat e arrës - Sh.B. Naim Frashëri, Tiranë 1984
  • Epitafi dinak - botim i Gazetës Fjala e Lire, Elbasan 1994; Ribotuar me titullin: Kjo ndodhi në Fushë-Kosove - Sh.B. ERIK, Tiranë 2009
  • Burgu i qelqtë - Sh.B. Onufri, Elbasan 1995; Ribotuar me titullin Mësonjtorja e Parë, Tiranë 2002
  • Doriu i luftërave – ONUFRI, Tiranë 1996; ERIK, Tiranë 2009
  • Zezona e qumështit - Sh.B. Sejko, Elbasan 1996
  • Për një gotë çaj - Sh.B. Sejko, Elbasan 2004
  • Kacafytja me ujkun (novela, tregime, skica, gazmore) - Sh.B. Rozafa, Prishtinë 2018

Vëllime me tregime e përralla

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  • Detyra - Sh.B. Naim Frashëri, Tiranë 1974
  • Celësi i depos - Sh.B. Naim Frashëri, Tiranë 1976 [8]
  • Gëzofi i Tokës (Tregime Fantastiko Shkencore) - Sh.B. Naim Frashëri, Tiranë 1977 [9]
  • Kallëzimet e kokrrizave te breshrit (tregim shkencor) - Sh.B. Naim Frashëri, Tiranë 1978 [10][11]
  • Fidani i dardhës - Sh.B. Naim Frashëri, Tiranë 1978
  • Drugdhendësi i vogël - Sh.B. Naim Frashëri, Tiranë 1978
  • Libri i grisur - Sh.B. Naim Frashëri, Tiranë 1984
  • Trimëria - Sh.B. Naim Frashëri, Tiranë 1985
  • Dhëmbët e ujkut - Sh.B. Sejko, Elbasan 1996 [12]
  • Kur nisa rrugën e shkrimeve - Sh.B. Onufri, Tiranë 1997
  • Thesi i gjallë - Sh.B. Toena 1998 [13][14]
  • Gjyshër e nipër - Sh.B. Sejko, Elbasan 2001
  • Si ia hodhëm kompjuterit - Sh.B. Sejko, Elbasan 2002
  • Papuçe për princ Pison - Sh.B. Sejko, Elbasan 2003
  • Shtëpiza ime, përralla e kallezime diturake - Sh.B. Silver, Elbasan 2003
  • Maçoku me celular, Një pëllëmbë me përralla - Sh.B. Erik, Tiranë 2004 [15]
  • Kallëzimet e Kaltrit - Sh.B. Sejko, Elbasan 2006
  • Mali i Vashës (tregime) - Sh.B. Jonalda, Tiranë 2012[16]
  • Djali i zgjuar dhe vajza e bukur (tregime e përralla) - Sh.B. Rama Graf, Elbasan 2013
  • Përralla Elbasani 1 – Sh.B. Jonalda, Tiranë 2013[17]
  • Përralla Elbasani 2 të ritreguara - Sh.B. Rama Graf, Elbasan 2013
  • 10 Rrëfenja të arta / Udhëve të Europës… duke u vënë veshin gojëdhënave të tyre – ERIK BOTIME, Tiranë 2020
  • Vepra I : Gostia e Arushit [Prozë e vargje të zgjedhura për fëmijë (e prindër)] – Shoqata ADE, Shtëpia botuese RAMA GRAF, Elbasan 2022
  • Vepra II : Magnetofoni [Tregime e përralla të zgjedhura për fëmijë (për shkollarët e vegjël)]  – Shoqata ADE, shtëpia botuese RAMA GRAF, Elbasan 2022
  • Vepra III : Njeriu dhe Djalli [Tregime e përralla të zgjedhura për fëmijë (për shkollarët e mesëm)] – Shoqata ADE, shtëpia botuese RAMA GRAF, Elbasan 2022
  • Vepra IV : Ai që ndali Diellin... [Tregime të zgjedhura për moshën e lartë shkollore] – Shoqata ADE, shtëpia botuese RAMA GRAF, Elbasan 2022
  • Vëllai i Abetares (bashkautor me Xhevat Sylën) - ERIK botime, Tiranë 2022
  • Izi, qeni shpëtimtar (tregime) - ERIK botime, Tiranë 2023

