Shihni burimin për Karabullakët

{{taxobox|name=Karabullakët|image=Microcarbo melanoleucos Austins Ferry 3.jpg|image_width=240px|image_caption=''Microcarbo melanoleucos''|regnum=[[Animalia]]|phylum=[[Chordata]]|classis=[[Aves]]|subclassis=[[Neornithes]]|infraclassis=[[Neoaves]]|ordo=[[Suliformes]]|familia='''Phalacrocoracidae'''|familia_authority=[[Ludwig Reichenbach|Reichenbach]], 1850|genus='''''Phalacrocorax''''' (shiko tekstin)|genus_authority=[[Mathurin Jacques Brisson|Brisson]], 1760|subdivision_ranks=[[Lloji|Speciet]]|subdivision=3–43, shiko tekstin}}'''Karabullakët''' ([[Latinishtja|latinisht]]: ''Phalacrocoracidae''), të njohur edhe si '''vrançat''', janë një familje e rreth 40 [[Lloji|llojeve]] të shpendëve të detit. Disa klasifikime të ndryshme të kësaj familje janë propozuar së fundmi, dhe një numër i gjinive janë të kontestuara. Karabullakët janë shpendë me madhësi mesatare në të madhe, me peshë trupore nga 0.35 deri në 5 kg dhe me gjatësinë e krahëve nga 45 deri në 100 cm. Shumica e llojeve kanë pupla të errëta, ndërsa sqepin e kanë të gjatë e të hollë. Të gjitha llojet janë [[Peshqit|peshk]]<nowiki/>ngrënëse, që e kapin gjahun duke u zhytur nga sipërfaqja. Ata janë zhytës të shkëlqyer, dhe nën ujë ata e vënë veten në lëvizje me anë të këmbëve të tyre, si dhe me ndihmën e krahëve; disa lloje karabullaku janë regjistuar duke u zhytur në thellësi deri në 45 metra. Ata kanë krahë relativisht të shkurtër për shkak të nevojës së tyre për lëvizje nënujore ekonomik, dhe si pasojë kanë shpenzimet më të larta të fluturimit të çdo lloji shpendës.<ref name="Elliott et al. 2013">Elliott KH, Ricklefs RE, Gaston AJ, Hatch SA, Speakman JR, Davoren GK. 2013. High flight costs and low dive costs support the biomechanical hypothesis for flightlessness in penguins. PNAS 110:9380-9384. [http://www.pnas.org/content/110/23/9380.abstract <nowiki>[1]</nowiki>]</ref>

Karabullakët bëjnë fole nëpër koloni në bregje, mbi pemë, ishuj të vegjël ose shkëmbinjë. Janë më tepër shpendë bregdetar sesa oqeanike, dhe disa kanë kolonizuar ujërat e brendshme – në të vërtetë, duket se paraardhësi origjinal i karabullakëve ka qenë një shpend i ujërave të freskëta. Janë të përhapur në mbarë botën, përveç ishujve të [[Oqeani Paqësor|Paqësorit]] qendror.

== Emri ==
Emri "karabullak" vjen nga fjala [[Turqishtja|turke]] ''karabatak''.<ref>[http://www.turukdergisi.com/Makaleler/1711723926_15%20Osman%20Y%C4%B1ld%C4%B1z%20219-230.pdf ÇAĞDAŞ ARNAVUTÇADA TÜRKÇE KÖKENLİ ALINTI KELİMELERDE GÖRÜLEN FONOLOJİK DEĞİŞİMLER]</ref> Emri shkencor i gjinisë është fjalë [[Greqisht|greke]] e [[Latinish|latinizuar]], nga φαλακρός (''phalakros'', "tullac") dhe κόραξ (''korax'', "korb").<ref name="job90">{{cite book|title=The Helm Dictionary of Scientific Bird Names|url=https://archive.org/details/Helm_Dictionary_of_Scientific_Bird_Names_by_James_A._Jobling|last=Jobling|first=James A|publisher=Christopher Helm|year=2010|isbn=978-1-4081-2501-4|location=London|page=[https://archive.org/details/Helm_Dictionary_of_Scientific_Bird_Names_by_James_A._Jobling/page/n301 301]}}</ref> 

