Shihni burimin për Martin Scorsese dhe Robert De Niro

{{Multiple image
 | align        = right
 | direction    = horizontal
 | footer       = Regjisori [[Martin Scorsese]] (majtas) dhe aktori [[Robert De Niro]]
 | footer_align = center
 | image1       = Martin Scorsese by David Shankbone.jpg
 | width1       = 161
 | image2       = Robert De Niro 2 by David Shankbone.jpg
 | width2       = 165
}}
Regjisori amerikan [[Martin Scorsese]] dhe aktori amerikan [[Robert De Niro]] kanë bërë dhjetë filma artistikë dhe një film të shkurtër së bashku që nga viti 1973. Shumë prej tyre shpesh renditen ndër [[Lista e filmave që konsiderohen më të mirët|filmat më të mëdhenj të të gjitha kohërave]].<ref>[http://www.afi.com/100Years/movies10.aspx "AFI's 100 Greatest American Films of All Time" - 4.Raging Bull (1980) 52.Taxi Driver (1976) 92.Goodfellas (1990)".] American Film Institute. Retrieved February 26, 2017</ref>

==Marrëdhënia==
Në vitin 1967, Scorsese realizoi filmin e tij të parë të metrazhit të gjatë, bardh e zi, ''I Call First'', i cili më vonë u rititullua ''[[Who's That Knocking at My Door]]'', me aktorin e ri [[Harvey Keitel]]. Filmi synohej të ishte i pari i "trilogjisë J. R." gjysmë-autobiografike të Scorsese-së,{{efn|J.R. është personazhi kryesor i ''Who's That Knocking at My Door''.}} i cili gjithashtu do të kishte përfshirë filmin e tij të mëvonshëm, ''[[Mean Streets]]''. Scorsese kishte impresionuar shumë me filmin dhe kishte bërë miqësi me [[Francis Ford Coppola]], [[Brian De Palma]], [[George Lucas]], [[Steven Spielberg]], dhe [[Robert Zemeckis]],, të njohur si "[[Hollivudi i Ri|movie brats]]" me ndikim të viteve 1970.

Ishte De Palma që prezantoi Scorsese me aktorin e ri Robert De Niro.<ref name="faroutmagazine.co.uk">{{cite web|url=https://faroutmagazine.co.uk/brian-de-palma-introduced-martin-scorsese-to-robert-de-niro/ |title=How Brian De Palma introduced Martin Scorsese to Robert De Niro - /Film |publisher=aroutmagazine.co.uk |language=en |date=17 shkurt 2023 |access-date=17 shkurt 2023}}</ref> De Niro e kishte njohur De Palmën për disa vite më parë, dhe roli i tij i parë në film në bashkëpunim me De Palma u materializua në vitin 1963 në moshën 20-vjeçare, kur u shfaq në ''[[The Wedding Party (film 1969)|The Wedding Party]]''. Megjithatë, filmi nuk u shfaq deri në vitin 1969. Të dy u ribashkuan për filmin '[[Greetings (film 1968)|Greetings]]'' të vitit 1968, i cili ishte debutimi zyrtar i filmit të De Niros.

==Filmat==
===''Mean Streets'' (1973)===
{{kryesor|Mean Streets}}

Në vitin 1973, De Niro ishte vlerësuar për rolin e tij në ''[[Bang the Drum Slowly (film)|Bang the Drum Slowly]]'' ndërsa Scorsese kishte punuar si redaktor në filmin ''[[Woodstock (film)|Woodstock]]''. Në të njëjtin vit, Scorsese dhe De Niro bashkëpunuan për herë të parë në filmin gangster ''Mean Streets''. Scorsese ishte mësuar se filmat argëtues mund të xhirohen me pak para nga [[Roger Corman]], i cili kishte ndihmuar në përgatitjen e Scorsese për vështirësitë e krijimit të ''Mean Streets''.

Filmi, për një gangster të vogël që jetonte në [[Little Italy]], ishte një sukses dhe në vitin 1997 u zgjodh për t'u ruajtur në [[National Film Registry]] nga [[Biblioteka e Kongresit të Shteteve të Bashkuara|Biblioteka e Kongresit]] si "kulturalisht, historikisht ose estetikisht domethënëse".<ref>{{cite press release|title=Librarian of Congress Names 25 New Films to National Film Registry |publisher=[[[Biblioteka e Kongresit të Shteteve të Bashkuara|Biblioteka e Kongresit]] |date=18 nëntor 1997 |url=https://www.loc.gov/today/pr/1997/97-200.html |access-date=22 korrik 2009 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090811151201/http://www.loc.gov/today/pr/1997/97-200.html |archive-date=11 gusht 2009 }}</ref> Ai u rendit gjithashtu në një sondazh të [[BBC]]-së si filmi i 93-të më i mirë amerikan.<ref>{{cite web | url=http://www.bbc.com/culture/story/20150720-the-100-greatest-american-films | title=The 100 greatest American films | publisher=BBC | language=en | date=20 korrik 2015 | access-date=19 janar 2017}}</ref>

