Jump to content

Akademia Bullgare e Shkencave

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë

Akademia Bullgare e Shkencave (bullgarisht: Българска академия на науките, Bŭlgarska akademiya na naukite) është Akademia Kombëtare e Bullgarisë, e themeluar në vitin 1869.

Akademia, me seli në Sofje, është autonome dhe përbëhet nga një shoqëri akademikësh, anëtarësh korrespondentë dhe anëtarë të huaj. Ajo boton dhe qarkullon vepra të ndryshme shkencore, enciklopedi, fjalorë dhe revista dhe drejton shtëpinë e vet botuese.

Aktivitetet janë të shpërndara në tre degë kryesore: shkencat natyrore, matematikore dhe inxhinierike ; Shkenca biologjike, mjekësore dhe agrare dhe shkenca shoqërore, humane dhe art . Ato janë të strukturuara në 42 institute të pavarura shkencore dhe një duzinë laboratorësh dhe seksionesh të tjera.

Julian Revalski është president i BAS që nga viti 2016. Që nga viti 2022, buxheti i saj ishte 119,860 milion leva (61.28 milion €). [1]

Historia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Meqenëse Bullgaria ishte pjesë e Perandorisë Osmane, emigrantët bullgarë themeluan Shoqërinë Letrare Bullgare më 26 shtator 1869, në Brăila të Mbretërisë së Rumanisë, sipas modelit të Shoqërisë Letrare Rumune, e cila ishte krijuar në 1866.

Një vit më pas, Shoqëria Letrare filloi të nxjerrë Revistën Periodike, botimin e saj zyrtar, dhe në 1871 zgjodhi anëtarin e saj të parë nderi - Gavril Krastevich .

Në 1878, menjëherë pas çlirimit të Bullgarisë nga sundimi osman, Asambleja e Përgjithshme votoi për të zhvendosur selinë e Shoqatës nga Braila në Sofje, dhe më 1 mars 1893 BLS u zhvendos në ndërtesën e saj, pikërisht pranë vendit ku është vendosur Parlamenti Bullgar . Selia e BLS u përfundua në 1892. Ndërtesa u projektua nga arkitekti Hermann Mayer [2] dhe u zgjerua gjatë viteve 1920. [3]

Shoqëria Letrare Bullgare mori emrin e saj të sotëm në 1911 dhe Ivan Geshov u bë presidenti i parë i Akademisë. BAS u bë anëtare e Unionit të Akademive Sllave dhe Bashkësive Shkencore në 1913 dhe u pranua si anëtar i Këshillit Ndërkombëtar të Unioneve Shkencore në 1931.

BAS iu dha Lavdërimi i Ministrit të Jashtëm japonez për kontributin e tyre në promovimin e mirëkuptimit të ndërsjellë midis Bullgarisë dhe Japonisë më 1 dhjetor 2020. [4] [5]

Lidhje të jashtme[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  1. ^ "Bulgarian Academy of Sciences budget puts the institution at risk, scientists say". {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ Михайлова, Милена (2007-06-21). "Отново за историческата среда около храм-паметника "Св. Александър Невски"" (në bullgarisht). Арх & Арт. Marrë më 30 nëntor 2011.{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  3. ^ Иванов, Емил. "КУЛТУРНО-ИСТОРИЧЕСКОТО НАСЛЕДСТВО НА БЪЛГАРИЯ – ОПИТ ЗА КАТЕГОРИЗАЦИЯ НА КОНКУРСНОТО ДЕЛО В АРХИТЕКТУРАТА (1878-1944)" (PDF) (në bullgarisht). СУ „Св. Климент Охридски” – Богословски факултет. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 26 prill 2012. Marrë më 30 nëntor 2011.{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  4. ^ Foreign Minister’s Commendations for FY 2020 | Ministry of Foreign Affairs of Japan
  5. ^ Foreign Minister’s Commendations for FY 2020 (Groups) | Ministry of Foreign Affairs of Japan