Kërceni tek përmbajtja

Nathuram Godse

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Nathuram Vinayak Godse
Godse në gjyqin e tij për vrasjen e Mahatma Gandhit më 1948
Lindi
Ramachandra Vinayak Godse

19 maj 1910
Baramati, Presidenca Bombay, India Britanike
(sot Maharashtra, Indi)
Vdiq15 nëntor 1949
Ambala Central Jail, Punjab Lindor, Indi
(sot Haryana, Indi)
Shkaku i vdekjesEkzekutim me varje
OrganizataRashtriya Swayamsevak Sangh
Hindu Mahasabha
Njohur përVrasja e Mahatma Gandhi
DënimiVdekje
Të afërmGopal Godse (vëlla)

Nathuram Vinayak Godse (19 maj 1910 - 15 nëntor 1949) ishte një aktivist nacionalist Hindu nga India, i cili është i njohur për vrasjen e Mahatma Gandhi. Ai e qëlloi Gandin në gjoks tre herë nga afër më 30 janar 1948 në Nju Delhi. Godse ishte një anëtar i partisë politike, Hindu Mahasabha;[1] dhe një anëtar i Rashtriya Swayamsevak Sangh (RSS), një organizatë vullnetare paraushtarake hindu e krahut të djathtë;[2] dhe një popullarizues i punës së mentorit të tij Vinayak Damodar Savarkar, i cili kishte krijuar ideologjinë e Hindutva.[3] Sipas Vinayak Chaturvedi dhe Thomas Hansen, Nathuram e la RSS në fillim të 1940 për të formuar një organizatë ushtarake Hindu Rashtra Dal[4][5]. Megjithatë Gopal Godse, vëllai i Nathuram i cili ishte gjithashtu i akuzuar për vrasjen e Gandit, ka pohuar që Nathuram vazhdoi të jetë një anëtar i RSS. Nathuram nuk e pëlqeu qëndrimin e Gandit ndaj myslimanëve të Indisë dhe komplotoi vrasjen me Narayan Apte dhe gjashtë të tjerë. Pas një gjyqi që zgjati më shumë se një vit, Godse u dënua me vdekje më 8 nëntor 1949 dhe u var një javë më vonë.

Jeta e hershme

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Nathuram Vinayakrao Godse lindi në një familje Maharashtrian Chitpavan Brahmin.[6] Babai i tij, Vinayak Vamanrao Godse, ishte një punonjës poste; nëna e tij ishte Lakshmi (nèe Godavari). Në lindje, ai u quajt Ramachandra.[7] Nathuramit iu dha emri për shkak të frikës së prindërve të tij se një mallkim synonte fëmijët e tyre meshkuj, i shkaktuar nga humbja e tre djemve të tyre të mëparshëm. Prandaj, i riu Ramachandra u rrit si vajzë për vitet e para të jetës së tij, duke përfshirë shpimin e hundës dhe vendosjen e një unaze në hundë (nath në Marathi). Ishte atëherë që ai fitoi pseudonimin "Nathuram" (fjalë për fjalë "Dash me një unazë hunde"). Pasi lindi vëllai i tij më i vogël, ata kaluan në trajtimin e tij si djalë.[8]

Godse ndoqi shkollën lokale në Baramati deri në standardin e pestë, pas së cilës ai u dërgua të jetonte me një teze në Pune, në mënyrë që të mund të studionte në një shkollë në gjuhën angleze.

Karriera politike dhe bindjet

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Foto grupore e personave të akuzuar për vrasjen e Mahatma Gandit. Në këmbë (M në D): Shankar Kistaiya, Gopal Godse, Madan Lal Pahwa, Digambar Ramchandra Badge. Ulur (M në D): Narayan Apte, Vinayak D. Savarkar, Nathuram Godse, Vishnu Karkare

Godse e la shkollën e mesme dhe u bë aktivist me organizatat nacionaliste hindu Rashtriya Swayamsevak Sangh (RSS; Organizata Kombëtare e Vullnetarëve) dhe Hindu Mahasabha, megjithëse datat e sakta të anëtarësimit të tij janë të pasigurta.[9][10]

