Rezistenca civile
Rezistenca civile është një formë veprimi politik që mbështetet në përdorimin e rezistencës jo të dhunshme nga njerëzit e zakonshëm për të sfiduar një fuqi, forcë, politikë ose regjim të caktuar.[1] Rezistenca civile funksionon përmes thirrjeve ndaj kundërshtarit, presionit dhe detyrimit: mund të përfshijë përpjekje sistematike për të minuar ose ekspozuar burimet e fuqisë së kundërshtarit (ose shtyllat e mbështetjes, si policia, ushtria, kleri, elita e biznesit, etj.). Format e veprimit kanë përfshirë demonstratat, vigjiljet dhe peticionet; greva, ngadalësime, bojkotime dhe lëvizje emigruese; dhe protestat, pushtimet, programi konstruktiv dhe krijimi i institucioneve paralele të qeverisjes.
Motivimet e disa lëvizjeve të rezistencës civile për shmangien e dhunës në përgjithësi lidhen me kontekstin, duke përfshirë vlerat e një shoqërie dhe përvojën e saj të luftës dhe dhunës, dhe jo me ndonjë parim etik absolut. Rastet e rezistencës civile mund të gjenden gjatë historisë dhe në shumë beteja moderne, si kundër sundimtarëve tiranë, ashtu edhe kundër qeverive të zgjedhura në mënyrë demokratike. Mahatma Gandhi udhëhoqi fushatën e parë të dokumentuar të rezistencës civile (duke përdorur tre taktika kryesore: mosbindje civile, marshime dhe krijimi i institucioneve paralele) për të çliruar Indinë nga imperializmi britanik.[2] Fenomeni i rezistencës civile shpesh lidhet me avancimin e të drejtave të njeriut dhe demokracisë.[3]
Shiko edhe[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- ^ Examples of the use of the term "civil resistance" include Erica Chenoweth and Maria J. Stephan, Why Civil Resistance Works: The Strategic Logic of Nonviolent Conflict, Columbia University Press, New York, 2011; Howard Clark, Civil Resistance in Kosovo, Pluto Press, London, 2000; Sharon Erickson Nepstad, Nonviolent Revolution: Civil Resistance in the Late 20th Century Arkivuar 20 tetor 2012 tek Wayback Machine, Oxford University Press, New York, 2011; Michael Randle, Civil Resistance, Fontana, London, 1994; Adam Roberts, Civil Resistance in the East European and Soviet Revolutions Arkivuar 13 dhjetor 2012 tek Wayback Machine, Albert Einstein Institution, Massachusetts, 1991.
- ^ This is abstracted from the longer definition of "civil resistance" in Adam Roberts, Introduction, in Adam Roberts and Timothy Garton Ash (eds.), Civil Resistance and Power Politics: The Experience of Non-violent Action from Gandhi to the Present, Oxford University Press, 2009, pp. 2–3. See also the short definition in Gene Sharp, Sharp's Dictionary of Power and Struggle: Language of Civil Resistance in Conflicts Arkivuar 11 tetor 2017 tek Wayback Machine, Oxford University Press, New York, 2011, p. 87.
- ^ See e.g. the report by Peter Ackerman, Adrian Karatnycky and others, How Freedom is Won. From Civil Resistance to Durable Democracy, Freedom House, New York, 2005 [1] Arkivuar 27 maj 2006 tek Wayback Machine