Tartu

Tartu ; Gjuha estoneze : Tartu
— Qytet —
Motoja	Heade mõtete linn (Qyteti i mendimeve të mira)
Sheshi i Tartusë
Vendndodhja
	Tartu Koordinatat: 58°23′0″V 26°43′0″L / 58.38333°V 26.71667°L
Administrimi
Shteti	Estonia
Qarku	Qarku Tartumaa
Bashkia	Tartu
Kryetari i Bashkisë	Urmas Klaas
Partia	Partia Reformatore
Sipërfaqja dhe popullsia
Sipërfaqja	38.8 km2
Popullsia	97,332 (01.01.2015) banorë
Dendësia	2,508.6 banorë/km2
Të dhëna të tjera
Themelimi	shek 5
Zona Kohore	UTC+2
Verore	UTC+3
Kodi Postal	50050–51111
Prefiksi	(+372)
Aeroporti	Aeroporti i Tartusë
Targa	A/B
Koordinatat	58° 23′ 0″ Veri ; 26° 43′ 0″ Lindje
Faqja Zyrtare http://tartu.ee

Tartu është qyteti i dytë më i madh në Estoni. Tartuja konsiderohet si qendra intelektuale dhe kulturore e Estonisë, pasi ka universitetin më të vjetër dhe më të njohur në Estoni, Universitetin e Tartusë. Lumi Emajõgi ndan në mes Tartunë.

Historia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Ndërtesa kryesore e Universitetit të Tartusë.

Vendbanimet e hershme datojnë në shekullin e 5-të. Tartuja u pushtua nga rusët në vitet 1133-1177. Në shekullin e 13-të, Tartu pushtohet nga Kalorësit Livonë, dhe u rimorr nga estonzët disa herë të tjera. Në mesjetë, Tartu u bë një qendër e rëndësishme tregtare. Në shekullin e 16-të, Tartu u mor nga polakët, dhe në 1629-ën nga suedezët. Universiteti i parë aty u themelua në 1632 nga mbreti Gustav Adolf i Suedisë. Në 1721 qyteti u mor nga rusët përsëri. Pas shpalljes së pavarësisë së Estonisë në 1918-ën, traktati i paqes mes Estonisë dhe Rusisë u nënshkrua në Tartu. Në 1940-ën forcat sovjetike pushtojnë Estoninë. Tartu u bombardua nga forcat sovjetike në vitin 1944 duke shkatërruar ndërtesa historike.

Pas rifitimit të pavarësisë së Estonisë në 1991, qendra e qytetit u rindërtua.

Klima[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Tartu ka klimë më të ftohtë se pjesa bregdetare e Estonisë po të kihet parasysh lartësia gjeografike, si pasojë e ndikimit të Detit Baltik. Vera është e ngrohtë dhe dimri i ftohtë.

Popullsia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Sipas Statistikave të Estonisë, Tartu ka këtë përbërje sipas regjistrimit të janarit 2010:^[1]

Kombësia	Numër	Përqindje
Total	103,284	100%
Estonezë	83,185	80.5%
Rusë	15,966	15.5%
Ukrainas	1,205	1.2%
Finlandezë	1,072	1.0%
Bjellorusë	484	0.5%
Polakë	142	0.1%
Hebrej	140	0.1%
Gjermanë	125	0.1%
Letonezë	111	0.1%

Ekonomia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Ekonomia mbështetet në universitetet e shumta, industri, firma të teknologjisë së informacionit, elektronikë, etj.

Arsimi dhe klutura[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Shatërvani "Studentë duke u puthur"(Estonisht: Suudlevad Tudengid) u kujton vizitorëve që Universiteti i Tartusë dhe studentët e tij kanë një ndikim të madh në jetën në Tartu.

Qyteti njihet per Universitetin e Tartusë, Universitetin Estonez të Shkencave të Natyrës, Kolegjin Baltik të Mbrojtjes, Akademinë e Aviacionit Estonez, dhe Arkivat Historik të Estonisë.

Foto nga qyteti[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Ndërtesa kryesore e Universitetit të Tartusë
Kopshti botanik
Rrënoja të një katedraleje
Bashkia në vjeshtë
Ura e engjëllit në dimër
Skulptura Studentët që po puthen
Para Kafes së Universitetit
Festimi i Ditëve Hansaetike
Sheshi Barclay
Tartu në 1866
Bashkia e Tartusë

Shikoni gjithashtu[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Referimet[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

^ "Population by sex, ethnic nationality and county, 1 January". Statistics Estonia. 13 tetor 2010. Marrë më 2010-11-21. Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

Lidhje të jashtme[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

[Statistics_Estonia_PO0222-1] "Population by sex, ethnic nationality and county, 1 January". Statistics Estonia. 13 tetor 2010. Marrë më 2010-11-21. Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[1]