===''Taxi Driver'' (1976)===
{{kryesor|Taxi Driver}}

Shumë popullor, filmi u drejtua nga Scorsese dhe luajti De Niro. Ajo shkaktoi polemika, por megjithatë pati një ndikim të rëndësishëm kulturor. Shprehja "Ti po flet me mua?", e folur nga personazhi i De Niros, Travis Bickle, është bërë një nga rreshtat më të famshëm në historinë e filmit.<ref>{{Cite web |title=AFI's 100 Years…100 Movie Quotes (The 100 Greatest Movie Quotes Of All Time) |url=https://www.afi.com/afis-100-years-100-movie-quotes/ |access-date=15 prill 2023 |website=American Film Institute |language=en}}</ref> Scorsese bën një film të vlerësuar në këtë film si një pasagjer i Bickle i cili planifikon të vrasë gruan e tij.<ref>{{Cite web |title=Taxi Driver (1976) |url=https://www2.bfi.org.uk/films-tv-people/4ce2b6b7bc1b8 |access-date=15 prill 2023 |website=BFI |at=Cast |language=en}}</ref>

===''New York, New York'' (1977)===
{{kryesor|New York, New York (film 1977)}}

Në vitin 1977, De Niro luajti në filmin muzikor-dramë të Scorsese, ''New York, New York''. Ishte një homazh muzikor, me këngë të reja nga [[John Kander]] dhe [[Fred Ebb]], si dhe standarde, në qytetin e lindjes së Scorsese, në [[New York City]], dhe luajti De Niro dhe [[Liza Minnelli]] si një çift muzikantësh dhe të dashuruarish. Gjatë xhirimeve, Scorsese i martuar u përfshi në mënyrë romantike me Minnelli dhe filloi të përdorte shumë [[kokainë]] dhe [[lëndë narkotike]]. Në atë kohë, [[Andy Warhol]] shkroi në ditarin e tij se Minnelli dhe Scorsese u shfaqën në derën e një stilisti të famshëm duke kërkuar: "Më jep çdo ilaç që ke".

I realizuar pas shoferit të taksisë, filmi ishte një dështim në arkë. Buxheti i tij ishte 14 milionë dollarë, një shifër e madhe në atë kohë, por fitoi vetëm 13 milionë dollarë në arkë dhe pritja zhgënjyese dhe ndarja e tij me Minnelli e çuan Scorsese në depresion dhe më tej në abuzim me drogën.<ref>{{cite web |url=http://www.scorsesefilms.com/taxi-driver-review.php |title=Taxi Driver Review |publisher=Scorsesefilms.com |language=en |date=8 shkurt 1976 |access-date=23 shkurt 2017 |archive-date=8 maj 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170508153548/http://www.scorsesefilms.com/taxi-driver-review.php |url-status=deviated |archivedate=8 maj 2017 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170508153548/http://www.scorsesefilms.com/taxi-driver-review.php }}</ref>

===''Raging Bull'' (1980)===
{{kryesor|Raging Bull}}

Në vitin 1980, Scorsese bëri filmin ''Raging Bull'', një film me De Niro në rolin e boksierit emocionalisht vetëshkatërrues [[Jake LaMotta]]. Filmi ndjek udhëtimin e LaMotta nëpër jetë, pasi dhuna dhe temperamenti që e çojnë atë në majën e ringut i shkatërrojnë jetën jashtë tij. De Niro fitoi një Oscar për rolin e tij dhe Scorsese u nominua si regjisori më i mirë; filmi mori edhe gjashtë nominime të tjera për Oscar.

Filmi është konsideruar si një nga filmat më të mirë të të gjitha kohërave, dhe është zgjedhur si filmi më i mirë sportiv ndonjëherë nga [[American Film Institute]].<ref>{{cite web|url=http://www.afi.com/10top10/moviedetail.aspx?id=54882&thumb=1 |title=10 Top 10 |publisher=AFI |language=en |access-date=23 shkurt 2017}}</ref>

===''The King of Comedy'' (1983)===
{{kryesor|The King of Comedy (film)}}

Në vitin 1982, Scorsese dhe De Niro bënë filmin e tyre të parë me disa elementë komik, ndërkohë që ishin ende të lidhur me zhanrin e krimit. Filmi ndjek komiken aspirante Rupert Pupkin (De Niro), i cili dëshiron të arrijë sukses në showbiz, duke ndjekur idhullin e tij, një prezantues i emisioneve bisedimesh natën vonë, i cili dëshiron privatësinë. Filmi fitoi një [[BAFTA]] për skenarin më të mirë origjinal dhe u nominua për katër çmime të tjera BAFTA, duke përfshirë regjinë më të mirë për Scorsese dhe aktorin më të mirë për De Niro.