Antarësimi RSS

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Godse iu bashkua RSS në Sangli (Maharashtra) në vitin 1932 si boudhik karyawah (punëtor toke) dhe njëkohësisht mbeti anëtar i Mahasabha Hindu, të dyja organizatat e krahut të djathtë. Ai shpesh shkruante artikuj në gazeta për të publikuar mendimet e tij. Gjatë kësaj kohe, Godse dhe M. S. Golwalkar, më vonë shefi i RSS, shpesh punonin së bashku dhe ata përkthyen në anglisht librin e Babarao Savarkar "Rashtra Mimansa". Ata patën një mosmarrëveshje kur Golwalkar mori të gjithë meritën për këtë përkthim. Në fillim të viteve 1940, Godse formoi organizatën e tij, "Hindu Rashtra Dal"[11] në ditën e Vijayadashami të vitit 1942,[12] edhe pse ai vazhdoi të mbetej anëtar i RSS dhe Hindu Mahasabha.[13]

Në vitin 1946, Godse pretendoi se ishte larguar nga RSS dhe u transferua në Hindu Mahasabha për çështjen e ndarjes së Indisë. Megjithatë, burimet historike nuk e vërtetojnë këtë pretendim; një hetim i publikuar nga The Caravan në janar 2020 zbuloi se deri në ditët e tij të fundit, Godse ishte i listuar si anëtar në të dhënat e mbajtura nga RSS e takimeve që u zhvilluan shumë kohë pasi ai supozohej të ishte larguar nga organizata.[14] Familja e tij ka thënë gjithashtu se ai kurrë nuk e kishte lënë RSS, duke theksuar se ai kishte anëtarësim në RSS si dhe në Hindu Mahasabha.[15] Pretendimi i Godse i vitit 1946 përgënjeshtrohet gjithashtu nga depozitimi i tij i parë në Marathi pasi ai vrau Gandin, ku ai thotë se ndërsa ai u bashkua me Hindu Mahasabha, "Unë mbeta aktiv në Rashtriya Swayamsevak Sangh".

Vrasja e Mahatma Gandhi

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Artikulli kryesor: Vrasja e Mahatma Gandhi

Në maj 1944, Godse tentoi të vriste Gandin me thikë. Ai udhëhoqi një grup prej 15 deri në 20 të rinjsh që nxituan te Gandi gjatë një takimi lutjesh në Panchgani. Godse dhe grupi i tij u penguan nga turmat që të arrinin në Gandin. Ai u lirua për shkak të politikës së vetë Gandit për të refuzuar ngritjen e akuzave penale.[16]

Në shtator 1944, Godse drejtoi përsëri një grup tjetër për të bllokuar kalimin e Gandit nga Sevagram në Mumbai. Këtë herë Godse u arrestua me një kamë dhe ai kërcënoi për të vrarë Gandin. Ai u lirua përsëri për shkak të politikës së Gandit për të mos ngritur akuza penale.[16]

Në orën 05:05 të pasdites më 30 janar 1948, ndërsa Gandhi po shkonte për në një mbledhje lutjeje në një lëndinë të ngritur pas Birla House, një rezidencë në Nju Delhi, ku po qëndronte, Godse doli nga turma duke anuar rrugën e tij për në dais. . Ai gjuajti tre plumba në gjoksin e Gandit.[11] Gandi ra menjëherë, duke e çuar turmën në gjendje shoku.[17] Herbert Reiner Jr., një zëvendës-konsull 32-vjeçar në ambasadën e re amerikane në Delhi, ishte i pari që nxitoi përpara dhe e kapi Godsen nga supet, duke e rrotulluar në krahët e disa personelit ushtarak, të cilët e çarmatosën.[18][17] Më pas Reiner e mbajti Godsen për qafë dhe shpatulla derisa u mor nga ushtria dhe policia.[19][20] Reiner raportoi më vonë se në momentet para se ta kapte, Godse dukej paksa i shtangur se sa lehtë e kishte realizuar planin e tij.[21] Gandhi u kthye në dhomën e tij në Birla House, ku vdiq shpejt pas kësaj.[22]