== Llojet ==
[[Skeda:Phalacrocorax carbo Vic.jpg|parapamje|300x300px|[[Karabullaku i detit]] (''Phalacrocorax carbo'')]]
[[Skeda:Shag Phalacrocorax aristotelis.jpg|parapamje|300x300px|[[Karabullaku me çafkë]] (''Phalacrocorax aristotelis'')]]
[[Skeda:Phalacrocorax pygmeus 1 (Martin Mecnarowski).jpg|parapamje|200x200px|[[Karabullaku i vogël]] (''Microcarbo pygmeus'')]]
Llojet e karabullakëve, të paraqitur në Manualin e Shpednëve të Botës ([[Anglishtja|anglisht]]: ''Handbook of the Birds of the World'').<ref name="orta1992">Orta (1992)</ref>
* ''Phalacrocorax auritus''
* ''Phalacrocorax brasilianus'' (ose ''Phalacrocorax olivaceus'')
* ''Phalacrocorax sulcirostris''
* ''[[Karabullaku i detit|Phalacrocorax carbo]]'' – Karabullaku i deti
* ''Phalacrocorax lucidus''
* ''Phalacrocorax fuscicollis''
* ''Phalacrocorax capensis''
* ''Phalacrocorax nigrogularis''
* ''Phalacrocorax neglectus''
* ''Phalacrocorax capillatus'' – Karabullaku japonez
* ''Phalacrocorax penicillatus''
* ''Phalacrocorax perspicillatus'' (i zhdukur rreth v. 1850)
* ''[[Phalacrocorax aristotelis]] –'' Karabullaku me çafkë
* ''Phalacrocorax pelagicus''
* ''Phalacrocorax urile''
* ''Phalacrocorax magellanicus''
* ''Phalacrocorax bougainvillii''
* ''Phalacrocorax varius''
* ''Phalacrocorax fuscescens''
* ''Phalacrocorax carunculatus'' 
* ''Phalacrocorax chalconotus''
* ''Phalacrocorax stewarti''
* ''Phalacrocorax onslowi''
* ''Phalacrocorax colensoi''
* ''Phalacrocorax campbelli''
* ''Phalacrocorax ranfurlyi''
* ''Phalacrocorax atriceps''
** ''Phalacrocorax atriceps albiventer''
* ''Phalacrocorax bransfieldensis''
* ''Phalacrocorax georgianus''
* ''Phalacrocorax nivalis''
* ''Phalacrocorax melanogenis''
* ''Phalacrocorax verrucosus''
* ''Phalacrocorax purpurascens''
* ''Phalacrocorax gaimardi''
* ''Phalacrocorax punctatus''
* ''Phalacrocorax featherstoni''
* ''Phalacrocorax harrisi''
* ''Microcarbo melanoleucos''
* ''Microcarbo africanus''
* ''Microcarbo coronatus''
* ''Microcarbo niger''
* ''[[Microcarbo pygmaeus]]'' – Karabullaku i vogël

== Peshkimi me karabullakë ==
[[File:Cormorant_chinese.JPG|lidhje=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Cormorant_chinese.JPG|parapamje|200x200px|Një peshkatar kinez me dy karabullakë.]]
[[Njeriu|Njerëzit]] kanë përdorur aftësitë për [[Peshkimi|peshkim]] të karabullakëve në vende të ndryshme të botës. Provat arkeologjike tregojnë se peshkimi me karabullakë është praktikuar në [[Egjipti i lashtë|Egjiptin e Lashtë]], [[Peruja|Peru]], [[Korea|Kore]] dhe [[India|Indi]], por tradita më e fortë mbeti në [[Kina|Kinë]] dhe [[Japonia|Japoni]], ku ka arritut nivel të shkallës komerciale në disa zona.<ref name="King2013">{{cite book|url=http://books.google.com/books?id=ucGyAAAAQBAJ&pg=PA9|title=The Devil's Cormorant: A Natural History|date=1 tetor 2013|publisher=University of New Hampshire Press|isbn=978-1-61168-225-0|pages=9–|author=Richard J. King}}</ref> Në Japoni, peshkimi me karabullakë quhet ''ukai'' (鵜飼). 

Forma tradicionale të ''ukai''t mund të shoihen në lumin Nagara në qytetin [[Gifu]], ku peshkimi me karabullakë vazhdon i pandërprerë për 1,300 vite, ose në qytetin [[Inujama]]. Në [[Guilin]] të Kinës, karabullakët janë të njohur për peshkimin në lumin e cekët Lijiang. Në Gifu, përdoret [[karabullaku japonez]] (''P. capillatus''), ndërsa në Kinë [[karabullaku i detit]] (''P. carbo'').<ref name="GIFU">{{cite web|url=http://www.gifu-rc.jp/ukai/u_main.html|title=Cormorant Fishing "UKAI"|date=maj 2001|accessdate=23 qershor 2016|archive-date=19 janar 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140119040006/http://www.gifu-rc.jp/ukai/u_main.html|url-status=dead}}</ref> Në Evropë, një praktikë e ngjajshme është përdorur në [[Liqeni i Dojranit|liqenin e Dojranit]] në [[Maqedonia (rajon)|rajonin e Maqedonisë]].<ref>{{cite web|url=http://makedonija.name/land/dojran-lake|title=About Dojran lake|accessdate=23 qershor 2016}}</ref>

== Shiko dhe ==
* [[Zogjtë]]

== Referime ==
{{Reflist}}
[[Kategoria:Shpezë]]
[[Kategoria:Karabullakë|*]]