Filmi në përgjithësi u vlerësua nga kritikët, por nuk pati performancë të mirë në Shtetet e Bashkuara. Scorsese sugjeroi se filmi "...ndoshta nuk u prit aq mirë sepse lëshonte një atmosferë të diçkaje që njerëzit nuk donin ta shikonin ose ta dinin."<ref>Friedman Lawrence S. The Films of Martin Scorsese 1997, p.133.</ref>

===''Goodfellas'' (1990)===
{{kryesor|Goodfellas}}

De Niro dhe Scorsese bashkëpunuan përsëri në vitin 1990 në ''[[Goodfellas]]'', ku luajtën edhe [[Ray Liotta]] dhe [[Joe Pesci]]. Filmi ndjek Henry Hill (Liotta) teksa ai dhe miqtë e tij kalojnë nëpër turmë. ''Goodfellas'' ishte jashtëzakonisht i suksesshëm dhe fitoi pesë [[BAFTA]]s. Ai u mposht në shumicën e kategorive në Oscars nga ''[[Dance with Wolves]]'', por arriti një vlerësim universal nga kritikët<ref>{{cite web |url=http://www.metacritic.com/video/titles/goodfellas |title=Goodfellas Reviews |publisher=Metacritic |language=en |access-date=15 gusht 2014 |archive-date=1 mars 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100301090916/http://www.metacritic.com/video/titles/goodfellas |url-status=deviated |archivedate=1 mars 2010 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100301090916/http://www.metacritic.com/video/titles/goodfellas }}</ref> dhe konsiderohet si një nga [[Lista e filmave që konsiderohen më të mirët|filmat më të mëdhenj të të gjitha kohërave]].

Në vitin 2005, ai u emërua filmi më i mirë i të gjitha kohërave nga revista britanike [[Total Film]].<ref>{{cite web |url=http://www.starpulse.com/forum/index.php?topic=14289.msg225907;topicseen |title=GOODFELLAS Named Best Film of All Time by British Magazine |publisher=Starpulse.com |language=en |access-date=15 gusht 2014 |archive-date=24 shtator 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150924131541/http://www.starpulse.com/forum/index.php?topic=14289.msg225907;topicseen |url-status=deviated |archivedate=24 shtator 2015 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150924131541/http://www.starpulse.com/forum/index.php?topic=14289.msg225907;topicseen }}</ref>

===''Cape Fear'' (1991)===
{{kryesor|Cape Fear (film 1991)}}

Cape Fear i vitit 1991 e sheh yllin e De Niro si një përdhunues të dënuar, të liruar nga burgu pas vuajtjes së një dënimi 14-vjeçar, i cili ndjek familjen e avokatit mbrojtës që e përfaqësonte atë, por qëllimisht fshiu provat që do ta lironin atë. Është një rixhirim i [[Cape Fear (film 1962)|i filmit të vitit 1962 me të njëjtin emër]]. Filmi mori vlerësime përgjithësisht të favorshme<ref>{{cite web|url=http://www.metacritic.com/movie/cape-fear |title=Cape Fear Reviews |publisher=Metacritic |language=en |access-date=15 gusht 2014}}</ref> dhe u nominua për dy Oscar dhe dy BAFTA. [[Steven Spielberg]] ishte një producent ekzekutiv.

===''Casino'' (1995)===
{{kryesor|Casino (film)}}

Në vitin 1995, De Niro dhe Scorsese u ribashkuan me Pescin pas ''Goodfellas'' të viteve 1990 për ''Casino''. Filmi rrotullohej rreth lakmisë, mashtrimit, parave, pushtetit dhe vrasjes që ndodhin mes dy miqve më të mirë mafioz dhe një gruaje trofe mbi një perandori kumari. Filmi u vlerësua nga kritikët, me Michael Wilmington nga ''[[Chicago Tribune]]'' që tha "Nuk mund të lavdëroni mjaftueshëm kontributet e ansamblit – veçanërisht De Niro dhe Pesci – por është triumfi i Scorsese." [[Sharon Stone]] mori një nominim për Oscar për rolin e saj.