Romane

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  • Me vështrimin lart - Sh.B. Naim Frashëri, Tiranë 1986
  • Udhëtim i jashtëzakonshëm (fantastiko-shkencor) - Sh.B. Naim Frashëri, Tiranë 1987; Ribotuar nga Sh.B. Sejko, Elbasan 2000 [18]
  • Zemër, o bir! - Sh.B. Flesh, Tiranë 1999
  • Fustanet e dallëndysheve - Sh.B. Sejko, Elbasan 2003
  • Kronikë me tank - Sh.B. Sejko, Elbasan 2004
  • Klik: Rrapatushët 1 (Rrapatushë prej allçini dhe prej së vërteti) - Sh.B. Extra, Tiranë 2007 [19]   
  • Klik: Rrapatushët 2 (Endje nëpër botë) - Sh.B. Extra, Tiranë 2007 [20]   
  • Klik: Rrapatushët 3 (Hidhemi në të shtatën) - Sh.B. Extra, Tiranë 2007 [21]   
  • Klik: Rrapatushët 4 (Fillime dhe... maja) - Sh.B. Extra, Tiranë 2007  [22]  
  • Si u rrit një poet - Sh.B. Rama Graf, Elbasan 2011; Ribotuar me titull Dallgët e Këngës - Sh.B. Vatra, Shkup 2015
  • Shën Grushti / Gazmorë ndaj virusit të pabesë (Roman për adoleshentë) - Sh.B. JONALDA, Tiranë 2020
  • Normalistët / Roman për moshën e lartë shkollore - Sh.B. 2 Lindje & 2 Perëndime, Elbasan 2022

Shqipërime, përshtatje, poezi etj.  

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  • Ali Baba dhe dyzet hajdutët (ritregim), - Sh.B. Onufri, Elbasan 1993, ribotuar Sh.B. Mësonjtorja, Tiranë 2003
  • Xhani Rodari: Pinoku dinak - Sh.B. Kristoforidhi, Elbasan 1993
  • Xhani Rodari: Xhelsominoja në vendin e gënjeshtarëve (Roman) - Sh.B. Sejko, Elbasan 2002; Sh.B. 2 Lindje & 2 Perëndime, Tiranë 2007
  • Leit Sauervein: Indiani i vogël Hyshte - Sh.B. Sejko, Elbasan 2002
  • Zhak Deval: Misteri i Oqeanorit - Sh.B. Sejko, Elbasan 2002
  • Marie-Helene Deval: Fëmija egërsirë - Sh.B. Sejko, Elbasan 2002
  • Maria Markone: Anija kozmike e Alekut (Roman) - Sh.B. Silver, Elbasan 2003
  • Daniel Defo: Robinsoni (përkthyer nga Lumo Skëndo më 1908, sjellë në gjuhën e sotme) - Sh.B. Sejko, Elbasan 2005; Sh.B. 2 Lindje & 2 Perëndime, Tiranë T.2007
  • Zhyl Vern: Aventurat e kapiten Haterasit (përshtatur për fëmijë) - Sh.B. 2 Lindje & 2 Perëndime, Elbasan 2007
  • Xhonatan Suift: Udhëtimet e Guliverit (përshtatur për fëmijë) - Sh.B. 2 Lindje & 2 Perëndime, Tiranë 2007
  • Rebi Alikaj: Përse oktapodi nuk ka eshtra - Sh.B. 2 Lindje & 2 Perëndime, Elbasan 2009
  • Mark Tuein: Aventurat e Hakëlberfinit (përshtatur për fëmijë) - Sh.B. 2 Lindje & 2 Perëndime, Elbasan 2016
  • Paskam lindur më parë se gjyshi?! (vjersha) - Sh.B. Erik, Tiranë 2017
  • Francoise d’Eaubonne: Një nëndetëse e Hapësirës / Roman fantastiko-shkencor (përkthim nga Frëngjishtja) - Sh.B. 2 Lindje & 2 Perëndime, Elbasan 2021

