Mahatma Gandi

Mohandas Karamchand Gandhi
Mohandas Karamchand Gandhi
U lind në	2 tetor, 1869; Porbandar (Gujarat), Indi
Vdiq	30 janar, 1948; Nju Delhi
Kombësia	Indian
Punësimi	politikan

Mohandas Karamchand Gandhi (મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી; Hindi: मोहनदास करमचंद गांधीcode: hi is deprecated ) (2 tetor 1869 - 30 janar 1948) ishte një udhëheqës i shquar politik dhe ideologjik i Indisë gjatë "lëvizjes indiane për pavarësi". Ishte i pari i lëvizjes "Satyagraha" (fuqia e shpirtit, ose fuqia e të vërtetës). Kjo është e përcaktuar si rezistencë ndaj tiranisë, përmes masës rezistuese civile - një term që përdoret shumë nga Gandi në deklaratat dhe shkrimet e tij ^[1]. Filozofia e tij, u themelua në mënyrë të vendosur mbi Ahimsa(jo dhunës). Filozofia e tij dhe udhëheqja e ndihmoi të fitojë pavarësinë e Indisë dhe lëvizjet e frymëzuan të drejtat civile dhe lirin në të gjithë botën. Gandhi është përmendur shpesh si Mahatma ( महात्मा mahātmā ) ose "Great Soul" (shpirtmadh), një nderim i aplikuar së pari atij nga Rabindranath Tagore) ^[2]. Në Indi ai është quajtur edhe Bapu (બાપુ , bāpu ose "Ati") dhe zyrtarisht i nderuar në Indi si Ati i kombit. Ditëlindja e tij, 2 tetor, do të përkujtohet si Gandhi Jayanti, një festë kombëtare në Indi, dhe në botë si "Dita ndërkombëtre kundër dhunës". Gandi u vra më 30 janar 1948 nga Nathuram Godse.

Jeta e hershme dhe përkatësia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Mohandas Gandhi Karamchand ^[3] ka lindur më 2 tetor 1869 në Porbandar, një qytet bregdetar në sot njihet si Gujarat, Indi. Babai i tij, Karamchand Gandi (1822-1885), i cili i përkiste komunitetit të Modh Hindu, ishte një zyrtar i lartë i shtetit Porbander, një shtet i vogël madhështor në Agjencinë Kathiawar të Indisë Britanike ^[4]. Emri Gjyshi i tij ishte Uttamchand Gandhi, i quajtur me naivitet Utta Gandi. Nëna e tij, Putlibai, e cila kishte ardhur nga komuniteti Pranami Hindu Vaishnava, ishte gruaja e katërt Karamchand, të parat tre gratë që kanë vdekur me sa duket në gjatë lindjes ^[5]. Gjatë rritjes me një nënë të devotshme dhe me traditat e rajonit Jain, i riu Mohandas i zhytur, fillimisht ndikimi që do të luajnë një rol të rëndësishëm në jetën në moshën madhore të tij, këto ndikime përfshirë për qeniet e ndjeshme, vgjetarianizëm, agjërimi për vetë-pastrimin, dhe tolerancë reciproke ndërmjet individëve të besimeve të ndryshme ^[6] Klasikët indian, sidomos tregimet e Shravana dhe Maharaja Harishchandra nga epiket indiane, kishte një ndikim të madh në fëmijërinë e Gandit.

Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

^ Gandhi, "The Momentous Issue", Young India, 10 November 1921, in Collected Works of Mahatma Gandhi, electronic edition, vol. 25, pp. 76-8; and letter to P. Kodanda Rao, 10 September 1935, in Collected Works of Mahatma Gandhi, electronic edition, vol. 67, p. 400, where he stated: "... I found that even civil disobedience failed to convey the full meaning of the struggle. I therefore adopted the phrase civil resistance."
^ Bhattacharya, Sabyasachi (1997), The Mahatma and the Poet, New Delhi: National Book Trust, India, fq. 1 {{citation}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Gandi do të thotë "bakall" në guxharati (L. R. Gala, Popular Combined Dictionary, English-English-Gujarati & Gujarati-Gujarati-English, Navneet), ose "prodhues parfumesh" në hindisht Standard (Bhargava's Illustrated Dictionary Hindi-anglisht).
^ Fisher, Louis (1954), Gandi: jeta e tij dhe mesazhi për botën,
^ Tendulkar, D. G. (1951), Mahatma volume 1, Delhi: Ministry of Information and Broadcasting, Government of India {{citation}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Sannuti, Arun. "Vegetarianism: The Road to Satyagraha". International Vegetarian Union (IVU). {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

