Lumi i Çerravës
 | Ky artikull ose seksion duhet të përmirësohet sipas udhëzimeve të Wikipedia-s. Ju lutemi ndihmoni edhe ju në përmirësimin e këtij artikulli. |
Tamam poshtë fshatit Peshkepi (899 m) Lumi kthen perse ri përmes një kanioni midis Kodrave Vojtino (Војтино ; 874 m) ne lindje e Korija Zgjana (931 m) në perëndim duke u kryqëzuar në kufirin shtetëror, hyn në fushën e gjerë te Lubanishtit. Pas 18 km lumi shpejt arrin ne Liqenin e Ohrit, duke sjelle mesatarisht 1,5 m³ uji në sekonde. Fundi i fushës konsiston ne një kompleks karbonati, i përbëre nga shkëmbinj te përshkueshëm uji, gëlqere dhe mermeri.
Shkëmbinjtë ndryshojnë ne përshkueshmërinë e tyre ndaj ujit dhe ku është me larta, aty dalin burimet e forta karstike. Ky është rasti afër Manastirit te Shën Naumit, ku rreth 45 burime bëjnë një burim te madh liqeni. Mesatarja e thellësisë se liqenit është rreth 2 m dhe maksimumi është rreth 4,5 m ; mesatarja e temperaturës se ujit neper vite është midis 7 °C dhe 9 °C. Rrjedhja e shkurtër e Lumit nga ky Liqen për ne Liqenin e Ohrit konsiderohet te jetë tërësisht uji i Drinit te Zi duke dale si një shkarkim i Liqenit te Ohrit, 30 km ne veri, pranë qytetit te Strugës.
Shkarkimi i burimeve (ujrave) i ushqyer nga te dyja, reshjet dhe Liqenet e Prespes, shkon nga 4.0 deri ne 12.0 m3 ne sekonde me nje mesatare shkarkimi prerj 7.5m3 ne sek. Maksimumi i shpejtesise se rrjedhjes arrihet ne periudhen midis muajit maj dhe qershor dhe minimumi rrejdhjes duket ne muajt e vjeshtes (minimumi i vjeshtes) ose ne periudhen midis muajve shkurt dhe Mars (minimumi dimeror). Vezhgimi i reshjeve ne stacionet e Shen Naumit tregon 888,6 mm shi gjate vitit mesatarisht. Ne menyre origjinale, Lumi i Çerraves formon nje delte te gjere ne fushen e Lubanishtit duke pasur dy dege kryesore. Fusha midis gjirit te Lubanishtit e deges se djathte te deltes ka ngritje midis 693,5 dhe 694,5 m , keshtu uji nga rrjedhja e Lubanishtit dhe burimeve vendase akumulohet duke na dhene ngritjen ne nje ekosistem tipik ligatine ; e shumta e saj megjithate eshte thare gjate viteve 1970. Ne te njejten periudhe delta e lumit ka qene nderruar keshtu, qe tani ka vetem nje shtrat lumi te rregulluar. Si shtese, nje stacion pompimi eshte ndertuar ne burimin e Liqenit afer Shen Naumit dhe uji pompohet pergjate lumit per vaditje.
Turizmi dhe Bujqesia jane aktivitet kryesore ekonomike me te rendesishme ne kete pjese te Pellgut Ujembledhes te Lumit te Çerraves. Manastiri i Shen Naumit i ndodhur ne nje lartesi te vogel midis Liqenit te vogel dhe bregut te Liqenit te Ohrit eshte nje nga qendrat me te rendesishme turistike ne Rajon. Si dishepull te te famshmit Shen Qirill dhe Shen Metodi, Shen Naumi, sebashku me Shen Klementin arriten ne Oher nga fundi i viteve 880. Me 900 Shen Naumi ndertoi nje Kishe te vogel, qe me vone iu shtua nje Manastir dhe neper shekuj ky vend eshte bere nje nga vendet e famshme religjioze dhe kulturore te rajonit. Sot, brenda Manastirit te Shen Naumit ka nje hotel modern me 6 dhoma dopio, 21 dhoma dy krevateshe, 2 dhoma treshe, apartamente dhe „Residenca„, restaurant me 150 vende, nje salle konferencash per 150-200 veta dhe nje salle mbledhjesh me 50 vende. Menjehere pas kufirit Maqedonas – Shqiptar ka nje Autokamp modern kabinash dhe ne nje nga dy ishujt e vegjel, ne burimin e Liqenit te vogelm, ka nje restorant shume popullor me rreth 150 vende brenda dhe 450 vend jashte, ne natyre. Menjehere poshte fshatit Lubanisht ndodhet Autokampi „Lubanishta“ qe mbulon rreth 10 ha., i pajisur per 100 trailer, me 400 shtreter, vende automjetesh per 2.000 kampiste, nje restorant, kiosk grill, dyqan zarzavatesh dhe nje plazh privat me rere 1.500 m. te gjate.
