Maksim Gorki
Maksim Gorki | |
|---|---|
 | |
| U lind më | 28 mars 1868 Nizhni Novgorod, Rusi |
| Vdiq më | 18 qershor 1936 Moskë |
| Kombësia | Rusë |
Maksim Gorki i pagëzuar si Aleksej Maksimoviç Peshkov, lindi më 28 mars të vitit 1868 në Nizhni Novgorod, Rusi, ishte shkrimtari rus, i njohur në botë me veprat: "Zgalemi", "Makar Çudra", "Jeta e Klim Samginit", "Nëna", "Vepra e Artamonovëve", "Malva", "Lindja e një njeriu", etj.
I biri i një zdrukthëtari, Gorki i cili në të vërtet quhej Aleksej Maksimoviq Peshkov që në femëri mbeti jetim dhe kreu vetëm një shkallë të ultë të shkollës. Ekzistencën e jetës së tij e fitonte si çun korrier, larës i enëve, shegert tekë ngjyrosësit e ikonave, bukëpjekës, punëtorë krahu në limane, rojtarë dhe kopshtarë. Si i ri kishte lidhje me Narodnikët, një shoqëri revolucionare para marksiste dhe u burgosë më 1888 për të parën herë. Nga kjo kohë gjithnjë ishte nën përkujdesen policore. Më 1892 në një gazetë nën pseudonimin M. Gorki që d.m.th I Ithti doli vepra debutonte letrare e tij, tregimin Maka Çudra. Që nga 1895-ta, Gorki fillon të punojë si zhurnalist, shkroi numër të mirë copash, kritikash shoqërisë dhe botoi tregime tjera. Po përsëri u burgosë më 1898 dhe më 1901, mirëpo protestat publike, ndër të tjera të Tolstoit shkaktuan lirimin e tij. Më 1905, Gorki kaloi në Partin Socialdemokrate të Punëtorëve të Rusisë dhe pas Së dielës së përgjakshme në Petërburgut (9 janar 1905) u detyrua ta lëshonte Rusinë. Nga 1906-ta deri më 1913-të, jetoi në ujdhesën Kapri. Gorki e ndihmonte Leninin përgjatë kohës së Revolucionit të tetorit më 1917-të, mirëpo kritikonte rreptë terrorin e sistemit sovjetë. Më 1921 e la prapë Unionin Sovjetik dhe nga 1924-ta deri më 1932 jetoi në Sorrent Më 1934 për herë të parë Gorki zgjidhet kryetar i Shoqatës Sovjetike të Shkrimtarëve; Ishte ndër iniciatorët e metodës sëRealizmit socialist. Gorki ka shkruar më shumë se njëzet drama, ndër to shumë një aktëshe. Krahas veprave me nam botërorë Nahtasyl vlen të përmenden edhe Mysafirët E Verës (1904): konflikte të qytetarëve intelektualë, luftërat e dashurisë dhe bashkëshorteve në verë mbi Daça; Armiq (1906) kundërthëniet e klasave, mes të punë dhënësve dhe punë marrësve, grevat dhe ramjet vdekjeprurëse; Mjeshtri i Policisë (1908) skena familjare në shtëpinë e një tirani mjeshtër i policisë; Vasa Sheleznova (1910) praktika të paskrupulla të një sipërmarrësi në Volga. Gorki pjesët e shkruara të tij i quan skena. Përmbajtja e jashtme është e rëndësisë periferike, ai interesohet për analizën ekzakte të situatave dhe psikologjinë e shoqërisë si dhe karakterin e individëve. Kur ai propozon zgjidhje të problemeve, shpesh ato janë të menduara në frymën e Socializmit njerëzorë.
Lidhje të jashtme
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Maksim Gorki tek IMDb
- "Anton Chekhov: Fragments of Recollections" by Maxim Gorky
- Some works of Maxim Gorky in the original Russian
- Works by Maxim Gorky (public domain in Canada)
- Prince of Russian Literature
- The Song of a Falcon, English translation