Jump to content

Paulo Freire

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Paulo freire
Lindi19 shtator 1921
Vdiq2 maj 1997
ProfesioniPedagog
Vepra të shquara
Pedagogjia e të shtypurve
Bashkëshorti/jaElza Maia Costa de Oliveira

Paulo Reglus Neves Freire (19 shtator 1921 - 2 maj 1997) ishte një arsimtar dhe filozof brazilian, përfaqësuesi kryesor i pedagogjisë kritike. Ai njihet më së shumti për kryeveprën e tij me ndikim të konsiderueshëm Pedagogjia e të shtypurve, e cila përgjithësisht konsiderohet si njëra nga veprat themelorë të lëvizjes së pedagogjisë kritike. [1] [2] [3]

Freire u lind më 19 shtator 1921 në një familje të klasës së mesme në Recife, kryeqyteti i shtetit verilindor brazilian të Pernambuco. Ai u njoh me varfërinë dhe urinë që në moshë të re si rezultat i Depresionit të Madh. Më 1931, familja e tij u transferua në qytetin më të përballueshëm të Jaboatão dos Guararapes, 18 km në perëndim të Recife. Babai i tij vdiq më 31 tetor 1934. [4]

Gjatë fëmijërisë dhe adoleshencës jeta shoqërore e Freires sillej rreth lojës së futbollit me fëmijët e tjerë të varfër, nga të cilët ai pretendon se ka mësuar shumë gjëra të rëndësishme. Këto përvoja do të krijonin shqetësimet e tij për të varfërit dhe do të ndihmonin në ndërtimin e këndvështrimit të tij të veçantë pedagogjik dhe arsimor. Freire deklaroi se varfëria dhe uria ndikuan rëndë në aftësinë e tij për të mësuar. Këto përvoja ndikuan në vendimin e tij për t'ia kushtuar jetën e tij përmirësimit të jetës së të varfërve: "Nuk kuptoja asgjë për shkak të urisë sime. Nuk isha memec. Nuk ishte mungesa e interesit. Gjendja ime shoqërore nuk më lejoi të kisha një arsim. Përvoja më tregoi edhe një herë marrëdhënien midis klasës shoqërore dhe njohurive". Përfundimisht, fatkeqësitë e familjes së tij u tejkaluan dhe perspektiva e tij u përmirësua.

Freire u regjistrua në shkollën e drejtësisë në Universitetin e Recifes në vitin 1943. Ai gjithashtu studioi filozofinë, më konkretisht fenomenologjinë dhe psikologjinë e gjuhës. Megjithëse u pranua në avokaturën ligjore, ai kurrë nuk e praktikoi avokatrën dhe në vend të kësaj punoi si mësues portugez i shkollës së mesme. Më 1944, ai u martua me Elza Maia Costa de Oliveira, një mësuese tjetër dhe që dy punuan së bashku në çështjet arsimore dhe patën pesë fëmijë.

Në vitin 1946, Freire u emërua drejtor i Departamentit të Arsimit dhe Kulturës në Pernambuco. Duke punuar kryesisht midis të varfërve analfabetë, Freire filloi të zhvillojë një praktikë arsimore që do të kishte një ndikim në lëvizjen e teologjisë çlirimtare të viteve 1970. Në vitet 1940 në Brazil, shkrim-leximi ishte një kërkesë për të votuar në zgjedhjet presidenciale . [5] [6]

Paulo Freire, 1963.

Grushti shteti në Brazilin e vitit 1964 i dha fund përpjekjes së shkrim-leximit të Freire, pasi junta ushtarake në pushtet nuk e aprovoi atë. Freire u burgos më pas si tradhtar për 70 ditë. Pas një internimi të shkurtër në Bolivi, Freire punoi në Kili për pesë vjet për Lëvizjen e Reformës Agrare të Krishterë Demokratikë dhe Organizatën e Kombeve të Bashkuara për Ushqimin dhe Bujqësinë . Në vitin 1967, Freire botoi librin e tij të parë, Edukimi si praktikë e lirisë . Ai e vazhdoi atë me veprën e tij më të famshme, kryeveprën e tij Pedagogjia e të shtypurve, botuar për herë të parë në vitin 1968. [7]

