Kynefe
Knafeh (arabisht: كنافة) është një ëmbëlsirë tradicionale e Lindjes së Mesme e bërë me pastë të tjerrë të quajtur kataifi,[1][2][3] e njomur në një shurup të ëmbël me bazë sheqeri të quajtur attar, dhe zakonisht i shtresuar me djathë, ose me përbërës të tjerë si krem i mpiksur, fëstëk ose arra, në varësi të rajonit. Është popullor në Lindjen e Mesme. Variantet gjenden edhe në Turqi, Greqi dhe në Ballkan.[4]
Në arabisht, emri mund t'i referohet vetë pastës me fije, ose të gjithë pjatës së ëmbëlsirës. Në turqisht, pasta me fije njihet si tel kadayıf, dhe ëmbëlsira me bazë djathi që e përdor atë si künefe. Në Ballkan, brumi i copëtuar njihet në mënyrë të ngjashme si kadaif, dhe në Greqi si kataifi, dhe është baza e pjatave të ndryshme të mbështjellë ose shtresuar me të, duke përfshirë ëmbëlsirat me arra dhe shurupe të ëmbël.
Një nga përgatitjet më të njohura të ëmbëlsirës është "Knafeh Nabulsiyeh", e cila e ka origjinën në qytetin e Nablusit dhe është ëmbëlsira më përfaqësuese palestineze.[5][6] Knafeh Nabulsiyeh përdor një djathë me shëllirë të bardhë të quajtur Nabulsi. Përgatitet në një pjatë të madhe të rrumbullakët të cekët, pasta është e ngjyrosur me ngjyrë ushqimore portokalli dhe nganjëherë sipër me arra fëstëk të grimcuar.
Etimologjia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Origjina përfundimtare e kanafeh është debatuar. Disa burime thonë se vjen nga fjala egjiptiane kopte kenephiten, që do të thotë bukë ose tortë.[7][8][9] Vërtetime të hershme gjenden në tregimet egjiptiane në Alf laylaẗ wa-laylaẗ, Një mijë e një netë. Një këndvështrim tjetër është se ajo vjen nga një rrënjë semite me kuptimin e "anës" ose "krahut", nga arabishtja kanafa, "të anashkalosh ose të mbyllësh".
Sipas etimologut Sevan Nişanyan, termi turk tel kadayıfı ("petulla me fije" ose "krepe me fije"), që i referohet pastës së ngjashme me vermiçelin që përdoret shpesh në kanafe dhe ushqime të tjera, bazohet në fjalën arabe qatayif (një petull ose krep). Ajo shfaqet në vitin 1501 në një fjalor turko-persisht.[10]
Përgatitja
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Ka shumë lloje të pastave kanafe:
- khishnah (arabisht: خشنة, i përafërt): kore e bërë nga fije të gjata të holla petë.
- na'ama (arabisht: ناعمة, fine): brumë bollguri.
- mhayara (arabisht: محيرة, e përzier): një përzierje khishnah dhe na'ama.
- mbrwma (Arabisht: مبرومة, e përdredhur): Përgatitet me petë.
Ëmbëlsira nxehet në gjalpë, margarinë, vaj palme ose tradicionalisht semneh dhe më pas lyhet me djathë të bardhë të butë, si djathi Nabulsi, dhe sipër me më shumë pastë. Në khishnah kanafeh djathi rrotullohet në pastë. Një shurup i trashë me sheqer, ujë dhe disa pika ujë trëndafili ose ujë lulëzimi portokalli derdhen në brumë gjatë minutave të fundit të gatimit. Shpesh shtresa e sipërme e pastë është e lyer me ngjyrosje të kuqe ushqimore (një shkurtore moderne, në vend që të piqet për periudha të gjata kohore). Fëstëkët e grimcuar spërkaten sipër si garniturë.
Rekordi botëror
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Pjata më e madhe në botë e ëmbëlsirës është bërë në Antakia të Turqisë në vitin 2017. Tabakaja e künefe ishte e gjatë 78 metra dhe peshonte 1550 kilogramë.[11] Një përpjekje e mëparshme rekord ishte bërë nga rivali Nablus në vitin 2009, me një tabaka 75 metra, që peshonte 1350 kilogramë.[12] Asnjë përpjekje nuk u rendit zyrtarisht si thyerje e rekordit; sipas faqes së internetit të Guinness World Records, nuk ka asnjë mbajtës aktual të rekordeve për titullin.[13]
Galeria
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]-
Knafeh në Jeruzalem -
Kanafeh (na'ama) fine -
Knafeh Nabulsieh -
Dyqani knafeh, qyteti i vjetër i Jeruzalemit -
Knafeh me fëstëk
.jpg)
.jpg)
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ "Cheese pastry (künefe)" (në anglisht).
- ^ "Tel kadayıf hamuru tarifi". Hurriyet (në turqisht).
- ^ The World Religions Cookbook (në anglisht). fq. 158.
- ^ Albala, K. (2011). Food Cultures of the World Encyclopedia (në anglisht). Vëll. 1. Greenwood. fq. 311. ISBN 9780313376269. Marrë më 2014-12-02.
- ^ Nasser, Christiane Dabdoub (2013). Classic Palestinian Cuisine (në anglisht). Saqi. ISBN 9780863568794.
- ^ "Is Knafeh Israeli or Palestinian?". Haaretz (në anglisht). 4 qershor 2014.
- ^ Perry, Charles (26 maj 1999). "The Dribble With Pastry". Los Angeles Times (në anglisht). ISSN 0458-3035. Arkivuar nga origjinali më 7 dhjetor 2015. Marrë më 2018-07-12 – nëpërmjet LA Times.
- ^ Youssef, Aḥmad Abdel-Hamid (2003). From Pharaoh's Lips : Ancient Egyptian Language in the Arabic of Today (në anglisht). Cairo: American University in Cairo Press. fq. 46–47. ISBN 9781617974762. OCLC 897473661.
- ^ Goldstein, Darra, red. (2015). The Oxford Companion to Sugar and Sweets (në anglisht). Oxford University Press. fq. 447. ISBN 9780199313396 – nëpërmjet Google Books.
- ^ "Nişanyan Sözlük - kadayif" [Nişanyan Dictionary - kadayif]. Nişanyan Sözlük (në turqisht). Marrë më 2018-07-14.
- ^ "78-meter-long künefe dessert eaten in 20 minutes in Turkey's Hatay". Hürriyet Daily News (në anglisht). Marrë më 2018-07-14.
- ^ "WEST BANK: Palestinian Knafeh enters Guinness World Records" (në anglisht). Itnsource.com. Marrë më 2015-05-21.
- ^ "Search Results – Guinness World Records" (në anglisht). Marrë më 2018-07-14.