Shihni burimin për Transnistria

{{Infobox country|conventional_long_name=Republika Moldave Pridniestroviane|common_name=Transnistria|native_name={{unbulleted list|item_style=font-size:95%;
 | <hr/>{{native name|ru|Приднестро́вская Молда́вская Респу́блика|italic=no}}<br />{{resize|80%|{{nobold|{{transliteration|ru|Pridnestróvskaya Moldávskaya Respúblika}}}}}}
 | <hr/>{{native name|ro|Republica Moldovenească Nistreană|italic=no}}<br />{{resize|80%|{{nobold|{{lang|ro|Република Молдовеняскэ Нистрянэ}} ([[Moldavishtja cirilike]])}}}}
 | <hr/>{{native name|ukr|Придністро́вська Молда́вська Респу́бліка|italic=no}}<br />{{resize|80%|{{nobold|{{transliteration|uk|Prydnistróvska Moldávska Respúblika}}}}}}
 }}|status=Shtet i panjohur|image_flag=Flag of Transnistria (state).svg|image_flag2=Flag of Transnistria (Russian tricolour).svg|flag_type=[[Flamuri|Flamujt]]{{efn|Transnistria përshtati një flamur tringjyrësh bardh-blu-kuq në 2017, i cili është pothuajse identik me flamurin rus<ref>{{cite web|url=https://ria.ru/20170412/1492102043.html|title=В ПМР российский флаг разрешили использовать наравне с государственным|date=12 prill 2017|publisher=RIA Novosti|language=ru}}</ref> but with an aspect ratio of 1:2 instead of 2:3.}}|image_coat=Государственный герб Приднестровской Молдавской Республики цветной.svg|symbol_type=[[Stema]]|national_anthem=<br />{{lang|ru|Мы славим тебя, Приднестровье}}<br />{{transliteration|ru|My slavim tebya, Pridnestrovie}}<br />"[[Ne këndojmë lavde për Transnistrinë]]"<ref>{{cite news|title=Hopes Rise in Transnistria of a Russian Annexation|newspaper=Der Spiegel|date=24 prill 2014|url=http://www.spiegel.de/international/europe/transnistria-soviet-leftover-or-russian-foothold-in-europe-a-965801.html|access-date=25 nëntor 2018|quote=The breakaway region has its own military, its own constitution, a national anthem (called "We Sing the Praises of Transnistria") and a symphony orchestra which is known abroad.|last1=Smoltczyk|first1=Alexander}}</ref>{{parabr}}{{center| }}|image_map=Transnistria in Europe (zoomed).svg|capital=[[Tiraspol]]|coordinates={{Coord|46|50|25|N|29|38|36|E|type:city}}|largest_city=Kryeqyteti|official_languages={{unbulleted list|[[Gjuha ruse|Rusisht]]|''[[Gjuha moldave|Moldavisht]]''&nbsp;([[Gjuha rumune|Rumanisht]])|[[Gjuha ukrainase|Ukrainisht]]}}|languages_type=[[Lingua franca|Gjuha ndëretnike]]|languages=[[Gjuha ruse|Rusisht]]<ref name="OSCE2011">{{cite web |url=http://www.osce.org/pc/81039?download=true |title=On the situation of Russian schools in Moldova| publisher=[[OSCE]] |date=14 korrik 2011}}</ref><ref name="Law of the Moldavian Soviet Socialist Republic on the Functioning of Languages on the Territory of the Moldavian SSR">{{cite web |url=http://usefoundation.org/view/436 |title=Law of the Moldavian Soviet Socialist Republic on the Functioning of Languages on the Territory of the Moldavian SSR |publisher=U.S. English Foundation Research |date=2016 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20160921034927/http://usefoundation.org/view/436 |archive-date=21 shtator 2016 }}</ref><ref name="KOR">{{cite web |url=http://korrespondent.net/world/1539496-russkij-yazyk-v-moldove-mozhet-poteryat-svoj-status|title=Russian language in Moldova could lose their status (Русский язык в Молдове может потерять свой статус)| publisher=KORRESPONDENT |date=6 prill 2013}}</ref>|ethnic_groups={{unbulleted list
 | 29.1% [[Rusët|Rusë]]
 | 28.6% [[Moldavët|Moldavë]] / [[Rumunët|Rumunë]]{{efn|Është çështje debati nëse moldavët janë rumunë apo një grup i ndryshëm etnik.}}
 | 22.9% [[Ukrainasit|Ukrainas]]
 | 2.4% [[Bullgarët|Bullgarë]]
 | 1.1% [[Gagauzët|Gagauzë]]
 | 0.5% [[Bjellorusët|Bjellorusë]]
 | 0.2% "Transnistrinjarë"
 | 1.4% të tjerë
 | (14% did not specify)
 }}|ethnic_groups_year=2015|demonym={{unbulletedlist|class=nowrap|Transnistrinjar|Pridnestrovjan}}|government_type=Republikë e tipit shtet i bashkuar [[Sistemi presidencial|presidenciale]]|leader_title1=Presidenti|leader_name1=[[Vadim Krasnoselsky]]|leader_title2=Kryeministri|leader_name2=[[Aleksandr Rozenberg]]|leader_title3=Kryetari i Këshillit Suprem|leader_name3=[[Alexander Korshunov]]|legislature=Këshilli Suprem (Parlamenti)|sovereignty_type=Shtet i panjohur|established_event1=[[Deklarata e Pavarësisë së Transnistrisë|Pavarësia]] nga [[RSS Moldave]] e deklaruar më|established_date1=2 Shtator 1990|established_event2=Pavarësia nga [[Bashkimi Sovjetik]] deklaruar më|established_date2=25 Gusht 1991|established_event3=Pason Republikën Socialiste Sovjeketike Moldave Pridnestroviane|established_date3=5 Nëntor 1991<ref>The Supreme Soviet changed the official name of the republic from Pridnestrovian Moldavian Soviet Socialist Republic to Pridnestrovian Moldavian Republic on 5 November 1991. See: "Postanovlenie verkhovnogo soveta Pridnestrovskoi Moldavskoi Respubliki ob izmenenii nazvaniia respubliki," ''Dnestrovskaia pravda'', 6 November 1991, 1.</ref>|established_event4=[[Lufta e Transnistrisë]]|established_date4=2 Mars{{snd}}1 Korrik 1992|area_km2=4163|area_rank=<!-- 172 see hereafter-->|area_sq_mi=1607 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]-->|percent_water=2.35|population_census={{decreaseNeutral}} 475,373<ref name="2015census"/>|population_estimate={{increaseNeutral}} 360,938 (vlerësimet moldave)<ref>{{cite web |url=https://gov.md/ro/content/352-de-mii-de-locuitori-din-regiunea-transnistreana-detin-cetatenia-republicii-moldova-si |title=352 De Mii De Locuitori Din Regiunea Transnistreanǎ Dețin Cetǎțenia Republicii Moldova Și 362 De Mii Figureazǎ În Registrul De Stat Al Populației |publisher=Guvernul Republicii Moldova (Biroul Politici de Reintegrare) | date=20 janar 2023 |language=ro}}</ref>|population_estimate_year=31 Dhjetor 2022|population_estimate_rank=|population_census_year=2015|population_density_km2=73.5|population_density_sq_mi=|population_density_rank=|GDP_nominal_year=2021|GDP_nominal=$1.201 billion<ref >{{cite web |url=http://cbpmr.net/data/prbvd249_1.pdf |title=Макроэкономика: Динамика и структура валового внутреннего продукта в 2021 году [Macroeconomics: Dynamics and structure of GDP in 2021] / Nr.2/249 - pg.3 (2022) |publisher= Приднестровский Республиканский Банк [Pridnestrovian Republican Bank] |website=www.cbpmr.net |archive-date=24 maj 2022 |access-date=30 prill 2023 |url-status=live}}</ref>|GDP_nominal_rank=|GDP_nominal_per_capita=$2,584|GDP_nominal_per_capita_rank=|GDP_PPP=|GDP_PPP_year=|GDP_PPP_rank=|GDP_PPP_per_capita=|GDP_PPP_per_capita_rank=|Gini=<!--number only-->|Gini_year=|Gini_change=<!--increase/decrease/steady-->|Gini_ref=|HDI=<!--number only-->|HDI_year=|HDI_change=<!--increase/decrease/steady-->|HDI_ref=|currency=Rubla transnistriane|currency_code=PRB|time_zone=[[Eastern European Time|EET]]|utc_offset=+2|utc_offset_DST=+3|time_zone_DST=[[Eastern European Summer Time|EEST]]|calling_code=+373|footnote_a={{note|a}} +373 5 dhe +373 2.}}

