Shihni burimin për Gjuha koreane

{{Infobox language
|shtet        =Korea e jugut ,Korea e veriut
| region        = Kore e jugut,Kore e veriut
|folës        = 80 milione
|renditja     = 
|familja      = koreane
|emëri        = koreanisht
|zyrtare      =koreanishtja
| agency = 
|iso1         =
|iso2         =
|sil          =
}}
'''Gjuha koreane''' është gjuha zyrtare në [[Korea e Veriut|Korenë e veriut]] dhe në [[Korea e Jugut|Korenë e jugut]]. Në secilin nga këto dy shtete ka forma të ndryshme të standardizuara. Rreth 80 milion njerëz në botë flasin koreanisht.<ref name="google10">{{Citation | url = https://www.ethnologue.com/statistics/size | title = Summary by language size, table 3}}.</ref>

Jashtë Koreas, kjo gjuhë është e njohur si gjuhë e pakicave në disa pjesë të Kinës, në veçanti në Jilin, dhe në veçanti në prefekturën Yanbian dhe në rrethin Changbai.<ref>{{cite news|language=en|title=China’s ethnic-Korean enclaves have become less Korean|url=https://www.economist.com/china/2018/08/23/chinas-ethnic-korean-enclaves-have-become-less-korean|accessdate=2024-07-15|work=www.economist.com}}</ref><ref>{{cite news|language=en|title=Yanbian Korean Autonomous Prefecture|url=https://www.north-korea-travel.com/yanbian.html|accessdate=2024-07-15|work=www.north-korea-travel.com}}</ref> Ata flasin edhe koreanët e Sakhalinit në disa pjesë të Sakhalinit, ishullit rus në veri të Japonisë, dhe Koreasaramët në disa pjesë të Azisë Qendrore. Gjuha ka disa të afërm të vdekur që, së bashku me gjuhën e ishullit Jeju (Jejuan) dhe vetë gjuhën koreane, formojnë familjen e gjuhëve koreane. Megjithatë, Jejuan dhe koreani nuk janë të ndërsjellshëm. Supozohet që vendlindja gjuhësore e gjuhës koreane është diku në Mançuri të sotme.<ref>{{cite news|language=en|title=Korean Language History|url=https://renaissance-translations.com/korean-language-history/|accessdate=2024-07-15|work=renaissance-translations.com}}</ref><ref>{{cite news|language=en|title=Recent Research Trends on Jurchen-Manchu Studies in Korea|url=https://ijkh.khistory.org/journal/view.php?number=17|accessdate=2024-07-15|work=ijkh.khistory.org}}</ref><ref>{{cite news|language=en|title=Korea and Manchuria|url=https://studylib.net/doc/9828837/korea-and-manchuria|accessdate=2024-07-15|work=studylib.net}}</ref> Hierarkia e shoqërisë prej nga vjen gjuha, ndikon thellësisht në gjuhë, duke çuar në një sistem të niveleve të të folurit dhe trajtimeve me nder, që nënkuptojnë formalitetin e çdo situate të dhënë.

Koreani modern shkruhet në alfabetin korean (한글; Hangul në Korenë e Jugut, 조선글; Chosungeul në Korenë e Veriut), një sistem i zhvilluar në shekullin e 15 për këtë qëllim,<ref>{{cite news|language=en|title=How To Learn The Korean Alphabet Fast: A Quickstart Guide for Beginners|url=https://storylearning.com/learn/korean/korean-tips/korean-alphabet|accessdate=2024-07-15|work=storylearning.com}}</ref> edhe pse nuk u bë alfabeti kryesor deri në shekullin e 20.<ref>{{cite news|language=en|title=Korean (한국어 / 조선말)|url=https://omniglot.com/writing/korean.htm|accessdate=2024-07-15|work=omniglot.com}}</ref><ref>{{cite news|language=en|title=A Brief History of the Korean Writing System, Hangeul|url=https://www.lingonomad.com/blogs/korea/history-hangeul-alphabet|accessdate=2024-07-15|work=www.lingonomad.com}}</ref> Në shkrim përdoren 24 gërma themelore (jamo) dhe 27 gërma të përbëra, të formuara nga ato themelore.<ref>{{cite news|language=en|title=How Many Letters In The Korean Alphabet?|url=https://learnkorean24.com/how-many-letters-in-the-korean-alphabet/|accessdate=2024-07-15|work=learnkorean24.com}}</ref><ref>{{cite news|language=en|title=The Korean Alphabet. A Complete and Definitive Guide to Hangul 한글|url=https://flexiclasses.com/korean/alphabet/|accessdate=2024-07-15|work=flexiclasses.com}}</ref> Kur koreani u regjistrua për herë të parë në tekstet historike, ishte vetëm një dialekt i folur.

Nga fillimi i shekullit të 21, aspektet e kulturës koreane kanë përhapur në vende të tjera falë globalizimit dhe eksportit kulturor. Kështu, interesimi për të mësuar gjuhën koreane (si të huaj) është gjithashtu i rritur si rezultat i aleancave të vjetra, pjesëmarrjes ushtarake dhe diplomacisë.

Koreanishtja moderne vjen nga koreanishtja e mesme, e cila nga ana tjetër vjen nga koreanishtja e vjetër, e cila vjen nga proto-koreanishtja.<ref>{{cite news|language=en|title=From Koguryǒ to T’amna: Slowly riding to the South with speakers of Proto-Korean|url=https://www.jbe-platform.com/content/journals/10.1075/kl.15.2.03vov|accessdate=2024-07-15|work=www.jbe-platform.com}}</ref><ref>{{cite news|language=en|title=Korean language history|url=https://www.todaytranslations.com/about/language-history/korean-language-history/|accessdate=2024-07-15|work=www.todaytranslations.com}}</ref>

==references==
<references/>

[[Kategoria:Gjuhët e izoluara të Azisë]]
[[Kategoria:Koreanisht| ]]


{{cung}}