Ligji i shtetësisë shqiptare

Ligji i kombësisë shqiptare bazohet në një përzierje të parimeve të Jus sanguinis dhe Jus soli. Me fjalë të tjera, vendlindja dhe prejardhja shqiptare janë të rëndësishme për të përcaktuar nëse një person është shtetas shqiptar. Ai rregullohet nga “Ligji për Shtetësinë Shqiptare”. Në disa rrethana shtetësia u jepet fëmijëve të lindur në Shqipëri nga prindër joshqiptarë. Ky nuk është rasti kur prindërit janë vizitorë të përkohshëm ose afatshkurtër. Siç sugjerohet nga OKB dhe Këshilli i Evropës, të gjitha përpjekjet bëhen për të shmangur pashtetësinë.

Lindja në Shqipëri

Një person i lindur në Shqipëri nga prindër joshqiptarë është shtetas shqiptar nëse ai person:

• Nuk ka shtetësi tjetër në momentin e lindjes (dmth. është pa shtetësi)
• Prindërit banojnë në Shqipëri dhe japin pëlqimin për marrjen e shtetësisë
• Birësohet si i mitur nga një shtetas shqiptar me banim në Shqipëri

Kjo do të thotë se:

• Fëmijët e emigrantëve rezidentë mund të marrin nënshtetësinë shqiptare
• Foshnjet e braktisura fitojnë shtetësinë automatikisht

Për më tepër, nëse prindërit e një foshnjeje identifikohen, e drejta e shtetësisë mbetet, përveç nëse prindërit nuk janë dakord përpara ditëlindjes së 14-të.

Lindja prej një prindi shqiptar

Qasja në shtetësinë shqiptare nga lindja është automatike nëse:

• Lind në Shqipëri dhe njëri prind është shqiptar
• Njëri prind është shqiptar dhe tjetri është pa shtetësi ose me status të panjohur; pavarësisht nga vendlindja
• Lindur nga dy shtetas shqiptarë, pavarësisht nga vendlindja

Një prind shqiptar është kusht i mjaftueshëm për të drejtën e shtetësisë së menjëhershme, sipas kërkesës, pavarësisht nga vendlindja. 

Natyralizimi

Një person mund të natyralizohet si shtetas shqiptar nëse plotëson kriteret e mëposhtme:

• Mbi 18 vjeç
• Strehimi dhe mjetet për të mbajtur veten
• Nuk është dënuar me tre ose më shumë vjet burgim (përveç dënimeve politike)
• Njohuri bazë të gjuhës shqipe
• Nuk rrezikon sigurinë e Republikës së Shqipërisë
• Qëndrim i vazhdueshëm në Shqipëri për pesë vjet

Kjo periudhë mund të reduktohet në:

• Tre vjet, nëse prejardhja shqiptare mund të vërtetohet në një shkallë të dytë (të paktën një gjysh shqiptar)
• Një vit, nëse është i martuar për tre vjet me një shtetas shqiptar

Nëse Shqipëria ka një interes ekonomik, kulturor ose shkencor, një të rrituri si i huaj mund t'i jepet menjëherë shtetësia, me kusht që të mos përbëjë ndonjë kërcënim publik. Kushti vetëm për aplikantët pa shtetësi është kërkesa pesëvjeçare e qëndrimit dhe që nuk përbën kërcënim për Republikën e Shqipërisë. Të miturit e paemancipuar marrin nënshtetësinë shqiptare automatikisht në të njëjtën kohë kur një prind natyralizohet. Për të miturit mbi 14 vjeç kërkohet pëlqimi i tyre.

Shtetësia shqiptare me birësim

Fëmijët e birësuar nga shtetas shqiptarë fitojnë shtetësinë shqiptare. Nëse vetëm njëri prej prindërve kujdestarë është shqiptar, të dy prindërit duhet të bien dakord. Kjo nuk është e nevojshme nëse vendbanimi i fëmijës do të jetë në Shqipëri, ose prindi tjetër është pa shtetësi.

Humbja e shtetësisë

Humbja e shtetësisë shqiptare është e mundur në rrethanat e mëposhtme

Heqja dorë

Shtetasi shqiptar 18 vjeç e lart mund të heqë dorë nga shtetësia shqiptare, me kusht:

• ai/ajo nuk mbetet pa shtetësi
• ai/ajo nuk banon në Shqipëri
• ai/ajo ai nuk ka gjykime civile ose procedime penale në pritje

Fëmijët

Nëse të dy prindërit heqin dorë nga shtetësia shqiptare dhe kërkojnë të njëjtën gjë për fëmijën e tyre. Fëmijët nën moshën 18 vjeç humbasin shtetësinë shqiptare nëse birësohen nga një i huaj dhe fëmija fiton një shtetësi tjetër me birësimin.

Heqja e shtetësisë shqiptare

Shtetësia shqiptare mund të hiqet nëse një person e ka fituar atë duke paraqitur dokumentacion të rremë qëllimisht. Shtetësia shqiptare u hiqet edhe fëmijëve nën moshën 18 vjeç, të prindërve të përmendur, me kusht që të mos mbeten pa shtetësi.

Rifillimi i shtetësisë shqiptare

Personi që ka hequr dorë nga shtetësia shqiptare për të marrë një tjetër, mund ta rifillojë atë nëse nuk arrin të marrë të renë. Një ish-shtetas që dëshiron të rifillojë nënshtetësinë shqiptare, aplikon për natyralizim.

Shtetësia e dyfishtë

Ligji shqiptar i lejon të gjithë shtetasit shqiptarë të marrin çdo shtetësi tjetër pa humbur shtetësinë e tyre shqiptare (përveç rastit kur ligji për shtetësinë tjetër të sapo fituar e kërkon këtë).

Regjimi i vizave

Regjimi i vizave për shtetasit shqiptarë

Sipas 13 tetor 2020, qytetarët shqiptarë kishin akses pa viza ose në mbërritje në 114 vende dhe territore, duke e renditur pasaportën shqiptare në vendin e 51-të në botë sipas

82 vende të tjera kërkojnë që ju të keni një eVisa, Visa-On-Arrival, ose Vizë në përgjithësi.

Linqe te jashtme

• Konventa Evropiane për Shtetësinë 19-09-2002 Arkivuar 5 mars 2019 tek Wayback Machine
• Ligji Shqiptar mbi Shtetësinë 01-08-1989 Arkivuar 4 gusht 2020 tek Wayback Machine