Shihni burimin për Mimar Sinani

{{pa referenca}}
{{Infobox officeholder 
| name        =     Mimar  Sinan
| image = Mimar Sinan, architecte de Soliman le Magnifique.jpg
| image_size = 250px
| office   = Kryearkitekt
| term_start    = 1538
| term_end    = 17 korrik 1588
| predecessor         = Axhem Ali
| successor          = Davut Aga
| birth_date         = [[29 maj]] [[1489]]
| birth_place         = Agirnas, [[Kajseri]]
| death_date         = [[17 korrik]] [[1588]]
| death_place         = [[Stamboll]]
| nationality           = Turk
| profession            = Arkitekt
| Feja = [[Mysliman]]
}}
'''Mimar Sinani''' apo '''Arkitekt Sinani''' lindi më 29 maj 1489 në afersi të Kajserit  në kohën e [[Perandoria Osmane|Perandorisë Osmane]] dhe ndërroi jetë më 17 korrik 1588 në  [[Stambolli|Stamboll]], [[Turqi]]. Si i ri, Sinani ishte rradhitur ne repartet e Jenicereve të Sulltanit. Gjate fushatave ne rajone te ndryshme si ushtar i Sulltan Sulejmanit te Mrekullueshmit ai u njoh me arkitekturen ne vende te ndryshme duke filluar nga Egjipti, Persia, Siria ([[Xhamia e Hysref Pashës]]) etj.

== Origjina ==
Ka disa supozime per prejardhjen e tij qe nga ajo Shqipetare, Armene, Greke etj. Por faktet flasin per prejardhjen e tij nga Shqiperia . I lindur ne nje familje [[Shqipetare]] ai qendroi deri ne moshen 17-18 vjec ne vendlindje nga ku mori edhe njohurite e para ne ndertimtari e per tu larguar dhe organizuar me pas ne [[Oxhaku i Jeniçerëve|trupat e Jenicereve]] ne Stamboll ([[Kostandinopoja|Kostandinopoje]]). Arkitekt Sinani është  një arkitekt osman  dhe i Perandorisë Osmane. Kjo nuk është një fjali që thuhet së koti, pasi tek ai do të shihni të gjitha veçoritë  lokale dhe etnike.<ref>Ilber Ortayli, Rizbulimi i Perndorisë Osmane (2018), Logos-a, Shkupfq. 27</ref>
Disa botime e nxjerrin kete arkitekt me prejadhje shqiptare.<ref> Cragg, Kenneth (1991). The Arab Christian: A History in the Middle East. Westminster John Knox Press, (ISBN 0-664-22182-3) p. 120.</ref>

== Veprat arkitekturore == 
Karriera e tij si arkitekt është e njohur pas ndërtimit të ures mbi Lumin Prut, [Moldavi]. Këtë ure, Sinani e projektoi dhe ndertoi brenda 13 ditëve qe ti shërbente Ushtrisë së Sulltan Sulejmanit (te ashtëquajturit "Kanuni" ose "Ligjvenesi") i cili po merrte pjesë në fushatën e Kara Budanit. Nga ky moment, Sulltan Sulejmani e mbante Sinanin afërsi dhe me urdher të tij më vone punoi si kryeartitekt i perandorisë. Evropianët e krishterë, Sinanin e krahasonin me Mikelanxhelon dhe e thërrisnin "Mikelanxheloja i Orientit". Sinani si kryarkitekt punoi edhe gjatë kohës së sundimit të Selimit II dhe Muratit III.

Projektet e kryera nën mbikëqyerjen e tij ndahen ne tre drejtime: ndërtimet e Kultit,Ushtarake dhe Civile.

Gjatë karrieres së tij Sinani projektoi objektet më të medha dhe simbolike te perandorise si: Xhamia Shehzade Mehmetit (i biri i vdekur i Sulltan Sulejmanit), xhamia Sulejmania në Stamboll si edhe Selimijen në Edrene. Për shërbimet e bera u quajt Koxha Sinan (Sinani i Madh).