Tekste të letërsisë për fëmijë dhe studime

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  • Gazmore 300 e ca... buzëqeshje sa ? Toena, Tiranë 1996 [23]
  • Letërsia për fëmijë (pjesa  II: Komentar) / Eja, ta lexojmë bashkë një vjershë! – “ELBASANI 2000”, Tirane 1998; rishtypje: Eja, ta lexojmë bashkë një vjershë! - Sh.B. Erik, Tiranë 2011
  • Nga ditari i një shkrimtari për fëmijë - Sh.B. Sejko, Elbasan 2005
  • Vlera të anatemuara… (Gjurmime e studime) - Sh.B. Sejko, Elbasan 2005
  • Autorë e tekste letrare, probleme e vlera… - Sh.B. Sejko, Elbasan 2007
  • Autorë të letërsisë shqiptare për fëmijë e të rinj, 1886-2009 (Fjalor enciklopedik) - Sh.B. 2 Lindje & 2 Perëndime, Tiranë 2009
  • (Astrit Bishqemi & Migena Arllati): Autorë të letërsisë shqipe për fëmijë e të rinj, 1886-2017 [Botimi i dytë i leksikonit të vitit 2009, por i zgjeruar: i rishikuar e i plotësuar]- Shoqata e intelektualëve “Jakova”,  Prishtinë 2017
  • Tragave të letërsisë - Sh.B. Rama Graf, Elbasan 2011    
  • (Astrit Bishqemi, Shpëtim Haxhihyseni): Simbol i punës dhe i korrektësisë (monografi për Ibrahim Ibrushin) - Sh.B. Shpresa, Tiranë 2012
  • (Iliaz Gogaj, Astrit Bishqemi): Sulë Harri, kalorës i arsimit shqiptar (botimi III, i pasuruar e i përmirësuar) - Sh.B. Rama Graf, Elbasan 2013
  • Braktisja e happy end-it - Sh.B. Jonalda, Tiranë 2014
  • Misionarë të letërsisë - Sh.B. Rama Graf, Elbasan 2014
  • Elbasani ndër vite për librin - Sh.B. 2 Lindje & 2 Perëndime, Elbasan 2016
  • Bibliografi e kritikës letrare për fëmijë – Albtipografia, Tiranë 2017
  • Tomor Jolldashi në ravat e publiçistikës shqiptare (monografi) - Sh.B. Rama Graf, Elbasan 2017
  • Arritje... (gjurmime e studime) - Sh.B. Rama Graf, Elbasan 2017
  • (Astrit Bishqemi, Dije Demiri-Frangu, Xhahid Bushati, Sabit Jahja, Veli Veliu): Dritë Ruhani, Udhëtimi krijues përmes dy linjave - SAS, Prishtinë 2021
  • Buzëmbrëmje... (gjurmime e studime) - Sh.B. Rama Graf, Elbasan 2023
  • ELBASANI e rrethina (miniguidë) - Sh.B. Rama Graf, Elbasan 2023

Bashkautor në tekste të arsimit bazë

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  • Edukata morale dhe politike, 5 - Libri Shkollor, Tiranë 1982 etj.
  • Edukata morale dhe politike, 6 - Libri Shkollor, Tiranë 1982 etj.
  • Edukata morale dhe politike, 7- Libri Shkollor, Tiranë 1983 etj.
  • Edukata morale dhe politike, 8 - Libri Shkollor, Tiranë 1983 etj.
  • Të njohim historinë e popullit tonë, 4  - Libri Shkollor, Tiranë 1990, 1994; Istoria na Albania: Tiranë 1994; ETMM, Prishtinë 1994
  • “Libri – miku më i çmuar i fëmijëve" (Doracak bibliografik) - botim i Fondacionit ECE – Elb.2000
  • Të njohim historinë e popullit tonë, 4 (botim i ri, i ndryshuar nga ai i vitit 1990) - Libri Shkollor, Tiranë 2000 etj.
  • Gjuha shqipe, 7 - Morava,  Tiranë 2006, 2007; SHKRONJË PAS SHKRONJE, Tiranë 2008
  • Dua të lexoj 2 (antologji; lexime plotësuese për nxënësit e kl. II, shoqëruar me aparat pedagogjik; hartoi: Astrit Bishqemi, Ardian Tana) - Sh.B. 2 Lindje & 2 Perëndime, Tiranë 2011
  • Dua të lexoj 3 - Sh.B. 2 Lindje & 2 Perëndime, Tiranë 2011
  • Dua të lexoj 4 - Sh.B. 2 Lindje & 2 Perëndime, Tiranë 2011
  • Dua të lexoj 5 - Sh.B. 2 Lindje & 2 Perëndime, Tiranë 2011
  • Xixëllime letrare 6 (antologji; lexime plotësuese për nxënësit e kl. VI, shoqëruar me aparat pedagogjik; hartoi: Astrit Bishqemi, Skënder Karriqi) - Sh.B. 2 Lindje & 2 Perëndime, Tiranë 2011
  • Xixëllime letrare 7 - Sh.B. 2 Lindje & 2 Perëndime, Tiranë 2011
  • Xixëllime letrare 8 - Sh.B. 2 Lindje & 2 Perëndime, Tiranë 2011
  • Xixëllime letrare 9 - Sh.B. 2 Lindje & 2 Perëndime, Tiranë 2011
  • Dua të lexoj 1 (antologji; lexime plotësuese për nxënësit e kl. I, shoqëruar me aparat pedagogjik; hartoi: Astrit Bishqemi, Ardian Tana) - Sh.B. 2 Lindje & 2 Perëndime, Tiranë 2012

