Jump to content

Barriera e tingullit

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
F/A-18 transonik i Marinës së ShBA-së shtyhet në barrierën e tingullit. Reja e bardhë supersonike formohet nga shtypja dhe temperatura e ulur e ajrit rreth bishtit të avionit.[1]

Barriera e tingullit ose barriera e zërit është rritja e madhe e tërheqjes aerodinamike dhe efekteve të tjera të padëshiruara që përjeton një avion ose send tjetër kur i afrohet shpejtësisë së tingullit. Kur avioni iu afrua për herë të parë shpejtësisë së zërit, këto efekte u panë si një pengesë, duke i bërë shpejtësitë më të shpejta shumë të vështira ose të pamundura. Termi barrierë e tingullit përdoret ndonjëherë edhe sot për t'iu drejtuar avionëve që i afrohen fluturimit supersonik në këtë regjim të lartë të tërheqjes. Fluturimi më shpejt se zëri prodhon një bum zanor.

Në ajër të thatë në 20°C, shpejtësia e zërit është 343 metra në sekondë (rreth 1234 km/h). Termi hyri në përdorim gjatë Luftës së Dytë Botërore kur pilotët e avionëve luftarakë me shpejtësi të lartë përjetuan efektet e kompresueshmërisë, një numër efektesh të padëshiruara aerodinamike që penguan përshpejtimin e mëtejshëm, duke penguar fluturimin me shpejtësi afër shpejtësisë së zërit. Këto vështirësi përfaqësonin një pengesë për të fluturuar me shpejtësi më të madhe. Në vitin 1947, piloti testues amerikan Çak Jegër demonstroi se fluturimi i sigurt me shpejtësinë e zërit ishte i arritshëm në aeroplanët e projektuar për qëllimin, duke thyer kështu pengesën. Deri në vitet 1950, dizajnet e reja të avionëve luftarakë arritën në mënyrë rutinore shpejtësinë e zërit dhe më shpejt.

  1. ^ "F-14 Condensation cloud in action". web.archive.org. Retrieved: August 30, 2010.