Pseudoorientalizmat në gjuhën shqipe : ("turqizmat")
Pseudoorientalizmat në gjuhën shqipe ("Turqizmat")
Autori: Agron Dalipaj
Redaktore: Dea Dalipaj
ISBN: 9789928299130
Vendbotimi: Korçë, Shqipëri
Botues: Libraria "Kotti"
Viti i Botimit: 2020
Fizikisht: 256 faqe; 21 cm
Çmimi: 1300 lekë
Pseudoorientalizmat në gjuhën shqipe ("Turqizmat") [1] është një studim gjuhësor i hollësishëm i autorit Agron Dalipaj, i cili analizon origjinën dhe përdorimin e fjalëve të huaja me prejardhje orientale (kryesisht turke) në gjuhën shqipe. Ky libër përpiqet të zbërthejë dhe të kuptojë se si këto fjalë, të cilat kanë hyrë në shqip gjatë periudhës osmane, janë interpretuar dhe adaptuar nga folësit e shqipes në kohë të ndryshme.
Studimi analizon dhe sfidon konceptin e “turqizmave” ose fjalëve me origjinë orientale në shqip, të cilat janë shpesh të quajtura pseudoorientalizma. Në thelb, libri synon të ndriçojë dallimin midis turqizmave autentike dhe atyre që janë në fakt fjalë të huazuara nga gjuhë të tjera orientale apo të përziera me elemente të tjera, që kanë kaluar në shqip përmes turqishtes.
Autori thekson se këto huazime gjuhësore, në shumë raste, kanë pësuar ndryshime fonetike dhe morfologjike që i kanë bërë pjesë integrale të gjuhës shqipe. Gjithashtu, ai diskutohet fenomeni i ndikimit të tyre në formimin e fjalorit dhe shprehjeve të përditshme, si dhe në fjalët dhe shprehjet e specializuara.
Struktura dhe metodologjia
Libri është i ndarë në disa kapituj që trajtojnë aspekte të ndryshme të ndikimit oriental në gjuhën shqipe, duke përfshirë:
1. Historia e Huazimeve Orientale në Gjuhën Shqipe: Ky kapitull përshkruan periudhën osmane dhe ndikimet kulturore e gjuhësore që ndodhën si rezultat i pushtimit osman. Autori analizon mënyrën se si gjuhët orientale (kryesisht turqishtja) u përzien dhe u përshtatën në shqip gjatë kësaj periudhe.
2. Analiza e Pseudoorientalizmave: Në këtë pjesë, Dalipaj eksploron termat dhe shprehjet që janë identifikuar si turqizma, duke ndjekur origjinën e tyre të vërtetë dhe duke treguar se shumë prej tyre nuk janë fjalë autentike turke, por kanë ardhur përmes rrugëve të ndryshme gjuhësore dhe kulturore.
3. Ndikimi i Pseudoorientalizmave në Gjuhën e Përditshme: Analiza fokusohet te ndikimi që këto fjalë kanë pasur në komunikimin e përditshëm, në traditën popullore dhe në fjalorin e gjuhës shqipe. Këtu përfshihen shembuj konkretë të fjalëve dhe shprehjeve që janë bërë pjesë integrale e gjuhës dhe e kulturës shqiptare.
4. Fjalor Krahasues i Termave dhe Shprehjeve Pseudoorientale: Në fund, autori prezanton një fjalor të vogël krahasues që shërben për të identifikuar dhe sqaruar origjinën e fjalëve të huazuara, duke treguar se si këto fjalë kanë evoluar dhe janë përshtatur në shqip.
Kontributi dhe vlera e studimit
Ky libër është një kontribut i rëndësishëm për studimet gjuhësore në shqip dhe për studimin e etimologjisë. Ai synon të sqarojë dhe të korrektojë disa keqkuptime të zakonshme në lidhje me ndikimin oriental në gjuhën shqipe. Duke ofruar një analizë kritike dhe një pasqyrë të thelluar, autori përpiqet të tregojë se shumë prej termave që janë identifikuar si turqizma nuk janë, në të vërtetë, autentikisht turke, por vijnë nga burime të ndryshme kulturore dhe gjuhësore të shqipes.
Ky libër është i rëndësishëm jo vetëm për studiuesit dhe gjuhëtarët, por edhe për lexuesit e thjeshtë që duan të kuptojnë më mirë evoluimin e gjuhës shqipe dhe ndikimet që ajo ka pasur nga kulturat e tjera përgjatë historisë.
Bibliografia dhe referencat
Libri përfshin një bibliografi të gjerë në faqen 255, që përmban burime të ndryshme akademike dhe historike për të mbështetur analizën dhe argumentet e paraqitura nga autori. Bibliografia është një burim i vlefshëm për studiuesit që dëshirojnë të zgjerojnë kërkimet e tyre mbi këtë temë.