Gjuha koreane
| Korean | |
|---|---|
| Rajoni | Kore e jugut,Kore e veriut |
Familje gjuhësore | Default
|
| Statusi zyrtar | |
Gjuhë zyrtare në | koreanishtja |
| Kodet gjuhësore | |
| ISO 639-3 | – |
Gjuha koreane është gjuha zyrtare në Korenë e veriut dhe në Korenë e jugut. Në secilin nga këto dy shtete ka forma të ndryshme të standardizuara. Rreth 80 milion njerëz në botë flasin koreanisht.[1]
Jashtë Koreas, kjo gjuhë është e njohur si gjuhë e pakicave në disa pjesë të Kinës, në veçanti në Jilin, dhe në veçanti në prefekturën Yanbian dhe në rrethin Changbai.[2][3] Ata flasin edhe koreanët e Sakhalinit në disa pjesë të Sakhalinit, ishullit rus në veri të Japonisë, dhe Koreasaramët në disa pjesë të Azisë Qendrore. Gjuha ka disa të afërm të vdekur që, së bashku me gjuhën e ishullit Jeju (Jejuan) dhe vetë gjuhën koreane, formojnë familjen e gjuhëve koreane. Megjithatë, Jejuan dhe koreani nuk janë të ndërsjellshëm. Supozohet që vendlindja gjuhësore e gjuhës koreane është diku në Mançuri të sotme.[4][5][6] Hierarkia e shoqërisë prej nga vjen gjuha, ndikon thellësisht në gjuhë, duke çuar në një sistem të niveleve të të folurit dhe trajtimeve me nder, që nënkuptojnë formalitetin e çdo situate të dhënë.
Koreani modern shkruhet në alfabetin korean (한글; Hangul në Korenë e Jugut, 조선글; Chosungeul në Korenë e Veriut), një sistem i zhvilluar në shekullin e 15 për këtë qëllim,[7] edhe pse nuk u bë alfabeti kryesor deri në shekullin e 20.[8][9] Në shkrim përdoren 24 gërma themelore (jamo) dhe 27 gërma të përbëra, të formuara nga ato themelore.[10][11] Kur koreani u regjistrua për herë të parë në tekstet historike, ishte vetëm një dialekt i folur.
Nga fillimi i shekullit të 21, aspektet e kulturës koreane kanë përhapur në vende të tjera falë globalizimit dhe eksportit kulturor. Kështu, interesimi për të mësuar gjuhën koreane (si të huaj) është gjithashtu i rritur si rezultat i aleancave të vjetra, pjesëmarrjes ushtarake dhe diplomacisë.
Koreanishtja moderne vjen nga koreanishtja e mesme, e cila nga ana tjetër vjen nga koreanishtja e vjetër, e cila vjen nga proto-koreanishtja.[12][13]
references
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ Summary by language size, table 3
{{citation}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!). - ^ "China's ethnic-Korean enclaves have become less Korean". www.economist.com (në anglisht). Marrë më 2024-07-15.
- ^ "Yanbian Korean Autonomous Prefecture". www.north-korea-travel.com (në anglisht). Marrë më 2024-07-15.
- ^ "Korean Language History". renaissance-translations.com (në anglisht). Marrë më 2024-07-15.
- ^ "Recent Research Trends on Jurchen-Manchu Studies in Korea". ijkh.khistory.org (në anglisht). Marrë më 2024-07-15.
- ^ "Korea and Manchuria". studylib.net (në anglisht). Marrë më 2024-07-15.
- ^ "How To Learn The Korean Alphabet Fast: A Quickstart Guide for Beginners". storylearning.com (në anglisht). Marrë më 2024-07-15.
- ^ "Korean (한국어 / 조선말)". omniglot.com (në anglisht). Marrë më 2024-07-15.
- ^ "A Brief History of the Korean Writing System, Hangeul". www.lingonomad.com (në anglisht). Marrë më 2024-07-15.
- ^ "How Many Letters In The Korean Alphabet?". learnkorean24.com (në anglisht). Marrë më 2024-07-15.
- ^ "The Korean Alphabet. A Complete and Definitive Guide to Hangul 한글". flexiclasses.com (në anglisht). Marrë më 2024-07-15.
- ^ "From Koguryǒ to T'amna: Slowly riding to the South with speakers of Proto-Korean". www.jbe-platform.com (në anglisht). Marrë më 2024-07-15.
- ^ "Korean language history". www.todaytranslations.com (në anglisht). Marrë më 2024-07-15.
| Ky artikull është i cunguar. Ju mund të ndihmoni Wikipedian duke e zgjeruar atë. |