'''Transnistria''', zyrtarisht '''Republika e Moldavisë Pridnestroviane''' ('''PMR'''), është një [[Shteti|shtet]] shkëputës i panjohur që njihet ndërkombëtarisht si pjesë e [[Moldavia|Moldavisë]]. Transnistria kontrollon pjesën më të madhe të brezit të ngushtë të tokës midis lumit Dniestër dhe kufirit moldavo-ukrainas, si dhe një pjesë të tokës në anën tjetër të bregut të lumit. Kryeqyteti dhe qyteti më i madh i saj është [[Tiraspoli|Tiraspol]]. Transnistria është njohur vetëm nga tre shtete të tjera separatiste të panjohura ose pjesërisht të njohura: Abkhazia, Artsakh dhe Osetia e Jugut. Transnistria është caktuar zyrtarisht nga Republika e Moldavisë si Njësitë Administrativo-Territoriale të Bregut të Majtë të Dniestër ([[Gjuha rumune|rumanisht]]: Unitățile Administrativ-Teritoriale din stînga Nistrului) ose si Stînga Nistrului ("Bregu i majtë i Dniestër"). Në mars 2022, [[Asambleja Parlamentare e Këshillit të Evropës]] miratoi një rezolutë që përcakton territorin si nën [[Pushtimi ushtarak|pushtimin ushtarak]] nga [[Rusia]].