Pas një pritje pozitive ndërkombëtare të veprës së tij, Freires iu ofrua pozita e profesorit vizitues në Universitetin e Harvardit në vitin 1969. Vitin tjetër, Pedagogjia e të shtypurve u botua në spanjisht dhe anglisht, duke zgjeruar shumë shtrirjen e saj. Për shkak të mosmarrëveshjeve politike midis Freire, një socialisti të krishterë dhe qeverive të njëpasnjëshme të krahut të djathtë autoritar të Brazilit, libri në Brazil nuk u botua deri në vitin 1974, kur, duke filluar me presidencën e Ernesto Geisel, junta ushtarake filloi një proces të ngadaltë dhe të kontrolluar të liberalizimit politik.  

Pas një viti në Kembrixh, Masaçusets, Freire u transferua në Gjenevë për të punuar si një këshilltar arsimi special në Këshillin Botëror të Kishave. Gjatë kësaj kohe Freire veproi si këshilltar për reformën në arsim në disa ish- koloni portugezeAfrikë, veçanërisht Guinea-Bissau dhe Mozambik.

Në vitin 1979, ai vizitoi për herë të parë Brazilin pas më shumë se një dekade mërgimi, duke u zhvendosur përfundimisht në vitin 1980. Freire u bashkua me Partinë e Punëtorëve (PT) në São Paulo duke vepruar si mbikëqyrës i projektit të arsimimit të të rriturve nga viti 1980 deri në vitin 1986. Kur Partia e Punëtorëve fitoi zgjedhjet për kryetar bashkie të São Paulo në vitin 1988, Freire u emërua sekretar komunal i arsimit.

Freire vdiq nga dështimi i zemrës më 2 maj 1997 në São Paulo. [8]

Çmime dhe nderime

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  • Çmimi i Zhvillimit Ndërkombëtar King Baudouin 1980: Paulo Freire ishte personaliteti i parë që mori këtë çmim. Ai u propozua nga Dr. Mathew Zachariah, profesor i pedagogjisë në Universitetin e Calgaryt.
  • Çmimi për edukatorë të shquar të krishterë, së bashku me gruan e tij Elza
  • Çmimi i UNESCO-s për Arsimin për Paqe 1986
  • Doktoratë Nderi, Universiteti i Nebraskës në Omaha, 1996, së bashku me Augusto Boal, gjatë qëndrimit të tyre në Konferencën e Dytë të Teatrit dhe Pedagogjisë së të Shtypurve në Omaha.
  • Një shkollë e mesme e pavarur publike në Holyoke, Massachusetts është emëruar sipas Freires. Shkolla e Kartës për Drejtësi Sociale Paulo Freire fitoi miratimin e shtetit më 28 shkurt 2012 dhe ishte planifikuar të hapet në vjeshtën e vitit 2012.
  • Diplomë Nderi nga Universiteti i Claremontit, 1992
  • Doktoratë Nderi nga Universiteti i Hapur (Open University), 1973
  • Hall of Fame e Arsimit Ndërkombëtar dhe Arsimit për të Rriturit, 2008 [9]
  • Diplomë Nderi nga Universiteti i Illinoisit në Çikago, 1993. [10]

Freire shkroi dhe bashkëshkroi mbi 20 libra mbi arsimin, pedagogjinë dhe temat tjera të ndërlidhura. [11]