Autor në tekste universitare

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  • Letërsia për fëmijë (pjesa I: Teoria) - Sh.B. Sejko, Elbasan 1997
  • Letërsia për fëmijë (pjesa III: Nëpër botë) - Sh.B. Sejko, Elbasan 1999
  • Historia e Letërsisë shqiptare për fëmijë - Sh.B. Sejko, Elbasan 2001
  • Hyrje në teorinë e letërsisë për fëmijë [Botimi i dytë i tekstit të 1997-s, por i zgjeruar: i rishikuar e i plotësuar] - Sh.B. Sejko, Elbasan 2004
  • Histori e letërsisë botërore për fëmijë [Botimi i dytë i tekstit të 1999-s, por i zgjeruar: i rishikuar e i plotësuar] - Sh.B. Sejko, Elbasan 2006
  • Historia e Letërsisë shqiptare për fëmijë [Botimi i dytë i tekstit të 2001-shit, me pak ndryshime] - Sh.B. Sejko, Elbasan 2004
  • Histori e letërsisë shqiptare për fëmijë e të rinj [Botimi i tretë i tekstit të 2001-shit, por i zgjeruar: i rishikuar e i plotësuar]- DY LINDJE DHE DY PERËNDIME, Tiranë 2008
  • Histori e letërsisë shqipe për fëmijë e të rinj [Botimi i katërt i tekstit të 2001-shit, por i zgjeruar: i rishikuar e i pasuruar rishtazi]- ShBLSh e RE, Tiranë 2014

Skenarë Filmash

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  • Vajza me pata - Kinostudio Shqipëria e Re, Tiranë 1975 [24][25]
  • Bashkautor në skenarin e filmit dokumentar për të rritur “Poema e çelikut”, 1975.

Monografi kushtuar Astrit Bishqemit

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  • Prof. dr. Faik Shkodra: Talent dhe përvojë krijuese e shkencore (Vështrim analitik e sintetik i Astrit Bishqemit në veprën “Vlera të anatemuara”)- “Rozafa”, Prishtinë, 2018
  • Dr. Rudina Alimerko: ASTRIT BISHQEMI – krijues dhe studiues i shquar i letërsisë për fëmijë e të rinj – “Europrint”, Vlorë, 2019
  • Ibrahim R. Ibrushi: Një jetë e tërë kushtuar letërsisë për fëmijë e të rinj - Sh.B. Rama Graf, Elbasan 2023

Referime

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  1. ^ "Ndërron jetë në moshën 81-vjeçare studiuesi dhe shkrimtari i mirënjohur elbasanas, Astrit Bishqemi". www.balkanweb.com. Marrë më 2025-01-07.
  2. ^ "Ndahet nga jeta Astrit Bishqemi, intelektuali elbasanas dhe shkrimtari i njohur për fëmijë në Shqipëri". noa.al. Marrë më 2025-01-07.
  3. ^ ALIMERKO, Rudina. "DISERTACION "LETËRSIA PËR FËMIJË" (Nga Rilindja deri në kohët e sotme) PËR MBROJTJEN E GRADËS "DOKTOR I SHKENCAVE" NË LETËRSI SHQIPE" (PDF). UNIVERSITETI I TIRANËS DEPARTAMENTI I LETËRSISË. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 29 tetor 2019. Marrë më 2 qershor 2020.
  4. ^ "Ora Shqiptare - Astrit Bishqemi".
  5. ^ "Astrid Lindgren Memorial Award" (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 15 gusht 2020. Marrë më 2 qershor 2020.
  6. ^ "Përtej oborrit diellor : novelë fantastiko shkencore" (në anglisht).
  7. ^ "Një verë plot ngjarje" (në anglisht).
  8. ^ "Çelësi i depos : tregime" (në anglisht).
  9. ^ "Gezoti-i-tokes-tregime-shkencore" (në anglisht).
  10. ^ "Kallëzimet e kokërrzave të breshërit : tregim shkencor" (në anglisht).
  11. ^ "Kallëzimet e kokërrzave të breshërit" (në anglisht).
  12. ^ "Dhëmbët e ujkut: Tregime për fëmijë" (në anglisht).
  13. ^ "Thesi i gjallë" (në anglisht).
  14. ^ "Thesi i gjalle: Tregime nga jeta e njerezve te shquar" (në anglisht).
  15. ^ "Maçoku me celular" (në anglisht).
  16. ^ "Mali i Vashes". Arkivuar nga origjinali më 19 tetor 2020. Marrë më 2 qershor 2020.
  17. ^ "Përralla Elbasani".[lidhje e vdekur]
  18. ^ "Udhëtim i jashtëzakonshëm" (në anglisht).
  19. ^ "Klik: Rrapatushët 1".
  20. ^ "Klik: Rrapatushët 2".
  21. ^ "Klik: Rrapatushët 3".
  22. ^ "Klik: Rrapatushët 4".
  23. ^ "Gazmore - treqind e ca!--büzëqeshje, sa? / Astrit Bishqemi ; [piktore: Safo Marko]" (në anglisht).
  24. ^ "Vajza me pata". Arkivuar nga origjinali më 31 maj 2020. Marrë më 2 qershor 2020.
  25. ^ "Vajza me pata (1975)" (në anglisht).
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Astrit_Bishqemi&oldid=2738217"