Nekropoli tumular i Spiçit
Nekropoli tumular i Spiçit i njohur edhe si Mogila na Rake është një nekropol tumular që u gjet në pjesën jugore të fushës së Spiçit, nën kalanë Nehaj dhe paraqet një varr të tipit tumular me një dolmen qendror i cili është ndërtuar nga një plato masive prej guri. [1]
Historiku[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Kjo nekropolë tumulare vlerësohet të jetë gati 5000 vjeçare, që daton në fillim të mijëvjeçarit të III para Krishtit, më saktë në vitin 2700 p.e.s. Ky është një nga të ashtuquajturat varre princërore të zakonshme për Evropën Jugore të asaj periudhe. Ky është një lokalitet arkeologjik krejtësisht i ri. Ai u zbulua thjesht në rrethana aksidentale, ndërsa njerëzit po pastronin një pjesë të një pylli të vjetër për të ndërtuar një shtëpi.[1]
Sipas arkeologëve tuma është ndërtuar nga njerëzit që i përkisnin kulturës së hershme të bronzit të Lubjanës. Kjo kulturë duket se është shtrirë në të gjithë bregdetin e Adriatikut Lindor. Ajo gjithashtu duket se është shtrirë në brendësi të Bosnjës dhe deri në Sava dhe Danub, ku mund të kishte pasur kontakte me kulturën e Vuçedolit. Tuma origjinale kishte rreze rreth 15 m dhe lartësi rreth 1,80 m. Dolmeni qendror është i rrethuar nga një unazë gurësh, e cila ndan në mënyrë rituale tokën e të vdekurve nga toka e të gjallëve. Zona e shenjtë pastrohej dhe ngjeshej me kujdes. Më pas mbulohej me tokë të thatë të imët dhe më pas trajtohej me zjarr. Vetëm atëherë u ndërtua dolmeni qendror. Dolmeni ishte bërë nga pllaka masive prej guri. Personi i vdekur varrosej në një pozicion fetusi. Kjo simbolizon rilindjen pas vdekjes dhe tregon besimin se vdekja shihej si një lindje e re. Pasi i ndjeri vendosej brenda, varri vulosej me disa lloje të baltave, duke e bërë varrin plotësisht të papërshkueshëm nga uji. Brenda varrit hapësira ishte po aq e thatë sa edhe kur ishte vulosur fillimisht gati 5000 vjet më parë. [1]