Shihni burimin për Kuzhina kosovare

{{Kultura e Kosovës}}[[File:" Flija ".jpg|thumb|Flija e servuar në një [[Sofra|sofër]]]]
'''Kuzhina kosovare''' është e ngjashme me kuzhinë e vendeve përreth ([[Mali i Zi|Shqipëria, Mali i Zi]], jugu i [[Serbia|Serbisë]],  [[Republika e Maqedonisë]]), dhe ka qenë dukshëm i ndikuar nga kuzhina turke dhe [[kuzhina shqiptare]], posaçërisht kuzhina Ballkanike. Në ushqimet e përbashkëta përfshihen [[byreku]], [[flia]], qebab, suxhuk dhe salcice të tjera, speca të mbushura, qengji, fasulja, sarma, burjan, [[pitja]] dhe orizi.<ref>{{Cite book|title=1001 Receta për çdo familje|last=Ukelli|first=Fikrije|language=sq}}</ref> Megjithatë, kuzhina kosovare ndryshon paksa mes rajoneve të ndryshme.

== Hyrje ==
Buka dhe bulmeti janë të rëndësishme në kuzhinën kosovare. Më të përdorur gjerësisht nga bulmeti janë qumështi, kosi, ajrani, djathi dhe [[Pana (Gatime)|kajmaku]]. Mish (mish lope, mish pule dhe qengji), fasule, oriz dhe specat janë, gjithashtu, pjesë e madhe e dietës së Kosovës. Perimet përdoren sipas sezoneve. Zakonisht, [[Trangulli|trangujt]], [[Domatja|domatet]] dhe [[lakra]] bëhen turshi. Bimë të tilla si kripë, piper i zi, piper i kuq dhe Vegeta janë gjithashtu popullore.<ref>{{Cite web |url=http://www.podravka.com/company/markets/kosovo/tab-cuisine-of-kosovo |title=Kopje e arkivuar |url-status=dead |access-date=12 maj 2016 |archive-date=28 maj 2013 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20130528131108/http://www.podravka.com/company/markets/kosovo/tab-cuisine-of-kosovo }}</ref>

Një element tjetër, që e bën Kosovën të njohur është edhe tradita e shkëlqyer e prodhimit të [[Vera (pije alkoolike)|verës]]. Pjesa jugore e vendit njihet për kultivimin me traditë, ku mijëra hektarë vreshta ofrojnë verë cilësore dhe me cilësi të lartë. Vera e Kosovës sot ka depërtuar gjithandej në tregjet ndërkombëtare. 
Veç kësaj, kultivimi dhe përgatitja e troftës është një traditë tjetër në Kosovë. Me gjithë kuzhinën e pasur tradicionale, restorantet e shumta, kafenetë, bistrot dhe hotelet moderne ofrojnë llojllojshmëri të menyve ushqimore dhe pijeve nga vende dhe kultura të ndryshme të botës.<ref>{{cito uebin|url=http://kosovoabc.com/kultura/|title=Kopje e arkivuar|access-date=11 shkurt 2018|archive-date=11 shkurt 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180211112418/http://www.kosovoabc.com/kultura/|language=sq|url-status=dead}}</ref>

== Përgatitja ==
Ushqimi i bërë në shtëpi është ende i preferuar nga njerëzit në Kosovës. Edhe pse ndikimi i ri perëndimor e shtyn brezin e ri për të ngrënë jashtë, kosovarët zakonisht preferojnë  të hanë në shtëpi.<span class="cx-segment" data-segmentid="77"></span>

== Përbërësit kryesorë ==
Në përbërës kyç në shumicën e ëmbëlsirave është sherbeti. Sherbeti përbëhet prej ujit të vluar me sheqer. Përbërës të tjerë të përdorur në shumicën e gatimeve të mishit janë specat, domatet, hudhra, qepa, piper i kuq, piperi i zi, kripa.

== Byreku ==
Një shumëllojshmëri e byrekëve janë të zakonshme në Kosovë.
* Kullpite - byrek me asgjë brenda dhe i mbuluar me kos
* [[Byreku|Byrek]]- është i bërë nga shtresa brumi të mbushura me mish të bardhë, djathë, spinaq.
* Bakllasarm - një byrek i kripur i mbuluar me kos dhe hudhër<ref>{{Cite web |url=http://www.kosovoguide.com/?cid=2,227,1011 |title=Kopje e arkivuar |url-status=dead |access-date=12 maj 2016 |archive-date=7 prill 2016 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20160407042044/http://www.kosovoguide.com/?cid=2,227,1011 }}</ref>
* Byrek me kungull
* Byrek me spinaq
* [[Flia|Flisë]]- një ushqim tradicional shqiptar

== Sallata ==
[[Skeda:TaratorBg.jpg|parapamje|Tarator]]
Shumica e sallatave bëhen shpejt dhe thjesht. Përbërësit e sallatës së zakonshme përfshijnë: domate, qepë, hudhër, piper, kastravec, patate, lakër, marule, karrotë dhe fasule.
* Sallatë me patate
* Tarator - një sallatë tradicionale e bërë me tranguj, hudhra dhe kos. Pjatë shumë popullore gjatë verës.
* Sallatë me domate dhe kastravec
* Sallatë me hithra të thata
* Sallatë me fasule
* ''Sallatë Shope'' - një sallatë e thjeshtë e bërë me domate, kastravec, qepë dhe djathë të bardhë.

== Gjellë kryesore ==
[[Skeda:Tava_e_Prizrenit.JPG|parapamje|Tava e Prizrenit]]
[[Skeda:Sarmale.jpg|djathtas|parapamje|Sarma me gjethe lakre]]
[[Skeda:Kosovar_Lunch.jpg|parapamje|Sarma, speca të mbushur me kefir dhe gjizë, dhe pite.]]
Tava e Prizrenit një tavë tradicionale nga Osmane. Ajo gatuhet me qengjit, patëllxhan, speca të gjelbër, qepë, domate dhe shërbehet e nxehtë.<span class="cx-segment" data-segmentid="183"></span>
* Speca të mbushur me mish, oriz dhe perime
* Suxhuk - suxhuk tradicionale në të gjithë rajonin e Ballkanit
* Tave Gore<ref>http://www.scribd.com/doc/11058582/1000-receta-per-cdo-familje-</ref> - një pjatë tradicionale me mish qengji
* [[Tavë kosi]] - mish qengji i pjekur me kos
* Burian me vezë - ushqim tradicional me perime me oriz, spinaq dhe vezë<ref>http://www.artigatimit.com/2013/10/burani-me-spinaq-e-veze/</ref>
* Qebab

== Ëmbëlsirat ==
* [[Bakllavaja]]
*Torta

== Shih edhe ==
* [[Flia]]
* [[Kuzhina shqiptare]]

== Referime ==
<references />

== Lidhje të jashtme ==

* {{Cite news|last1=Graham|first1=Adam|title=In Kosovo, a Thirst for Progress, and Beer, Too|url=http://www.nytimes.com/2015/08/23/travel/pristina-kosovo-beer.html?_r=2|publisher=New York Times|language=en|date=20 gusht 2015}}

[[Kategoria:Kuzhinë kosovare| ]]
[[Kategoria:Kultura e Kosovës]]
[[Kategoria:Kultura e Shqipërisë]]
[[Kategoria:Kuzhinë shqiptare]]
[[Kategoria:Kuzhina Ballkanike]]