  • Freire, P. (1970a). Pedagogjia e të shtypurve (Pedagogy of the Oppressed). New York, Continuum.
  • Freire, P. (1970b). Cultural action for freedom. [Cambridge], Harvard Educational Review.
  • Freire, P. (1973). Education for critical consciousness. New York, Seabury Press.
  • Freire, P. (1975). Conscientization. Geneva, World Council of Churches.
  • Freire, P. (1976). Education, the practice of freedom. London, Writers and Readers Publishing Cooperative.
  • Freire, P. (1978). Pedagogy in Process: The letters to Guinea-Bissau. New York, A Continuum Book: The Seabury Press.
  • Freire, P. (1985). The politics of education: culture, power, and liberation. South Hadley, Mass., Bergin & Garvey.
  • Freire, P. and D.P. Macedo (1987). Literacy: reading the word & the world. South Hadley, Mass., Bergin & Garvey Publishers.
  • Freire, P. and I. Shor (1987). Freire for the classroom: a sourcebook for liberators teaching.
  • Freire, P. and H. Giroux & P. McLaren (1988). Teachers as intellectuals: towards a critical pedagogy of learning.
  • Freire, P. and I. Shor (1988). Cultural wars: School and society in the conservative restoration 1969–1984.
  • Freire, P. (1993). Pedagogy of the Oppressed. New York, Continuum.
  • Freire, P. (1993). Pedagogy of the city. New York, Continuum.
  • Faundez, Antonion, and Paulo Freire (1992). Learning to Question: A Pedagogy of Liberation. Trans. Tony Coates, New York, Continuum.
  • Freire, P. and A.M.A. Freire (1994). Pedagogy of Hope: Reliving Pedagogy of the Oppressed. New York, Continuum.
  • Freire, P. (1997). Mentoring the mentor : a critical dialogue with Paulo Freire. New York, P. Lang.
  • Freire, P. and A.M.A. Freire (1997). Pedagogy of the heart. New York, Continuum.
  • Freire, P. (1998). Pedagogy of freedom: ethics, democracy and civic courage. Lanham, Rowman & Littlefield Publishers.
  • Freire, P. (1998). Politics and education. Los Angeles, UCLA Latin American Center Publications.
  • Freire, P. (1998). Teachers as cultural workers: letters to those who dare teach. Boulder, Colo., Westview Press.
  1. ^ "The New Observer" (PDF) (në anglisht). Justinwyllie.net. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 2012-09-16. Marrë më 2012-11-12.
  2. ^ Sima Barmania (2011-10-26). "Why Paulo Freire's "Pedagogy of the Oppressed" is just as relevant today as ever" (në anglisht). Blogs.independent.co.uk. Arkivuar nga origjinali më 30 prill 2012. Marrë më 21 prill 2020.
  3. ^ "Paulo Freire and informal education" (në anglisht). Infed.org. 2012-05-29. Marrë më 2012-11-12.
  4. ^ Freire, P. (1996). Letters to Cristina: reflections on my life and work. New York, NY: Routledge
  5. ^ Bethell, Leslie. "Politics in Brazil: From elections without democracy to democracy without citizenship". Daedalus. Boston: Spring 2000, Vol. 129, Issue 2; pg. 1-27.
  6. ^ "The Great Leap Forward: The Political Economy of Education in Brazil, 1889-1930". HBS Working Knowledge (në anglisht). 2010-04-29. Arkivuar nga origjinali më 20 tetor 2020. Marrë më 2018-04-06.
  7. ^ Freire, Paulo (1993). Pedagogy of the Oppressed (në anglisht). The Continuum International Publishing Group. ISBN 978-0826412768.
  8. ^ Pace, Eric (1997-05-06). "Paulo Freire, 75, Is Dead; Educator of the Poor in Brazil". The New York Times (në anglisht). ISSN 0362-4331. Marrë më 2018-04-06.
  9. ^ "International Adult Continuing Education Hall of Fame". www.halloffame.outreach.ou.edu (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 2015-03-06. Marrë më 2015-03-03.
  10. ^ "Honorary Degrees | Commencement | University of Illinois at Chicago". commencement.uic.edu (në anglisht).
  11. ^ "bibliography « Pedagogy of the Oppressed" (në anglisht). Pedagogyoftheoppressed.com. Arkivuar nga origjinali më 2012-09-28. Marrë më 2012-11-12.
