Kantoni Valais
Wallis | |
---|---|
Sipërfaqja vendi | 3ti |
Popullsia | 278.200 |
• Vendi | 9ti |
Wallis, (gjermanisht: Wallis (help·info), lexo: Valis) është një nga 26 kantonet e Zvicrësqë shtrihet në jug-perëndim të Zvicrës në Alpet Pennine rreth luginës të lumit Rhone nga burimi gjer tek lumi Geneva. Kantoni është një nga pjesët më të thata të Zvicrës në qendrën e luginës Rhone (lexo: Ron).
Gjeografia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Kantoni Wallis shtrihet në jug të Zvicrës kështu që në jug të vetë kantoni kufizohet me Italinë, në jug-perëndim me Francën, në veri me Kanton Vaud dhe Kanton Bern dhe në lindje me Kanton Uri dhe Kanton Ticino.
Luginat
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Në veri të lumit Rohne
- Fieschertal
- Lötschental
- Dalatal (Leukerbad)
- Në jug të lumit Rhone:
Historia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Romakët e emëruan hapësirën Vallis Poenina ("Upper Rhône Valley"). Që nga viti 888 tokat ishin pjesë e mbretërisë Jurane Burgundy.
Mbreti Rudolph III nga Burgundy ia dha tokën Bishopit të Sionit në vitin 999, duke e bërë atë kont në Valais.
Ekonomia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Turizmi është industria kryesore e kantonit. Matterhorn afër Zermatt-it është një nga atraksionet më të larta turistike në malet e Zvicrës.
Transporti
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Një aeroport i vogël gjendet në Sion, por rrugët kryesore transportuese janë rrugët dhe hekurudha.
Demografia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Banorët e kantonit Wallis janë më shumë folës të gjuhës frënge dhe arpiane. Në Upper Valais banorët flasin gjermanishte valisiane. Frëngjisht folësit përbëjnë pak më shumë se 1/3 e popullsisë.
Qytetet më të mëdha të kantonit janë kryeqyteti Sitten, Sierre and Brig.
Ndarja administrative
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Rrethet
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Rrethet në Kanton Wallis | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Brig | Conthey | Entremont | Goms | Hérens | Leuk | Martigny |
Monthey | Raron | Saint-Maurice | Sierre | Sion | Visp |
Bashkitë
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Më poshtë janë paraqitur bashkitë e Kanton Wallis të ndarë sipas rretheve.