Wikipedia:Artikuj për shqyrtim/Zanafillat dhe zhvillimi i planetit Toke

Zanafillat dhe zhvillimi i Tokes

Subjekti i artikullit është... Zanafillat dhe zhvillimi i Tokes

Referime

• Zanafillat
• Formimi i Tokes
• Shnerrimi ne njeri

• Zanafillat

Shkencetaret kane mbledhur mjaft prova prej nga mund te zhvillojne teori bindese,qe shpjegojne origjinen e gjithesise dhe formimin e planetit Toke. Lur paraardhesit tane me te hershem,ecen per here te pare mbi kullotat e Afrikes,Toka egzistonte prej me shume se 4 miliarde vjetesh. Qysh atehere,njerezit u perhapen ne cdo qoshe te globit dhe zhvilluan cdo forme te mundshme shoqerore. U deshen pothuajse 4 miliarde vjet qe te zhvilloheshin format e jetes qe jemi dhe qe perdorim ne sot.

• Formimi i Tokes

Sipas teorise se Big-Bengut,gjithesia u formua nga nje shperthim i fuqishem afersisht 15-20 miliarde vjet me pare. Planeti i Tokes dhe planetet me henat e tyre ne sistemin tone diellor,u formuan rreth 4.6 miliarde vjet me pare, prej nje shtjelle ne forme disku, grimcash dhe pluhuri,qe rrotullohej perreth diellit. Format e para te jetes u shfaqen mbi toke rreth 3.4 miliard vjet me pare. Ato ishin organizma teper te thjeshte njeqelizore te ngjashem me protozoaret e sotshem. Kafshet me te hershme me shtylle kurrizore te quajtur vertebrore ishin peshqit pa nofulla. Ata u zhvilluan rreth 500 milione vjet me pare.Rreth 443 milione vjet me pare u shfaqen mbi Toke bimet dhe insektet e para.Menjehere pas kesaj, amfibet e pare lane ujin per te jetuar ne toke. Reptilet me te hershem u zhvilluan rreth 300 milione vjet me pare. Ata ishin zoterit e padiskutueshem te Tokes gjate periudhes 235-65 miliarde vjet me pare, kohe kur u zhduken dinosauret. Gjitaret e pare jetuan krahas dinosaurve,por ata nuk u shperndane gjeresisht persa kohe nuk ishin zhdukur dinosauret. Primatet e pare u shfaqen menjehere pas zhdukjes se reptileve mbizoterues.

• Shnderrimi ne njeri

Qeniet e para njerezore te quajtura bominide,u zhvilluan ne Afrike midis 6 dhe 4 milione vjet me pare. Ato filluan te ecnin mbi 2 ne vend te 4 kembeve dhe dalengadale u mesuan te prodhojne dhe perdorin vegla guri per gjueti dhe pergatitjen e ushqimit. Njerezit e sotem te quajtur Homo sapiens sapiens ,u shfaqen per here te pare ne Afrike rreth 100,000 vjete me pare. Ata dolen edhe jashte Afrikes duke populluar gjithe vendin dhe duke u zhvilluar gjithmone e me shume nder shekujsh.