Burimi[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Bhana, Surendra dhe Goolam Vahed. The Making of a Reformator politike: Gandi në Afrikën e Jugut, 1893-1914. Nju Delhi: Manohar, 2005.
Bondurant, Joan V. pushtimit të Dhunës: Filozofia Gandhian e konfliktit. Princeton UP, 1988 ISBN 0-691-02281-X
Chernus, Ira. American KUNDËR DHUNËS: Historia e një Idea, kapitull 7. ISBN 1-57075-547-7
Chadha, Yogesh. Gandi: A Life. ISBN 0-471-35062-1
Dalton, Dennis (ed). Mahatma Gandhi: Shkrimet e zgjedhur politik. Indianapolis / Cambridge: Hackett Publishing Company, 1996. ISBN 0-87220-330-1
Eswaran, Eknath. Gandi Man. ISBN 0-915132-96-6

Abduselam Bosi Sinani

Fischer, Louis. The Essential Gandi: An Anthology e shkruar e tij mbi jetën e tij, punë, dhe Ide. Cilësisë së mirë: New York, 2002. (ribotim edition) ISBN 1-4000-3050-1
Fischer, Louis. Jeta e Mahatma Gandhi. Harper & Row, New York, 1950. ISBB 0-06-091038-0 (1983 pbk.)
Gandi, MK Satyagraha në Afrikën e Jugut
Gandi, MK lexuesi Gandi: Një Sourcebook të jetës së tij dhe të shkruar. Homer Jack (ed.) Grove Press, New York, 1956.
Gandi, MK (1940), Një autobiografi ose Historia e Eksperimentet e mia Me vërtetën, Ahmedabad: Navajivan Publishing House. 2 edition. Pp. XII, 404. (në dispozicion edhe në Wikisource), ISBN 0-8070-5909-9
Gandi, Mahatma. Punimet e mbledhura të Mahatma Gandhi. Nju Delhi: Botimet Division, Ministria e Informacionit dhe Transmetimeve, Govt. of India, 1994.
Gandi, Rajmohan. Patel: A Life. Navajivan Publishing House, 1990 ISBN 81-7229-138-8
Grenier, Richard. Gandhi Askush nuk e di. Koment, mars 1983
Gordon, Haim. Një Refuzimi i imperializmit Shpirtërore: Reflections on Letër Buber për Gandi. Ditar i Studimeve Ekumenike, 22 qershor 1999.
Hunt, James D. Gandi në Londër. Nju Delhi: Promilla & Co, Publishers, 1978.
Mann, Bernhard, The pedagogjik dhe Politike Konceptet e Mahatma Gandhi dhe Paulo Freire. Në: Claußen, B. (Ed.) *Studimeve Ndërkombëtare në socializimin politik dhe Arsimit. Bd. 8. Hamburg 1996. ISBN 3-926952-97-0
Rühe, Peter. Gandi: Një biografi Photo. ISBN 0-7148-9279-3
Sharp, Gene. Gandi si një strateg politik, me Ese mbi Etika dhe Politika. Boston: Zgjerimi i Horizonti Books, 1979.
Singh, Kolonel GB Gandi Behind the Mask e hyjnisë. Prometeu Books, 2004. ISBN 978-1-57392-998-1
Singh, Kolonel GB dhe Watson, Dr Tim Gandi Sipas Kryqit të provimit, Sovran Star Publishing, 2008. ISBN 0-9814992-0-1
Sofri, Gianni. Gandi dhe India: Një shekullin e Lirë në Informata. (1995) ISBN 1-900624-12-5

Lidhje të jashtme[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Commons: Mahatma Gadi – Album me fotografi dhe/apo video dhe material multimediale

Ky artikull në lidhje me një biografi individi është i cunguar. Ju mund të ndihmoni Wikipedian duke e zgjeruar atë.

[1] Gandhi, "The Momentous Issue", Young India, 10 November 1921, in Collected Works of Mahatma Gandhi, electronic edition, vol. 25, pp. 76-8; and letter to P. Kodanda Rao, 10 September 1935, in Collected Works of Mahatma Gandhi, electronic edition, vol. 67, p. 400, where he stated: "... I found that even civil disobedience failed to convey the full meaning of the struggle. I therefore adopted the phrase civil resistance."

[2] Bhattacharya, Sabyasachi (1997), The Mahatma and the Poet, New Delhi: National Book Trust, India, fq. 1 {{citation}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[3] Gandi do të thotë "bakall" në guxharati (L. R. Gala, Popular Combined Dictionary, English-English-Gujarati & Gujarati-Gujarati-English, Navneet), ose "prodhues parfumesh" në hindisht Standard (Bhargava's Illustrated Dictionary Hindi-anglisht).

[4] Fisher, Louis (1954), Gandi: jeta e tij dhe mesazhi për botën,

[tendulkar-5] Tendulkar, D. G. (1951), Mahatma volume 1, Delhi: Ministry of Information and Broadcasting, Government of India {{citation}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[6] Sannuti, Arun. "Vegetarianism: The Road to Satyagraha". International Vegetarian Union (IVU). {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]