Kultura e Meksikës

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë

Kultura e Meksikës e reflekton historinë e saj komplekse, duke treguar përzirjën e kulturës amëtare me kulturën spanjolle (meksika ishte një koloni i spanjës për 300 vjet).

Feja[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Kolonizimi spanjoll e solli katolicizmin në meksikë, dhe tani kjo është feja kryesore. Meksika është një shtet laik, ku kisha nuk mund të merrë kontribute financiare nga shtetit, dhe nuk mund të merr pjesë në arsimin publik.

Në 2010, 95.6% e popullit ishin krishter. 89% e tyre jan katolik, 47% të cilat frekuentojn kishën cdo javë.

Letërsia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Natzahualcoyotl është poeti më i njoftur para-hispanik. Ai ishte një filozof, luftar, arkitekt, dhe poet që shkruante në gjuhën Nautahle klasike. Do tekste që jan të njoftur si punimet të tij janë:

  • In chololiztli (Fluturimi)
  • Ma zan moquetzacan (Ngrihu!)
  • Nitlacoya (Une jam i trishtuar)
  • Xopan cuicatl (Kënga e Pranverës)
  • Ye nonocuiltonohua (Unë jam i Pasur)
  • Zan yehuan (Ai Vetëm)
  • Xon Ahuiyacan (Gëzohu)

Një nga poezitë të tij shfaqet në 100 peso:

Amo el canto del zenzontle

Pájaro de cuatrocientas voces,

Amo el color del jade

Y el enervante perfume de las flores,

Pero más amo a mi hermano, el hombre.

Une e dua këngën e bilbilit,

Zogu i katërqind fjalëve,

Une e dua ngjyrën e xhadës

Dhe parfumin ekzotik e lulëve,

Por më shumë se të gjithë e dua vëllaun tim, njerin

Shkrimtarët kolonialë të njoftur janë Juan Ruiz de Alarcon dhe Sor Juana Ines de la Cruz. Shkrimtarë të tjerë të rëndësishëm janë Alfonso ReyesJosé Joaquín Fernández de LizardiIgnacio Manuel AltamiranoMaruxa VilaltaCarlos FuentesOctavio Paz (Nobel Laureate), Renato LeducMariano Azuela ("Los de abajo"), Juan Rulfo ("Pedro Páramo") and Bruno Traven.

Gjuha[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Spanjishta është gjuha kryesore në meksikë, por edhe pse flitët nga shumica e popullsisë, qeveria e meksikës nuk ka shpallur asnjë gjuhë zyrtare. Sidoqoftë kjo, gjuha sponajolle përdorët shpesh për punë oficiale. Qeveria i njeh 62 gjuhë amerindiane amëtare sikur gjuhë nacionale.

Gjuhët të huaja në meksikë janë gjermanishtja, greqishtja, italishtja, arabishtja, frëngjishtja, portugalishtja, kinezishtja, gjuha japoneze, dhe anglishtja.