Referime

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  1. ^ Nash 1981, f. 69.
  2. ^ Hansen 1999a, f. 249.
  3. ^ McDermott, Rachel Fell; Gordon, Leonard A.; Embree, Ainslie T.; Pritchett, Frances W.; Dalton, Dennis, red. (2014), "Mahatma Gandhi and Responses", Sources of Indian traditions: Modern India, Pakistan, and Bangladesh (në anglisht), vëll. 2 (bot. 3rd), New York: Columbia University Press; total pages 1024, fq. 338–452, 439, ISBN 978-0-231-51092-9, marrë më 30 janar 2022, Nathuram Godse (1910–1949), though rarely discussed in histories of modern India ranks among its significant figure, if only as the assassin of Gandhi and popularizer of the teachings of his own mentor, Vinayak Damodar Savarkar, the inventor of 'Hindutva.' As early as 1927, Savarkar had ridiculed the philosopy of non-violence ...
  4. ^ Chaturvedi, Vinayak (2011). "Vinayak and me - Hindutva and the politics of naming". përmbledhur nga Boehmer, Elleke; Chaudhuri, Rosinka (red.). The Indian Postcolonial: A Critical Reader (në anglisht). Routledge. fq. 145. ISBN 978-0415567664. Marrë më 2014-07-28. Godse abandoned the RSS after some years, claiming that it lacked proper levels of militancy, and co-founded the Hindu Rashtra Dal (Hindu National Party)...
  5. ^ Hansen, Thomas Blom (1999). The Saffron Wave: Democracy and Hindu Nationalism in Modern India (në anglisht). Princeton University Press. fq. 249. ISBN 9781400823055. Marrë më 2014-07-28. In the early 1940s Godse left the RSS to form a militant organization, Hindu Rashtra Dal, aimed at militarizing the mind and conduct of Hindus...
  6. ^ Devare, Aparna (3 prill 2013). History and the Making of a Modern Hindu Self (në anglisht). ISBN 9781136197086. Marrë më 2016-09-09.
  7. ^ "Early life | Nathuram Godse" (në anglisht). Nathuram.com. Marrë më 30 janar 2014.
  8. ^ Jeffrey, Robin (1990). India, Rebellion to Republic: Selected Writings, 1857–1990 (në anglisht). Sterling Publishers. fq. 105.
  9. ^ The Hindu (18 August 2004). [1] "RSS releases 'proof' of its innocence". Retrieved 26 June 2007
  10. ^ IANS, RSS denies Godse was its member, rebuts Cong claim, Zee News, 30 December 2010
  11. ^ Hansen, Thomas Blom (1999). The Saffron Wave: Democracy and Hindu Nationalism in Modern India (në anglisht). Princeton University Press. fq. 249. ISBN 1-4008-2305-6.
  12. ^ "EXPOSED: The Hindu Rashtra Dal: Inside India's most violent far right groups" (në anglisht). India News Co. 6 nëntor 2014. Marrë më 21 prill 2023.
  13. ^ Venugopal, Vasudha (8 shtator 2016). "Nathuram Godse never left RSS, says his family" (në anglisht). Economic times. Marrë më 4 korrik 2017.
  14. ^ Jha, Dhirendra K. "The Apostle of Hate". The Caravan (në anglisht). Delhi Press. Marrë më 8 janar 2020.
  15. ^ Venugopal, Vasudha (8 shtator 2016). "Nathuram Godse never left RSS, says his family". The Economic Times (në anglisht).
  16. ^ a b Newton, M. (2014). Famous Assassinations in World History: An Encyclopedia [2 volumes] (në anglisht). ABC-CLIO. fq. 167. ISBN 978-1-61069-286-1. Marrë më 2023-01-30.
  17. ^ a b Pronko, N. H.; Bowles, J. W. (2013), Empirical Foundations Of Psychology (në anglisht), Taylor & Francis, fq. 343, ISBN 978-1-136-32708-7
  18. ^ Obituary, May 26 (26 maj 2000), "Herbert Reiner Jr.; Captured Gandhi's killer", Los Angeles Times (në anglisht), marrë më 27 janar 2017{{citation}}: Mirëmbajtja CS1: Emra shifrorë: lista e autorëve (lidhja)
  19. ^ Obituary, May 21 (21 maj 2000), "Herbert Reiner Jr., Diplomat, 83; Captured Gandhi's killer in 1948", The Boston Globe (në anglisht){{citation}}: Mirëmbajtja CS1: Emra shifrorë: lista e autorëve (lidhja)
  20. ^ Trumbull, Robert (31 janar 1948), "Gandhi is killed by a Hindu; India shaken; World mourns; 15 die in rioting in Bombay", The New York Times (në anglisht)
  21. ^ Stratton, Roy Olin (1950), SACO, the Rice Paddy Navy (në anglisht), C. S. Palmer Publishing Company, fq. 40–42
  22. ^ "Controversy over "Hey Ram"" (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 1 shkurt 2008. Marrë më 9 tetor 2013.

Bibliografia

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Nathuram_Godse&oldid=2607860"