Milingona
Milingonat janë insekte eusociale të familjes Formicidae dhe së bashku me grerëzat dhe bletët e lidhura me to, i përkasin rendit të Hymenoptera. Milingonat evoluan nga paraardhësit e grerëzave vespoid në periudhën Kretake. Më shumë se 13,800 nga një total prej 22,000 speciesh janë klasifikuar. Ato identifikohen lehtësisht nga antenat e tyre gjenike (me bërryla) dhe struktura dalluese e ngjashme me nyjet që formon belin e tyre të hollë.
Milingonat formojnë koloni që variojnë në madhësi nga disa dhjetëra individë grabitqarë që jetojnë në zgavra të vogla natyrore deri në koloni shumë të organizuara që mund të zënë territore të mëdha dhe të përbëhen nga miliona individë. Kolonitë më të mëdha përbëhen nga kasta të ndryshme femrash sterile, pa krahë, shumica e të cilave janë punëtorë (ergates), si dhe ushtarë (dinergates) dhe grupe të tjera të specializuara. Pothuajse të gjitha kolonitë e milingonave kanë gjithashtu disa meshkuj pjellorë të quajtur "drone" dhe një ose më shumë femra pjellore të quajtura "mbretëresha" (gjine). Kolonitë përshkruhen si superorganizma sepse milingonat duket se veprojnë si një entitet i unifikuar, duke punuar së bashku për të mbështetur koloninë.
(video) Milingonat mbledhin ushqim
Milingonat kanë kolonizuar pothuajse çdo tokë në Tokë. Vendet e vetme ku u mungojnë milingonat indigjene janë Antarktida dhe disa ishuj të largët ose jomikpritës. Milingonat lulëzojnë në ekosistemet tropikale me lagështi dhe mund të tejkalojnë biomasën e kombinuar të zogjve të egër dhe gjitarëve. Suksesi i tyre në shumë mjedise i është atribuar organizimit të tyre shoqëror dhe aftësisë së tyre për të modifikuar habitatet, për të shfrytëzuar burimet dhe për të mbrojtur veten. Bashkë-evolucioni i tyre i gjatë me speciet e tjera ka çuar në marrëdhënie mimetike, komenzale, parazitare dhe reciproke.
Shoqëritë e milingonave kanë ndarje të punës, komunikim ndërmjet individëve dhe aftësi për të zgjidhur probleme komplekse. Këto paralele me shoqëritë njerëzore kanë qenë prej kohësh një frymëzim dhe objekt studimi. Shumë kultura njerëzore përdorin milingonat në kuzhinë, mjekim dhe rite. Disa lloje vlerësohen në rolin e tyre si agjentë biologjikë të kontrollit të dëmtuesve. Aftësia e tyre për të shfrytëzuar burimet mund t'i sjellë milingonat në konflikt me njerëzit, megjithatë, pasi ato mund të dëmtojnë të korrat dhe të pushtojnë ndërtesat. Disa lloje, si milingona e kuqe e importuar e zjarrit (Solenopsis invicta) e Amerikës së Jugut, konsiderohen si specie pushtuese në pjesë të tjera të botës, duke u vendosur në zonat ku janë futur aksidentalisht.