Jump to content

Kamuflazhi

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Maskowanie.
Vullnetarët Norvegjezë të Luftës së Dimrit të Kamufluar.

Kamuflimi është përdorimi i çdo kombinimi materialesh, ngjyrimi ose ndriçimi për t'u fshehur, qoftë duke i bërë kafshët ose objektet të vështira për t'u parë, ose duke i maskuar ato si diçka tjetër. Shembujt përfshijnë pallton me pika të leopardit, veshjen e betejës së një ushtari modern dhe krahët e katydidit që imitojnë gjethet. Një qasje e tretë, verbimi i lëvizjes, e ngatërron vëzhguesin me një model të dukshëm, duke e bërë objektin të dukshëm, por momentalisht më të vështirë për t'u gjetur, si dhe duke e bërë më të lehtë synimin e përgjithshëm. Shumica e metodave të kamuflimit synojnë kripsën, shpesh përmes një ngjashmërie të përgjithshme me sfondin, ngjyrosjes shkatërruese me kontrast të lartë, eliminimit të hijes dhe kundërhijes. Në oqeanin e hapur, ku nuk ka sfond, metodat kryesore të kamuflimit janë transparenca, argjendimi dhe kundërhije, ndërsa aftësia për të prodhuar dritë përdoret ndër të tjera për kundër-ndriçimin në anët e poshtme të cefalopodëve si kallamarët. Disa kafshë, të tilla si kameleonët dhe oktapodët, janë të afta të ndryshojnë në mënyrë aktive modelin dhe ngjyrat e lëkurës së tyre, qoftë për kamuflim apo për sinjalizim. Është e mundur që disa bimë të përdorin kamuflazh për të shmangur ngrënien nga barngrënësit.

Kamuflimi ushtarak u nxit nga rritja e gamës dhe saktësisë së armëve të zjarrit në shekullin e 19-të. Në veçanti, zëvendësimi i musketit të pasaktë me pushkën e bëri fshehjen personale në betejë një aftësi mbijetese. Në shekullin e 20-të, kamuflimi ushtarak u zhvillua me shpejtësi, veçanërisht gjatë Luftës së Parë Botërore. Në tokë, artistë të tillë si André Mare projektuan skema kamuflimi dhe poste vëzhgimi të maskuara si pemë. Në det, anijet tregtare dhe transportuesit e trupave ishin pikturuar në modele verbuese që ishin shumë të dukshme, por të dizajnuara për të ngatërruar nëndetëset e armikut në lidhje me shpejtësinë, rrezen dhe drejtimin e objektivit. Gjatë dhe pas Luftës së Dytë Botërore, një sërë skemash kamuflimi u përdorën për avionë dhe për automjete tokësore në teatro të ndryshëm të luftës. Përdorimi i radarit që nga mesi i shekullit të 20-të e ka bërë kryesisht të vjetëruar kamuflimin për avionët ushtarakë me krahë fiks.

Përdorimi joushtarak i kamuflazhit përfshin bërjen e kullave të telefonisë celulare më pak penguese dhe ndihmën e gjuetarëve për t'iu afruar kafshëve të kujdesshme të gjahut. Modelet që rrjedhin nga kamuflimi ushtarak përdoren shpesh në veshjet e modës, duke shfrytëzuar modelet e tyre të forta dhe ndonjëherë simbolikën e tyre. Temat e kamuflazhit përsëriten në artin modern, dhe figurativisht dhe fjalë për fjalë në fantashkencë dhe vepra letrare.