Shihni burimin për Gjuhët indo-evropiane

{{Infobox language
| name=Indo-evropian
| name origjinal=
| name tjetër=
| pronunciation=
| states=
|krahina=
| region=[[Evropa]] dhe [[Azia]] (para [[shekulli XVI|shekullit XVI]])<br/>Gjithë bota (sot)
| era=
| speakers=Mbi 3,4 miliard
|renditja=
| scipt=Popullsi që flisnin te njetin
|tipologjia=
<!--Filogjeneza (vetëm ato që duhën)-->
|fam1=[[Gjuha proto-indo-evropiane]]
|fam2='''Gjuhët indo-evropiane'''
|fam3=
|fam4=
|fam...=
<!--Statusi zyrtar-->
| nation=
| minority=
| agency=
<!--Kodet e klasifikimit gjuhësor-->
|iso1=
|iso2=
|iso3=[http://www-01.sil.org/iso639-3/documentation.asp?id=ine ine]
|iso5=
|glotto=[http://glottolog.org/resource/languoid/id/indo1319 indo1319]
| image=[[File:Indo-European branches map.svg]]
| imagecaption=Shpërndarja e gjuhëve indo-evropiane në Evropë dhe Azi sot:
{{legend|#00D4FF|[[Gjuha shqipe]]}}
{{legend|#57007F|[[Gjuha armene]]}}
{{legend|#4CC200|[[Gjuhët baltike]]}}
{{legend|#FFAA00|[[Gjuhët keltike]]}}
{{legend|#CD0000|[[Gjuhët gjermanike]]}}
{{legend|#FFD800|[[Gjuhët helenike]]}}
{{legend|#00269F|[[Gjuhët indo-iraniane]]}}
{{legend|#7F6A00|[[Gjuhët italike]] ([[Gjuhët romane]])}}
{{legend|#007F0E|[[Gjuhët sllave]]}}
{{legend|#A3A3A3|Gjuhët jo indo-evropiane}}
Zonat me pika: shumgjuhëshe.
}}

Në [[Gjuhësia|gjuhësi]] me '''Gjuhë indo-evropiane''' njihet një familje (grup) [[gjuha|gjuhësh]] dhe dialektesh me prejardhje të përbashkët, të cilat fliten sot në pjesën më të madhe të botës, si në [[Evropa|Evropë]], [[Azia Jugperëndimore|Azinë jugperëndimore]], [[Azia Qendrore|Azinë qendrore]], dhe [[Azia Jugore|Azinë jugore]]. Gjuhë të veçanta të kësaj familjeje gjuhësh fliten nga më shumë se 100 milionë folësa amtarë, si për shembull [[hindi]], [[Spanjishtja|spanjisht]], [[Anglishtja|anglisht]], [[Gjuha portugeze|portugalisht]], [[Gjuha bengali|bengali]],[[Gjuha Shqipe]][[Rusishtja|, rusisht]], [[frëngjishtja|frëngjisht]], [[Gjermanishtja|gjermanisht]] dhe [[punxhabi]]. Sot gjuhët indo-evropiane kanë numrin më të madh të folësve në botë në krahasim me familjet e gjuhëve të tjera. Këto gjuhë fliten prej rreth 3 miliardë folësash amtarë. [[Gjuhët Indo-Iraniane]] formojnë nëndegën më të madhe të gjuhëve indo-evropiane.

Gjuhët ndahen përgjithësisht në grupe të mëdha, por dallimësia më e rëndësishme i përket ndryshimit mes gjuhëve të quajtura [[satem]] (p.sh. gjuhët indo-iraniane dhe gjuhët sllave) dhe atyre të quajtura [[centum]] (p.sh. [[latinishtja]], [[greqishtja]], [[keltishtja]]) kundërshti që i ndan pastër, përjashtim bëhet për gjuhët e shuara tokarike (Turkistani kinez).
[[Skeda:Gjuhet indo-evropiane.jpg|thumb|380px|Pema e gjuhëve indo-evropiane.]]

== Klasifikimi ==
[[Skeda:IndoEuropeanTreeDielli1.svg|thumb|500px|Gjuhët indo-evropiane]]
[[Skeda:IE countries.png|thumb|380px|Gjuhët indo-evropiane në botë.<br /> Portokalli: vende ku shumica e folësve janë indo-evropianë.<br />Verdhë: vende me një pakicë gjuhësore indo-evropiane të njohur zyrtarisht.]]

