Teurati: Dallime mes rishikimesh
| [redaktim i pashqyrtuar] | [redaktim i pashqyrtuar] |
v roboti largoj: diq:Tewrate (deleted) |
Addbot (diskuto | kontribute) v Bot: Migrating 86 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q34990 (translate me) |
||
| Rreshti 30: | Rreshti 30: | ||
[[Kategoria:Judaizëm]] |
[[Kategoria:Judaizëm]] |
||
[[Kategoria:Krishter]] |
[[Kategoria:Krishter]] |
||
[[af:Torah]] |
|||
[[an:Torah]] |
|||
[[ar:التوراة]] |
|||
[[arc:ܐܘܪܝܬܐ]] |
|||
[[ast:Torá]] |
|||
[[az:Tövrat]] |
|||
[[ba:Тора]] |
|||
[[bar:Tora]] |
|||
[[be:Тора]] |
|||
[[be-x-old:Тора]] |
|||
[[bn:তৌরাত]] |
|||
[[br:Torah]] |
|||
[[bs:Tora]] |
|||
[[ca:Pentateuc]] |
|||
[[ceb:Tora]] |
|||
[[ckb:تەورات]] |
|||
[[cs:Tóra]] |
|||
[[da:Tora]] |
|||
[[de:Tora]] |
|||
[[el:Τορά]] |
|||
[[en:Torah]] |
|||
[[eo:Leĝo de Moseo]] |
|||
[[es:Torá]] |
|||
[[et:Toora]] |
|||
[[eu:Tora]] |
|||
[[ext:Torá]] |
|||
[[fa:تورات]] |
|||
[[fi:Toora]] |
|||
[[fiu-vro:Toora]] |
|||
[[fo:Tora]] |
|||
[[fr:Torah]] |
|||
[[fur:Torah]] |
|||
[[ga:An Torah]] |
|||
[[gl:Torá]] |
|||
[[he:תורה]] |
|||
[[hi:तोरा]] |
|||
[[hr:Tora]] |
|||
[[hu:Tóra]] |
|||
[[ia:Torah]] |
|||
[[id:Taurat]] |
|||
[[is:Torah]] |
|||
[[it:Torah]] |
|||
[[ja:モーセ五書]] |
|||
[[jv:Torèt]] |
|||
[[ka:თორა]] |
|||
[[kab:Tawrat]] |
|||
[[kk:Тәурат]] |
|||
[[ko:토라]] |
|||
[[ku:Tewrat]] |
|||
[[lad:Torá]] |
|||
[[lb:Tora]] |
|||
[[lbe:Таврат]] |
|||
[[lt:Tora]] |
|||
[[lv:Tora]] |
|||
[[mr:तोराह]] |
|||
[[ms:Taurat]] |
|||
[[nl:Thora]] |
|||
[[nn:Torá]] |
|||
[[no:Tora]] |
|||
[[oc:Torà]] |
|||
[[pl:Tora]] |
|||
[[ps:تورات]] |
|||
[[pt:Torá]] |
|||
[[rm:Tora]] |
|||
[[ru:Тора]] |
|||
[[scn:Torah]] |
|||
[[sh:Tora]] |
|||
[[simple:Torah]] |
|||
[[sk:Tóra]] |
|||
[[sr:Тора]] |
|||
[[sv:Torah]] |
|||
[[sw:Torati]] |
|||
[[ta:தோரா]] |
|||
[[te:తోరాహ్]] |
|||
[[tg:Таврот]] |
|||
[[th:โทราห์]] |
|||
[[tl:Torah]] |
|||
[[tr:Tevrat]] |
|||
[[uk:Тора]] |
|||
[[ur:توریت]] |
|||
[[vi:Ngũ Kinh (Môi-se)]] |
|||
[[war:Torah]] |
|||
[[xmf:თორა]] |
|||
[[yi:תורה]] |
|||
[[zh:摩西五经]] |
|||
[[zh-min-nan:Mô͘-se Gō͘ Keng]] |
|||
Versioni i datës 4 prill 2013 12:09
Torah (hebr.: תורה = mësimi, ligji) është shkrimi më i rëndësishëm fetar i Judaizmit dhe nderohet si fjala e frymëzuar e Perëndisë. Torah është pjesa e parë dhe më kryesore e Biblës hebraike. Në të përmbahen 613 urdhëresa. Tora është përmbledhja e pesë Librave të Moisiut, të cilët formojnë edhe në krishterim pjesën e parë kryesore të Besëlidhjes së Vjetër.
Torah është një dorëshkrim i mbledhur rrotull i cili shkruhet nga një shkrues i Torahs nën rregulla të posaçme dhe të rrepta. Në kuptimin e përgjithshëm Torah si emërtim përdoret si përmbledhje e ligjit gojor dhe ligjit të shkruar judaik, duke rrokur gjithë pikëpamjet mësimore fetare autoritative judaike gjatë historisë, së bashku me Mishnah, Talmudin, Midrashin e të tjerë.
Pesë librat që përmbledh Torah në gjuhën hebraike shqiptimi dhe përkthimi i tyre vijon si më poshtë:
- Zanafilla (בראשית, Bereshit: "Fillimi...")
- Dalja (שמות, Shemot: "Emrat")
- Levitikët (ויקרא, Vajjikra: "Ai thirri...")
- Numrat (במדבר, Bamidbar: "Në shkretëtirë...")
- Ligji i përtërirë (דברים, Devarim: "Fjalët", apo "Diskutimet")
Këta pesë libra të Torahs përshkruajnë krijimin e gjithësisë dhe historinë e saj, dhe në veçanti marrëveshjet e posaçme mes Perëndisë dhe popullit të Izraelit.
Judenjtë e kanë nderuar shumë Torahn gjatë gjithë historisë së tyre si popull i përzgjedhur i Perëndisë, ashtu siç kanë vepruar Samaritanët dhe të krishterët.
Torah është pranuar brez pas brezi si fjala e përpiktë e Perëndisë e thënë Moisiut. Për shumë njerëz, ajo s´është e saktë historikisht, as teologjikisht, as ligjërisht apo udhëzues ritual, por si diçka përtej këtyre tre termave. Ajo është udhëzuesja e parë e marrëdhënies midis Perëndisë dhe njeriut, dhe i gjithë kuptimi dhe qëllimi i kësaj marrëdhënieje, një dokument i gjallë që shpaloset nëpër breza dhe mijëvjeçarë.