Bujqesia eshte aktivitet ekonomik i rendesishem ne zone. Shumica e tokes cilesore te punueshme aktualisht eshte dhene me qira nga shteti Kompanise „Gorica“ , ish kooperative bujesore. Shumica e kesaj toke u mor nga Kisha pas tharjes se Deltes se Lumit te Çerraves me 1970. Aktualisht „Gorica“ ka 18ha. te Vreshtave dhe rreth 50 ha. jane perdorur kryesisht per te rritur drithra (dominon gruri), por gjithashtu zarzavate dhe tagjira. Para 1990 pemishtet e molleve ishin prodhimi kryesor i kompanise dhe nje magazine prej 2000 m2 ishte ndertuar per mbajtjen dhe magazinimin e prodhimeve. Si shtese, ne perpjekjet per te zgjeruar aktivitetin ne bujqesi permes prodhimit blegtoral me 1980 kompania ndertoi nje vathe per 1.000 dele. Prodhimi blegtoral, megjithate u mbyll shpejt. Me 2002 18 ha. te tokes gjate anes se majte te Lumit te Çerraves, iu dhane me qira nga „Gorica“ firmes private „Jang Ce“ per qellime bujqesore. Pjesa tjeter e tokes se punueshme perdoret nga fermere private nga fshati Lubanisht, te cilet e punojne ate pas punes ne ferme. Ne shume parcela te vogla te ekonomive shtepijake ka prodhime teshumellojshme per jetese, shitje, ushqim kafshesh per te mbajtur nje blegtori mikse. Pyjet dhe korijet mbulojne afersisht 1000ha te siperfaqes se pergjithshme ne pellgun ujembledhes. Volumi total i drurit eshte afersisht 39.500m3; nje pjese e saj eshte perdorur per prodhim lende druri. Pylli konsiston me shume ne parcelat e dushkut te perziera me druret gjetherenese. Querccetum fraineto cerris (87ha) pyll komunal gjendet vetem ne anen e majte te bregut te lumit te Çerraves, ndersa querco-carpinetum orientalis macedonicum eshte pyll komuniteti dominant duke mbuluar 355ha. Pyll komunal Qarri mbulon 241ha, dhe pjesa tjeter mbulohet nga Querco Ostryetum carpinifolie (161ha), Ostryo-Quercetum cerris (77ha) dhe Ahu i kuq (70ha) Pylli zoterohet dhe manaxhohet nga Parku Kombetar Galicica.
Midis gjitareve te njohur qe banojne malin e Galicices jane Ariu i Murme (Ursus arctos), Ujku (Canis lupus), nje numur speciesh siç jane Derri i Eger, Lepuri Evropian, Macja e Eger (Felis sylvestris) , Dhelpra (Vulpes vulpes), Dreri, Nuse e Lales (Mustela nivalis), Qelbesi (Mustela putorius), Baldosa (Meles meles), Martes martes, Martes foina, Iriqi (Erinaceus concolor), Ketri (Sciurus vulgaris) etj. Ka te dhena per pranine e Rreqerbullit, Lynx Ballkanit (Lynx lynx) dhe Vidra ose Lundra (Lutra lutra) ne Pellgun Ujembledhes te Liqenit te Ohrit, por nuk eshte e sigurte nese keto kafshe te veçanta jane gjetur ne pjesen Maqedonase te Pellgut Ujembledhes te Lumit te Çerraves. Zona ceketine e Liqenit te Ohrit ne kete ane eshte nje vend i rendesishem dimerimi per zogjte ujit. Per shembull, me 1998 nente perqind e zogjve te ujit ne Liqenin e Ohrit ishin duke dimeruar ne kete zone; veçanerisht terheqese per disa lloje Anas speciesh.