Syrgjynosja
Syrgjynosja apo internimi është burgosja e njerëzve, zakonisht në grupe të mëdha, pa akuza ose pa synim për të ngritur akuza.[1] Ky term përdoret veçanërisht për burgosjen "e qytetarëve armiq në kohë lufte ose të personave të dyshuar për terrorizëm." Kështu, ndërsa mund të nënkuptojë thjesht burgosje, zakonisht i referohet ndalimit parandalues në vend të burgosjes pas dënimit për ndonjë krim.[2] Përdorimi i këtyre termave është subjekt i debatit dhe ndjeshmërive politike. Fjala syrgjynosje përdoret gjithashtu ndonjëherë për të përshkruar praktikën e një vendi neutral për të ndaluar forcat e armatosura dhe pajisjet luftuese në territorin e tij gjatë kohës së luftës, sipas Konventës së Hagës të vitit 1907.
Personat e internuar mund të mbahen në burgje ose në objekte të njohura si kampe syrgjynosje, disa prej të cilave njihen si kampe përqendrimi. Termi kamp përqendrimi ka origjinën nga Lufta Dhjetëvjeçare Spanjollo-Kubane, kur forcat spanjolle ndaluan civilët kubanë në kampe për të luftuar më lehtë forcat guerile. Gjatë dekadave në vijim, britanikët gjatë Luftës së Dytë të Boerëve dhe amerikanët gjatë Luftës Filipino-Amerikane gjithashtu përdorën kampe përqendrimi.
Termat kamp përqendrimi dhe kamp syrgjynosje përdoren për t'iu referuar një sërë sistemesh që ndryshojnë ndjeshëm në ashpërsi, shkallën e vdekshmërisë dhe arkitekturë; karakteristika e tyre përcaktuese është se të burgosurit mbahen jashtë sundimit të ligjit. Kampet e shfarosjes ose kampet e vdekjes, qëllimi kryesor i të cilave është vrasja, gjithashtu referohen në mënyrë të papërcaktuar si kampe përqendrimi.
Deklarata Universale e të Drejtave të Njeriut kufizon përdorimin e syrgjynosjes , me Nenin 9 që thotë: "Askush nuk duhet t'i nënshtrohet arrestimit, ndalimit ose mërgimit arbitrar."
Shiko edhe
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ "Fjalorthi". fjalorthi.com (në anglisht). Marrë më 2024-12-05.
- ^ "Internimet dhe dëbimet | Bunk'art". bunkart.al. Marrë më 2024-12-05.