Origjina e rajonit mund të gjurmohet në Republikën Socialiste Sovjetike Autonome Moldaviane, e cila u formua në 1924 brenda SSR-së së Ukrainës. Gjatë Luftës së Dytë Botërore, Bashkimi Sovjetik mori pjesë të RSS të Moldavisë, e cila u shpërbë, dhe të Mbretërisë së Besarabisë së Rumanisë për të formuar Republikën Socialiste Sovjetike Moldaviane në vitin 1940. Historia aktuale e rajonit daton në vitin 1990, gjatë shpërbërjes së Bashkimi Sovjetik, kur Republika Socialiste Sovjetike Moldaviane Pridnestroviane u krijua me shpresën se do të mbetej brenda Bashkimit Sovjetik nëse Moldavia kërkon bashkimin me Rumaninë ose pavarësinë, kjo e fundit ndodhi në gusht 1991. Pak më pas, filloi një konflikt ushtarak midis dy palëve në mars 1992 dhe përfundoi me një armëpushim në korrik të atij viti.

Si pjesë e marrëveshjes së armëpushimit, një Komision i Përbashkët i Kontrollit trepalësh (Rusi, Moldavi, Transnistria) mbikëqyr rregullimet e sigurisë në zonën e çmilitarizuar, që përfshin 20 lokalitete në të dy anët e lumit. [citim i nevojshëm] Edhe pse armëpushimi është mbajtur, statusi politik i territorit mbetet i pazgjidhur: Transnistria është një republikë presidenciale e panjohur, por de facto e pavarur me qeverinë e saj, parlamentin, ushtrinë, policinë, sistemin postar, monedhën dhe regjistrimin e automjeteve. Autoritetet e saj kanë miratuar një kushtetutë, flamur, himn kombëtar dhe stemë. Pas një marrëveshjeje të vitit 2005 midis Moldavisë dhe Ukrainës, të gjitha kompanitë transnistriane që kërkojnë të eksportojnë mallra përmes kufirit ukrainas duhet të regjistrohen në autoritetet moldave. Kjo marrëveshje u zbatua pasi Misioni i Asistencës Kufitare të Bashkimit Evropian në Moldavi dhe Ukrainë (EUBAM) hyri në fuqi në 2005. Shumica e Transnistriasve kanë nënshtetësi moldave, por shumë kanë gjithashtu shtetësi ruse, rumune ose ukrainase. Grupet kryesore etnike janë rusët, moldavët/rumunët dhe ukrainasit.

Transnistria, së bashku me [[Abhazia|Abkhazinë]], [[Osetia jugore|Osetinë e Jugut]] dhe [[Artsakhu|Artsakhun]], është një zonë "[[Konflikti i Ngrirë|konflikti i ngrirë]]" post-sovjetik. Këto 4 shtete pjesërisht të njohura ose të panjohura mbajnë marrëdhënie miqësore me njëra-tjetrën dhe përbëjnë [[Komuniteti për Demokraci dhe të Drejtat e Kombeve|Komunitetin për Demokraci dhe të Drejtat e Kombeve]].

== Shiko edhe ==

== Referime ==

[[Kategoria:Shtete]]
[[Kategoria:Moldavi]]
[[Kategoria:Transnistri]]