Jump to content

Tortura

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Ushtar i kapur i Viet Kongut, i lidhur me sy dhe i lidhur në një pozicion stresi nga forcat amerikane gjatë Luftës së Vietnamit, 1967.

Tortura është shkaktimi i qëllimshëm i dhimbjes ose vuajtjes së fortë ndaj një personi për arsye të tilla si dënimi, marrja e një rrëfimi, marrja në pyetje për informacion ose frikësimi i palëve të treta. Disa përkufizime janë të kufizuara në aktet e kryera nga shteti, por të tjerët përfshijnë organizatat joshtetërore.

Torturat janë kryer që nga kohërat e lashta. Në shekujt e tetëmbëdhjetë dhe nëntëmbëdhjetë, vendet perëndimore hoqën përdorimin zyrtar të torturës në sistemin gjyqësor, por tortura vazhdoi të përdorej në të gjithë botën. Përdoren një sërë metodash torture, shpesh të kombinuara; forma më e zakonshme e torturës fizike është rrahja. Që nga shekulli i njëzetë, shumë torturues kanë preferuar metoda pa dhëmbëza ose psikologjike për të siguruar mohimin. Torturuesit mundësohen nga organizata që lehtësojnë dhe inkurajojnë sjelljen e tyre. Shumica e viktimave të torturës janë njerëz të varfër dhe të margjinalizuar të dyshuar për krime, megjithëse torturat ndaj të burgosurve politikë ose gjatë konflikteve të armatosura kanë marrë vëmendje joproporcionale. Ndëshkimi trupor gjyqësor dhe dënimi me vdekje shihen ndonjëherë si forma të torturës, por ky emërtim është i diskutueshëm ndërkombëtarisht.

Tortura synon të thyejë vullnetin e viktimës dhe të shkatërrojë agjenturën dhe personalitetin e tyre. Është një nga përvojat më të dëmshme që mund të pësojë një person dhe gjithashtu mund të ndikojë negativisht tek individët dhe institucionet që kryejnë krime. Hulumtimi i opinionit publik ka treguar kundërshtim të përgjithshëm ndaj torturës. Tortura është e ndaluar sipas ligjit ndërkombëtar për të gjitha shtetet në të gjitha rrethanat dhe është e ndaluar në mënyrë eksplicite nga disa traktate. Kundërshtimi ndaj torturës stimuloi formimin e lëvizjes për të drejtat e njeriut pas Luftës së Dytë Botërore dhe tortura vazhdon të jetë një çështje e rëndësishme e të drejtave të njeriut. Edhe pse incidenca e saj ka rënë, tortura praktikohet ende nga disa vende.

Frika, Lufta.