=== Grupi Anadollik ===
* [[Gjuha nesiane|Hititja]]*
* Palaikja*
* Lidi*
* Karie*
* Luvike (Arcavane)*
** Liçe*
** Milikja*
** Pisidikja*
** Sidetikja*

=== Grupi Armenik ===
* [[Gjuha armene|Armenishtja]]

=== Grupi Balltik ===
* gjuhët balltike perëndimore
** [[Prusishte e lashtë]]*
*** Sudoviane apo Jatvingje*
*** Kurlandeze apo Kuroniane*
*** Galindishtja perendimore*
** gjuhet balltike lindore
*** [[Gjuha lituane|Lituanishtja]] edhe dialekti [[Gjuha samogitiano|Samogitianisht]]
*** [[Gjuha letoneze|Letonishtja]] 
*** Semigale*
*** Seloniane*
*** Galindishtja lindore*

=== Grupi Gjermanik ===
* [[Gjuhët gjermanike]]
** Gjermanikja veriore
*** Nordikja e lashtë (Norron)
*** Nordikja moderne (Gjuhët skandinave)
**** Perëndimore
***** [[Gjuha islandeze|Islandishtja]]
***** [[Faroezja]]
***** [[Norn]]
***** [[Gjuha norvegjeze]] (''Nynorsk'')
**** Lindore
***** [[Gjuha daneze|Danishtja]]
***** [[Gjuha norvegjeze]] (''Bokmål'')
***** [[Gjuha suedeze|Suedishtja]]
**** Gutnikja
** Gjermanike lindore
*** [[Gotikja]]*
**** [[Gotikja Krimeane]]*
*** [[Burgunde]]*
*** [[Longobarde]]**
** Gjermanike perëndimore
*** [[Gjermanishtja]]
**** Gjermanishte e vjetër
***** Gjermanisht
***** Gjermanishtja e mesme
****** [[Gjuha gjermane|Gjermanishtja standarte]] ose Hochdeutsch (Hohdojç)
****** [[Gjuha luksemburgeze|Luksemburgishtja]]
***** Gjermanishte e lartë
****** [[Alemane]] (''schwyzertütsch'')
****** [[Bavareze]]
***** [[Jiddish]]
**** Gjermanishte e Ulët
***** Frankone e Ulët
****** [[Gjuha holandeze|Hollandishtja]]
******* Hollandishtja
******* Flame
******* [[Gjuha afrikane|Afrikaansja]]
******* [[Gjuha limburge|Limburgeja]]
***** [[Saksone e Ulët]]
***** [[Gjuha gjermane e ulët lindore]]
*** Anglo-frizone ose Gjermanike ishullore
**** [[Gjuha frizone|Frizonishtja]]
**** Anglike
***** Anglishtja
***** Gjuha skoceze (''lallans/scots'')
***** Jola*

=== Grupi Helenik ===
* Grek
** Dorike
*** Zakonike (duke vdekur) 
** Eolike*
** Ionike-Atike
*** Greqishtja moderne standarde
*** Greqishtja cipriote
*** Pontikja 
*** Grekokrimeanja
*** Kapadokianja
*** Italiote
**** Grikoja
**** Grekokalabrianja

=== Grupi Ilirik ===
* [[Gjuha e Ilirëve|Ilirishtja]]
** [[Gjuha shqipe|Shqipja]]
*** [[Gegërishtja]]
*** [[Toskërishtja]]
**** [[Arbërishtja (Itali)]]
**** [[Arbërishtja (Greqi)]]
**** [[Çamërishtja]]
**** [[Labërishtja]]

=== [[Gjuhët indo-ariane|Grupi indo-arik]] ===
* Gjuha Indiane
** [[Gjuha sanskrite]]*
*** [[Gjuha hindi|Hindi]]
*** [[Gjuha urdu|Urdu]]
*** Panxhabi
*** [[Gjuha bengali|Bengali]]

=== Grupi Iranik ===

* [[Avestike]] 
* Perëndimor
** [[Gjuha kurde|Kurdishte]]
**Persishte e lashtë*
*** Persishte e mesme*
**** [[Gjuha perse|Persishtja moderne]] (pârsi/fârsi)
* Lindor 
** [[Osete]]
** [[Sogdiane]] 
** [[Pashto]]

