Mosbarazimi i Markovit
Në teorinë e probabilitetit, mosbarazimi i Markovit jep një kufi të sipërm për probabilitetin që një funksion jo-negativ i një ndryshoreje rasti është më i madh ose i barabartë me një konstante pozitive. Është emërtuar sipas matematikanit rus Andrej Markov, megjithëse u shfaq më herët në veprën e Pafnuti Çebishevit (mësues i Markovit), dhe shumë burime, veçanërisht në analizë, i referohen si mosbarazimi i Çebishevit (nganjëherë, duke e quajtur atë mosbarazimi i parë Çebishev, ndërsa duke iu referuar mosbarazimit të Çebishevit si mosbarazimi i dytë Çebishev) ose pabarazia e Bienaymé .
Mosbarazimi i Markovit (dhe mosbarazimet e tjera të ngjashme) lidhin probabilitetet me pritshmëritë dhe sigurojnë kufij (shpesh të lirshëm, por ende të dobishëm) për funksionin e shpërndarjes mbledhëse të një ndryshoreje të rastësishme.
Duhet theksuar se mosbarazimi i Markovit është një kufi i sipërm. Kjo do të thotë se ka barazime (si ai i Çebishevit) që japin rezultate në një interval më të ngushtë.
Pohim
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Nëse është një ndryshore e rastit jonegative dhe , atëherë probabiliteti që është të paktën është e shumta pritja matematike e thyer për : [1]
Le të jetë (ku ); atëherë ne mund ta rishkruajmë mosbarazimin e mëparshëm si
Në gjuhën e teorisë së masës, mosbarazimi i Markovit thotë se nëse është një hapësirë matëse, është një funksion i matshëm i zgjeruar me vlera reale, dhe ε > 0, atëherë
Versioni i zgjeruar për funksionet jozbritëse
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Nëse është një funksion jonegativ jozbritës, është një ndryshore e rastit (jo domosdoshmërisht jonegative), dhe , atëherë
Një përfundim i menjëhershëm, duke përdorur momente më të larta të të përcaktuar në vlera më të mëdha se 0, është
- Rezultati "monotonik" mund të demonstrohet nga:
- Rezultati që, për një ndryshore të rastit jonegative X, funksioni kuantile i plotëson:
- provën duke përdorur
- Le të jetë një ndryshore e rastit me vlerë matrice të vetëbashkuar dhe a > 0 . Pastaj
- mund të tregohet në mënyrë të ngjashme.
Shembuj
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Duke supozuar se asnjë e ardhur nuk është negative, mosbarazimi i Markovit tregon se jo më shumë se 1/5 e popullsisë mund të ketë më shumë se 5 herë të ardhurat mesatare.
- ^ "Markov and Chebyshev Inequalities". www.probabilitycourse.com. Marrë më 4 shkurt 2016.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!)