  • Mann, Bernhard, The Pedagogical and Political Concepts of Mahatma Gandhi and Paulo Freire. In: Claußen, B. (Ed.) International Studies in Political Socialization and ion. Bd. 8. Hamburg 1996.  ISBN;3-926952-97-0
  • Aronowitz, Stanley (1993). Paulo Freire's radical democratic humanism. In P. McLaren & P. Leonard. (Eds.), Paulo Freire: A critical encounter (pp. 9-)
  • Kincheloe, Joe L. (2008). Critical Pedagogy. 2nd Ed. New York: Peter Lang.
  • Coben, Diana (1998), Radical heroes. Gramsci, Freire and the Politics of Adult Education, New York: Garland Press.
  • Darder, Antonia (2002), Reinventing Paulo Freire: A Pedagogy of Love, Boulder: Westview.
  • Darder, Antonia (2015), Freire & Education, New York: Routledge.
  • Darder, Antonia (2017), Reinventing Paulo Freire: A Pedagogy of Love (2nd edition), New York: Routledge.
  • Elias, John (1994), Paulo Freire: Pedagogue of Liberation, Florida: Krieger.
  • Ernest, Paul; Greer, Brian; Sriraman,Bharath(eds.), "Critical Issues in Mathematics Education", The Mathematics Enthusiast: Monograph Series in Mathematics Education, Information Age Publishing; Charolotte, NC,  
  • Freire, Nita. Vittoria, Paolo "Dialogue on Paulo Freire". Interamerican Journal of Education for Democracy.Vol. 1. no. 1 RIED-IJED, 2007.
  • Freire, Paulo (1997) "Mentoring the mentor: a critical dialogue with Paulo Freire", Counterpoints: Studies in the Postmodern Theory of Education, Vol 60, 1997,  
  • Gadotti, Moacir (1994), Reading Paulo Freire. His Life and Work, Albany: SUNY Press.
  • Gibson, Rich (2004), "The Promethean Literacy." Unpublished dissertation online.
  • Gottesman, Isaac (2016), The Critical Turn in Education: From Marxist Critique to Poststructuralist Feminism to Critical Theories of Race, New York: Routledge.
  • Kirkendall, Andrew J (2014) Paulo Freire and the Cold War Politics of Literacy, Chapel Hill: University of North Carolina Press.  ISBN 978-1-4696-2224-8
  • McLaren, Peter (2000) Che Guevara, Paulo Freire and the Pedagogy of Revolution, Maryland: Rowman & Littlefield.
  • McLaren, Peter and Leonard, Peter (eds.) (1993), Paulo Freire: A Critical Encounter, London and New York: Routledge.
  • McLaren, Peter and Lankshear, Colin (eds.) (1994), Politics of Liberation. Paths from Freire, London and New York: Routledge.
  • Mayo, Peter (1999), Gramsci, Freire and Adult Education. Possibilities for Transformative Action, London and New York: Zed Books.
  • Mayo, Peter (2004, 2008), Liberating Praxis. Paulo Freire's Legacy for Radical Education and Politics, Westport, Connecticut: Praeger; Rotterdam and Taipei: Sense.
  • Morrow, Raymond A. and Torres, Carlos .A. (2002), Reading Freire and Habermas. Critical pedagogy and Transformative Social Change, New York and London: Teachers College Press.
  • O'Cadiz, Maria del Pilar, Wong, Pia L. and Torres, Carlos A. (1997), Education and Democracy. Paulo Freire, Social Movements and Educational Reform in São Paulo, Boulder: Westview Press.
  • Roberts, Peter (2000), Education, Literacy, and Humanization Exploring the Work of Paulo Freire, Westport, Connecticut: Bergin & Garvey.
  • Rossatto, Cesar A. (2005), Engaging Paulo Freire's Pedagogy Of Possibility: From Blind To Transformative Optimism, Lanham: Rowman & Littlefield.
  • Schugurensky, Daniel (2011). Paulo Freire. London: Continuum.
  • Sriraman, Bharath (2007), On the origins of social justice: Darwin, Freire, Marx and Vivekananda, The Montana Mathematics Enthusiast, Monograph 1, pp. 1–6, University of Montana Press.
  • Taylor, Paul V. (1993), The Texts of Paulo Freire, Buckingham: Open University Press.
  • Torres, Carlos A and Noguera, Pedro (eds.) (2008), Social Justice Education For Teachers. Paulo Freire and the Possible Dream, Rotterdam and Taipei: Sense.
  • Torres, Carlos A (2014). First Freire: Early writings in Social Justice Education. New York: Teachers College.
  • Vittoria, Paolo (2016), "Narrating Paulo Freire. Toward a pedagogy of dialogue". London: IEPS publisher.