Shpjegimi

Një shpjegim është një grup deklaratash që zakonisht ndërtohen për të përshkruar një grup faktesh që sqarojnë shkaqet, kontekstin dhe pasojat e këtyre fakteve. Ai mund të vendosë rregulla ose ligje dhe sqaron rregullat ose ligjet ekzistuese në lidhje me çdo objekt ose fenomen të shqyrtuar.

Në filozofi, një shpjegim është një grup deklaratash që e bëjnë të kuptueshme ekzistencën ose ndodhjen e një objekti, ngjarjeje ose gjendjeje. Ndër format e tij më të zakonshme janë:

• Shpjegimi shkakor
• Shpjegimi deduktiv-nomologjik, përfshin nënshtrimin e shpjegimit nën një përgjithësim nga i cili mund të nxirret në një argument deduktiv. Për shembull, "Të gjitha gazrat zgjerohen kur nxehen; ky gaz u ngroh; prandaj, ky gaz u zgjerua".
• Shpjegimi statistikor, përfshin nënshtrimin e shpjegimit nën një përgjithësim që i jep atij mbështetje induktive. Për shembull, "Shumica e njerëzve që përdorin duhan preken nga kanceri; ky person përdori duhan; prandaj, ky person preket nga kanceri".

Shpjegimet e sjelljes njerëzore zakonisht mbështeten në besimet, dëshirat dhe faktet e tjera relevante të subjektit. Ato veprojnë nën supozimin se sjellja në fjalë është racionale në një farë mase. Kështu, një shpjegim se pse subjekti hoqi pallton mund të citojë faktin se ai ndihej i nxehtë dhe dëshironte të ndihej më i freskët, dhe besonte se do të ndihej më i freskët nëse do ta hiqte pallton.

Shiko edhe

• Kuptimi