Shihni burimin për Uzbekistani

[[Skeda:UZB orthographic.svg|parapamje]]
'''Uzbekistani''' është republikë në Azinë qendrore dhe shtrihet në një sipërfaqe prej 447 400&nbsp;km<sup>2</sup> në të cilën banojnë diku më shumë se 23,34 milionë banorë. Kryeqytet i Uzbekistanit është [[Tashkenti]]. Në përgjithësi pjesa lindore e vendit është gjysmëshkretëtirë dhe pjesa jug-lindore është malore.

Popullsia e Uzbeksitanit përbëhet nga 80% Uzbekë dhe pjesa tjetër përbëhet nga rusët dhe popujt e quajtur [[taxhik]], kozakë, [[tatar]] dhe karakalpakë.

Ekonomia e Uzbekistanit është e varur veçanërisht nga kultivimi i pemëve, mëndafshit, xehetaria e bazuar në disa miniera të arit, burime të gazit natyror dhe naftës. Sektorë tjerë të zhvilluar të ekonomisë janë kultivimi i drithërave, pemëve, rrushit si dhe industria e tekstilit, metaleve, produkteve kimike dhe ushqimore.

President : [[Shavkat Mirzijajev]]

== Historia ==
Në shekullin e VIII sipërfaqja e Uzbekistanit ishte e pushtuar nga arabernët ndërsa në shekujt IX/X pushtohet nga persianët Sananidë. Në shekullin e XIV i nënshtrohet Timurit dhe rreth viteve 1500 sundimin e marrin uzbekët. Nga fundi i shekullit XVI në këtë pjesë krijohen Kanatet e Buharasë (Buchara), Çivasë (Chiwa) dhe Kokandës. Nga viti 1864 në këtë hapësirë paraqiten rusët të cilët e fusin nën zgjedhjen e tyre dhe e mbajnë deri më 1876. Më 1924 përsëri paraqiten rusët tani në formë të BRSS-së dhe sundojnë deri me shpalljen e pavarësisë së Uzbekistanit më 31 gusht të 1991-ës. Tani Uzbekistani është anëtare e Shteteve të Pavarura dhe më 1991 për president kishte Islam Karimovin (Islam Karimow lindur më 1938)

== Politika ==

== Gjeografia ==
'''Uzbekistani''' ndodhet në pjesën qendrore të Azisë, në mes të Kazakistanit dhe Turkmenisë.

'''Sipërfaqja''' e përgjithshme e Uzbekistanit është 447,400&nbsp;km<sup>2</sup>, prej së cilës 22,000&nbsp;km<sup>2</sup> janë të mbuluara me ujë. Shtrihet rreth koordinatave gjeografike 41 00 V, 64 00 L. Uzbekistani është një vend kontinental dhe nuk ka vijë bregdetare. Vija e përgjithshme kufitare është 6,221&nbsp;km. Uzbekistani në pjesën veriore kufizohet me Kazakistanin (2,203&nbsp;km) deri në lindje kur fillon kufiri i gjatë 1,099&nbsp;km me Kirgistanin, pastaj vije kufiri i gjatë 1,161&nbsp;km me Taxhikistanin dhe 137&nbsp;km me Afganistanin, në anën jug-perëndimore deri në atë veri perëndimore kufizohet me Turkmeninë (1,621&nbsp;km).

'''Klima''' kontinentale, me verë të nxehtë dhe dimër të butë. Verës temperatura sillen rreth 40&nbsp;°C ndërsa dimrit edhe -2&nbsp;°C. Në pjesën më të madhe të vendit mbanë mot i thatë me reshje të pakta në dimër dhe pranverë.

'''Relievi''' është kryesisht i rrafshët me tokë të shkretë rreth 80%. Në lindje të vendit nga shkretëtira kalo në vargmale të larta deri në 4,500 mbi nivelin detar. Pika më e lartë ndodhet në lartësinë mbidetare 4,643 në një pikë të pa emërtuar në malet ''Gisar''. Ndërsa pika më e ulët -12&nbsp;m n.n. e detit në vendin e quajtur ''Sariqarnish Kuli''

Si '''pasuri natyrore''' më të përhapura, thuhet se janë rezervat e gazit natyrorë, vajguri, qymyri, ari, uraniumi, argjendi, kromi (Cu), plumbi dhe zinku, tungsteni (W) dhe molibdeni.

Për '''sipërfaqe të punueshme''' të tokës, në vitin 2003 thuhej që të ishte 10,51% të së përgjithshmes, ndërsa të mbledhura gjithnjë vetëm 0,76%, të përvetësuara dhe të ujitura 42,810&nbsp;km<sup>2</sup>.

== Ekonomia ==

== Demografia ==
'''Uzbekistani''' është shteti më i madh për nga numri i banorëve e ish-republikat sovjetike të Azisë qendrore. Shumica e popullsisë janë Uzbeci, të cilit fe tradicionale e kan islamin sunit. Numri i Tajikëve ësht më i madh nga pakicat kombëtare. Numri I pakicave është diskutabile, dhe shkon nga 5 deri 30% të popullsisë. Në shtet jetojnë edhe rusët (5.5%), numër I konsiderueshëm komunitetit korean, i cili është rezultat i zhvendosjes së detyruar në Luftën e Dytë Botërore.

== Kultura ==

== Të tjera ==

    * Telekomunikacioni
    * Transporti
    * Ushtria
    * [https://globalconnect.uz/search?search=holidays Pushime]

{{VendeAzise}}
{{Bashkësia e Shteteve të Pavarura}}
{{authority control}}
<!-- interwiki-->

[[Kategoria:Shtete]]