Greqishtja: një bijë e shqipes

Greqishtja: një bijë e shqipes

Autori: Agron Dalipaj

Redaktore: Nertila Turtulli

ISBN: 9789928167996

Vendi i botimit: Korçë

Botuar nga: Libraria "Kotti"

Viti i botimit: 2019

Numri i faqeve: 256

Përmasat: 21 cm

"Greqishtja: një bijë e shqipes" është një vepër e autorit Agron Dalipaj, botuar në vitin 2019, ku ai shtron një tezë të guximshme mbi lidhjen e gjuhës shqipe me greqishten. Libri synon të tregojë se greqishtja mund të jetë një pasardhëse e shqipes, duke argumentuar se shqipja ka luajtur një rol kyç në formimin e greqishtes së lashtë.

Idetë e shprehura në këtë libër kanë rrënjë të thella në mendimin rilindas shqiptar. Studiues të hershëm si Jeronim De Rada, Pashko Vasa, Sami Frashëri dhe Lasgush Poradeci kanë trajtuar lidhjet kulturore dhe gjuhësore mes popullit shqiptar dhe atij grek. Kjo qasje u mbështet edhe nga studiues arvanitas, italianë, gjermanë dhe austriakë, të cilët argumentuan për afërsinë dhe ndikimin e gjuhës shqipe mbi gjuhët e tjera të Ballkanit, përfshirë greqishten.

Në këtë traditë, Agron Dalipaj ndërmerr një studim të hollësishëm, duke eksploruar marrëdhëniet e mundshme mes shqipes dhe greqishtes. Ai përpiqet të rindërtojë një histori gjuhësore që të mbështetet jo vetëm në traditën e rilindasve shqiptarë, por edhe në studimet bashkëkohore që lidhen me etimologjinë dhe evoluimin e gjuhëve të rajonit.

Në libër, Dalipaj përqendrohet në interpretimin etimologjik të fjalëve të përbashkëta dhe të ngjashme mes shqipes dhe greqishtes. Ai përdor një qasje analitike, duke eksploruar se si shumë fjalë të greqishtes mund të kenë zanafillën e tyre në shqipe. Sipas autorit, shqipja zanafillore mund të ketë pasur një ndikim të rëndësishëm në formimin e greqishtes klasike dhe të dialekteve të saj.

Dalipaj ndjek një metodologji historike dhe etimologjike, duke krahasuar rrënjët e fjalëve dhe strukturat e ndryshme gramatikore mes dy gjuhëve. Ai mbështetet në të dhëna nga gjuhëtarë të ndryshëm dhe në burime historike, për të ndërtuar një argument të qëndrueshëm që shpjegon ndikimin e shqipes në greqishten e lashtë. Një pjesë e konsiderueshme e librit i dedikohet analizave të hollësishme të rrënjëve të fjalëve dhe interpretimeve semantike, për të treguar afërsitë dhe lidhjet mes tyre.

Teza e Dalipajt është e guximshme dhe ka ngjallur debate mes gjuhëtarëve dhe historianëve, të cilët shpesh mbajnë qëndrime të ndryshme mbi origjinën e greqishtes dhe ndikimin e shqipes mbi të. Shumë studiues kanë vënë në pikëpyetje vërtetësinë e kësaj hipoteze, duke argumentuar se greqishtja ka një histori të gjatë dhe komplekse që daton shumë më herët se gjurmët e para të shqipes së shkruar.

Megjithatë, autori përpiqet të mbështesë pikëpamjet e tij duke sjellë në vëmendje se shumë fjalë të greqishtes kanë ngjashmëri strukturore dhe fonetike me fjalë të shqipes. Ai pohon se një studim i thelluar dhe krahasues mund të shpjegojë marrëdhëniet e ndërlikuara mes këtyre dy gjuhëve dhe mund të ndihmojë në rishikimin e historisë gjuhësore të rajonit.

"Greqishtja: një bijë e shqipes" është një libër që sfidon paradigmat tradicionale mbi marrëdhëniet gjuhësore mes shqipes dhe greqishtes. Dalipaj përpiqet të tregojë se shqipja, si një gjuhë e lashtë dhe autoktone, mund të ketë ndikuar në zhvillimin e greqishtes së lashtë. Pavarësisht polemikave dhe kritikave, libri ofron një perspektivë të re dhe interesante për të gjithë ata që janë të interesuar në historinë dhe zhvillimin e gjuhëve të Ballkanit.

Referenca

Dalipaj, Agron. Greqishtja: një bijë e shqipes. Red. Nertila Turtulli, Korçë: Libraria "Kotti", 2019. ISBN: 9789928167996.