Feja e lashtë egjiptiane

Piktura murale e Isis në varrin e Seti I.

Feja e lashtë egjiptiane ishte një sistem kompleks besimesh dhe ritualesh politeiste që përbënin një pjesë integrale të kulturës së lashtë egjiptiane. Ajo u përqëndrua në ndërveprimet e egjiptianëve me shumë hyjnitë që besohet të jenë të pranishme dhe në kontroll të botës. Janë të njohura rreth 1500 hyjni. Rituale të tilla si lutja dhe ofertat u jepeshin perëndive për të fituar favorin e tyre. Praktika zyrtare fetare e përqendruar te faraonët, sundimtarët e Egjiptit, që besohej se zotëronin fuqi hyjnore për shkak të pozicioneve të tyre. Ata vepruan si ndërmjetës midis popullit të tyre dhe perëndive, dhe ishin të detyruar t'i mbështesin perënditë përmes ritualeve dhe ofertave, në mënyrë që ata të mund të ruanin Maatin, rendin e kozmosit, dhe të zmbrapsnin Isfetin, i cili ishte kaos. Shteti u kushtoi burime të mëdha ritualeve fetare dhe ndërtimit të tempujve.

Individët mund të ndërveprojnë me perënditë për qëllimet e tyre, duke bërë thirrje për ndihmë nëpërmjet lutjes ose duke i detyruar perënditë të veprojnë përmes magjisë. Këto praktika ishin të ndryshme, por të lidhura ngushtë me ritualet dhe institucionet formale. Tradita fetare popullore u bë më e spikatur gjatë rrjedhës së historisë egjiptiane pasi statusi i faraonit ra. Besimi egjiptian në jetën e përtejme dhe rëndësinë e praktikave funerale është i dukshëm në përpjekjet e mëdha të bëra për të siguruar mbijetesën e shpirtrave të tyre pas vdekjes - nëpërmjet ofrimit të varreve, sendeve të varreve dhe ofertave për të ruajtur trupat dhe shpirtrat e të ndjerit.

Feja i kishte rrënjët në parahistorinë e Egjiptit dhe zgjati për 3500 vjet. Detajet e besimit fetar ndryshuan me kalimin e kohës, ndërsa rëndësia e perëndive të veçanta rritej dhe zvogëlohej, dhe marrëdhëniet e tyre të ndërlikuara u zhvendosën. Në periudha të ndryshme, disa zota u bënë mbizotërues mbi të tjerët, duke përfshirë perëndinë e diellit Ra, perëndinë krijues Amun dhe perëndeshën nënë Isis. Për një periudhë të shkurtër, në teologjinë e shpallur nga faraoni Akhenaten, një zot i vetëm, Aten, zëvendësoi panteonin tradicional. Feja dhe mitologjia e lashtë egjiptiane lanë pas shumë shkrime dhe monumente, së bashku me ndikime të rëndësishme në kulturat antike dhe moderne.

Shiko edhe

• Hyjnitë e lashta egjiptiane
• Mitologjia egjiptiane