=== Grupi Italik ===
* [[Italike]]
** [[Gjuha venedike|Venedikja]] (Paleoveneto)* <!-- †-->
** [[Umbre]]
*** Të folme (dialekte) sabelike
** [[Oske]] (Sanite)
** Latino-falisko
*** [[Faliske]]*
*** Latine
**** Latine e lashtë*
**** [[Gjuha latine|Latinishtja klasike*]]
**** Latinishtja vulgare*
***** Romake
****** Ishullore
******* Sardo logudoreze (shiko [[Gjuha sarde]])
******* Sardo kampidaneze (shiko [[Gjuha sarde]])
******* Sardo sasareze (shiko [[Gjuha sarde]])
****** Lindore
******* Italoromake
******** [[Gjuha italiane|Italishtja]]
******** Sardo galureze (shiko [[Gjuha sarde]])
******** Korso çismontane (vedi [[Gjuha corse]])
******** Korso oltremontane (vedi [[Gjuha corse]])
******* Dakoromake
******** [[Gjuha rumune|Rumanishtja]] (Dakorumene)
******** [[Istrorumene]]
******** [[Meglenorumene]]
******** Arumene (Maqedorumene)
******** Dalmate
****** Perëndimore
******* Galoromake
******** Jugore (Oqitanike)
********* [[Oqitane]]
********** [[Provencale]]
********** Alverniate
********** [[Gjuha doqiane]]
********** Guaskone
********* [[Gjuha katalane|Katalanishtja]]
********** Katalanishtja veriore
********** Valenciane
********** Balearike
******** Veriore (Oitanike)
********* Françane ose [[Gjuha frënge|Frëngjishtja]]
********* Pitavine
********* Normane (Normando)
********* Pikardo
********* Galó
********* Champenois
********* Lorenece
********* [[Gjuha valone|Valonishtja]]
******** Arpitane ose [[Gjuha frankoprovencale|Frankoprovencalja]]
******** Galoitalike
********* Perëndimore
********** [[E folmja piemonteze|Piemontezja]]
********** [[Gjuha lombarde|Lombardja]]
********** [[E folmja emiliane|Emiliania]]-[[E folmja romanjolo|Romanjole]]
********** [[Ligure]]
********* [[Gjuha venete|Venete]]
******* [[Retoromance]]
******** Romanço
******** [[Gjuha ladine|Ladine]]
******** [[Gjuha friulane|Friulane]]
******* Iberoromanco
******** [[Spanjolle]]
********* [[Gjuha spanjolle|Kastiljane]]
********* Estremenje
********* [[E folmja andaluze|Andaluzishtja]]
******** [[Gjuha aragoneze|Aragonezishtja]]
******** [[Gjuha asturiane|Asturiane]]
********* [[Gjuha mirandeze|Mirandezja]]
******** [[Gjuha portugeze|Portugishtja]]
********* Lusitanja
********* [[Galiciane]]
********* [[Braziliane]]
****** Jugore
******* Mocarabe*
**** Latinishte e vonë*
**** Latinshte humanistike

=== [[Gjuhët keltike|Grupi Keltik]] ===
* Keltike
** Ligurishtja*
** Kontinentale
*** [[Gjuha galeze|Galishtja]]*
*** [[Lepontike]]*
*** [[Galate]]*
*** [[Keltiberike]]*
** Ishullore
*** [[Gjuhët britonike|Britonike]]
**** [[Gjuha e Uellsit|Uellsishtja]]
**** [[Gjuha kornike|Kornishtja]]
**** [[Gjuha bretoneze|Bretonishtja]]
*** [[Gjuhët goidelike|Goidelike]]
**** [[Gjuha skoceze|Gaelike skoceze]]
**** [[Gjuha maneze|Manezja]] (''manx'')
**** [[Gjuha irlandeze|Gaelike irlandeze]]

=== [[Grupi Sllav]] ===
* [[Gjuha proto-sllave|Gjuha Sllave e përbashkët]]*
** Lindore
*** [[Gjuha ruse|Rusishtja]] 
*** [[Gjuha bjelloruse|Biellorusishtja]] 
*** [[Gjuha ukrainase|Ukrainishtja]]
*** [[Ruthene]]
** Perëndimore
*** Çek-sllovake
**** [[Çekishtja]]
**** [[Sllovakishtja]]
**** [[Moraviane]]
*** Serbo-lusaziane (e epërme dhe e poshtme)
*** Gjuhët lekitike
**** [[Gjuha polake|Polonishtja]]
**** [[Gjuha polaba|Polabishtja]]*
**** Pomeranishtja
***** [[Gjuha sllovinciane|Sllovince*]]* 
***** [[Gjuha kashube|Kashubishtja]]
** Jugore
*** Lindore
**** [[Gjuha bullgare|Bullgarishtja]]
**** [[Gjuha maqedone|Maqedonishtja]]
**** [[Sllavishtja e lashtë kishtare]]
*** Qendrore 
**** [[Gjuha boshnjake|Boshnjakishtja]]
**** [[Gjuha kroate|Kroatishtja]]
**** [[Gjuha malazeze|Malazezishtja]]
**** [[Gjuha serbe|Serbishtja]]
*** [[Gjuha sllovene|Sllovenishtja]]

=== Grupi Tokarik ===
* [[Tokarishtja]]
** Tokarike A*
** Tokarike B*

=== Grupi Trako-Frigjian ===
* [[Trake]]*
* [[Frigjiane]]*
* [[Dake]]*

=== Gjuhë të tjera indoevropiane të veçuara ===
* [[Liburne]]
* [[Lusitane]]*
* [[Maqedonishtja e lashtë]]*
* [[Peonikja]]*
* [[Venetishtja e vjetër]]*
* [[Kimeriane]]*

[[Kategoria:Gjuhët indo-evropiane| ]]