Nga arktitektet moderne të tona ditëve, Puna e Sinanit vlersohet per perdorimin e Gurit dhe për akustikën e objekteve.

Historianët e arkitekturës mendojnë se ai kishte e ndare veprimtarin e tij në Tri periudha. Ne Periudhe e Pare, fazën e çirakllëkut(ndeihmesit) në arkitekturë, ai ndërtoi Xhaminë e Shezade Mehmetit në Stamboll. Periudha e Dyte ajo e kallfës(mjeshtrit) është në të cilën ndërtoi Sulejmanien Madhështore po në Stamboll në një hark kohor prej 7 vjetësh, kushtuar Sulltan Sulejmanit.Ne Fazën e Tretë dhe e fundit, në atë te ustallëkut ose Krye-mjeshtërit, Sinani ndërtoi Selimijen në Edrene, né kohen kur mbretëronte Selimi i Dytë.

Po ashtu Sinani është i njohur për ndërtimin e ujësjellësit `` 40 `` çezmat (Kërkçeshme) në të Stamboll. Arkitekt Koxha Mimar Sinani ka vdekur në natën e 17 korrikut në vitin 1588 në të shtartin e tij kërkuar duc një gote (kupe) uje.
[[Skeda:Mimar Sinan5.jpg|parapamje|Tyrbeja ku është varrosur Sinani në Xhaminë Sylejmanije]]

Mimar Sinani ka ndertuar 92 [[Xhamia|xhami]], 52 mesxhide, 55 medrese, 7 daryl-kurra (shkollë per kuran), 20 [[Tyrbeja|tyrbe]], 17 imaret (Vende ku shpërndahet ushqim per te varfurit), 13 daryshifa (spitale), 6 rrugë uji, 10 ura, 20 kervansaraje(hotele), 36 saraja (pallate), 8 podrume ve 48 de hamame dhe gjithsej bëjnë 384 vepra. Ne Shqiperine Otomane te asj perudhe Arkitekt Sinani ka vene vulen e tij ne xhamine Muradie ne [[Vlorë]] dhe [[Xhamia e Plumbit, Shkodër|xhamine e Plumbit]] ne [[Shkodër]].

== Tituj të veprave ==
* [[Xhamia e Muradies]] (në [[Vlorë]], Shqiperi)
* [[Xhamia e Sylejmanies]]
* Xhamia Shehzade 
* [[Xhamia e Selimit|Xhamia Selimie]]
* Xhamia e Sokollu Mehmet Pashës
* Xhamia Haseqi 
* Xhamia e Rystem Pashës
* "40" çeshmet (Kërkçeshme)
* [[Xhamia e Sinan Pashës në Stamboll|Xhamia e Sinan Pashës]]
* [[Xhamia e Plumbit (Tërhalla)|Xhamia e Plumbit]] (në Greqi).
* [[Xhamia e Haxhi Ahmet Dukatarit]] (në Bosnje-Hercegovinë)

== Mirnjohjet ==
* Rreth 15 milionë turistë në vit vizitojnë Turqinë, ndërsa tre pikat më kryesore që vizitohen janë Porta e Lartë (Pallati i Sulltanit), Sulejmania pra xhamia e Sinanit dhe [[Xhamia e Sulltan Ahmedit|Xhamia Blu]], vepra e Mehmet Sedefqarit.
* Veprat e tij, në ish-hapsirën osmane, janë tashmë vepra dhe vlera të gjithë njerëzimit

== Shiko dhe këtë ==
* [[Mehmet Isai]]
* [[Mimar Kasëmi]]
* [[Sedefqar Mehmet agë Biçakçiu]]

== Referime dhe shënime==
{{reflist}}

[[Kategoria:Arkitektë]]
[[Kategoria:Vdekje 1490]]
[[Kategoria:Arkitektura osmane‎]]
Cragg, Kenneth (1991). The Arab Christian: A History in the Middle East. Westminster John Knox Press, (ISBN 0-664-22182-3) p. 120.