===''The Audition'' (2015)===
{{kryesor|The Audition (film 2015)}}
Scorsese dhe De Niro bashkëpunuan për herë të parë në dy dekada për ''The Audition'', një [[film i shkurtër]] i vitit 2015 që shërbeu si një pjesë promovuese për kazinotë Studio City në [[Macau|Macau, Kinë]] dhe [[City of Dreams, Manila|City of Dreams]] në [[Manila|Manila, Filipine]]. Filmi i shkurtër bashkoi dy muzat e Scorsese, De Niro dhe Leonardo DiCaprio, për herë të parë në film nën drejtimin e tij.<ref>{{cite web |title=Watch De Niro and DiCaprio Square Off in Scorsese Short |first=Ryan |last=Reed |url=https://www.rollingstone.com/movies/videos/martin-scorsese-reunites-robert-de-niro-leonardo-dicaprio-20150114 |publisher=Rolling Stone |language=en |date=14 janar 2015 |access-date=18 janar 2015}}</ref>

===''The Irishman'' (2019)===
{{kryesor|The Irishman (film 2019)}}
Një film epik krimi i drejtuar nga Martin Scorsese dhe shkruar nga [[Steven Zaillian]], bazuar në librin''[[I Heard You Paint Houses]]'' nga [[Charles Brandt]]. Filmi luan Robert De Niro në rolin e [[Frank Sheeran]], një udhëheqës i sindikatave të punës dhe vrasës i dyshuar i familjes së krimit Bufalino. [[Al Pacino]] si [[Jimmy Hoffa]], dhe [[Joe Pesci]] si [[Russell Bufalino]]. Filmi shënon herën e parë që Pacino drejtohet nga Scorsese.<ref>{{cite web |url=https://variety.com/2019/film/features/the-irishman-robert-de-niro-al-pacino-netflix-martin-scorsese-1203353771/ |title=Robert De Niro and Al Pacino on Reuniting for Netflix's Costly Oscar Hopeful 'The Irishman' |first=Brent |last=Lang |website=[[Variety (revistë)|Variety]] |date=1 tetor 2019 |access-date=1 tetor 2019 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20191001164454/https://variety.com/2019/film/features/the-irishman-robert-de-niro-al-pacino-netflix-martin-scorsese-1203353771/ |archive-date=1 tetor 2019 |url-status=live}}</ref>

===''Killers of the Flower Moon'' (2023)===
{{kryesor|Killers of the Flower Moon (film)}}
Në tetor 2018, u njoftua se DiCaprio dhe Scorsese po ribashkoheshin për një përshtatje filmike të ''[[Killers of the Flower Moon]]'' të, në lidhje me [[vrasjet e indianëve Osage]]. Në verën e vitit 2019, u konfirmua se Robert De Niro do të luajë së bashku me DiCaprio. Xhirimet u shtynë nga data fillestare e fillimit për shkak të [[Pandemia e COVID-19|pandemisë COVID-19]], por përfundimisht filluan në prill 2021.<ref>{{Cite news|url=https://variety.com/2018/film/news/leonardo-dicaprio-martin-scorsese-killers-of-the-flower-moon-1202992316/|title=Leonardo DiCaprio and Martin Scorsese to Reteam on 'Killers of the Flower Moon'|last=Kroll|first=Justin|date=24 tetor 2018|work=Variety|access-date=25 tetor 2018|language=en-US}}</ref>

==Të tjerë==
De Niro dhe Scorsese të dy i japin zërat e tyre si personazhe mbështetëse në filmin e animuar të vitit 2004, ''[[Shark Tale]]''. De Niro bën zërin e Don Lino, një [[peshkaqen]] dhe udhëheqës i një mafie të stilit italian. Scorsese bën zërin e Sykes, një [[Tetraodontidae|peshkaqen i fryrë]] dhe huamarrës, i cili dikur ka punuar me Don Lino. Ashtu si të gjithë personazhet e tjerë të rëndësishëm në film, Don Lino dhe Sykes janë të animuar që disi të ngjajnë ose të karikaturizojnë aktorët e tyre të zërit.

De Niro dhe Scorsese gjithashtu luajnë bashkë (megjithëse Scorsese ka një rol dytësor relativisht të vogël) në filmin e [[Irwin Winkler]] ''[[Guilty by Suspicion]]'' (1991). Winkler kishte punuar më parë si producent në bashkëpunime të tilla me Scorsese si ''[[New York, New York (film 1977)|New York, New York]]'', ''[[Raging Bull]]'' dhe ''[[Goodfellas]]''.

==Shënime==
{{notelist}}

==Referime==
{{reflist}}
* {{citation |title=The Films of Martin Scorsese and Robert De Niro |author=Andrew J. Rausch |year=2010 |language=en |isbn=9780810874138}}
* [http://www.firstshowing.net/2010/scorsese-wants-pacino-de-niro-as-frank-sinatra-dean-martin/ Scorsese Wants Pacino/De Niro as Frank Sinatra/Dean Martin]

==Lidhje të jashtme==
* [https://www.imdb.com/name/nm0000134/ Robert De Niro] në [[IMDb]]
* [https://www.imdb.com/name/nm0000217/ Martin Scorsese] në [[IMDb]]

[[Kategoria:Dyshe kinematografike]]
[[Kategoria:Martin Scorsese]]
[[Kategoria:Robert De Niro]]