Amanita muscaria

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë

Amanita muscaria
Duke treguar tre lloje teksa kërpurdha përhapet
Klasifikimi shkencor
Mbretëria:
Division:
Klasa:
Rendi:
Familja:
Gjinia:
Lloji:
A. muscaria
Emri binomial
Amanita muscaria
(L.) Lam. (1783)
Nënllojet
  • A. muscaria subsp. flavivolvata Singer[1][2]
  • A. muscaria var. guessowii Veselý[3]
  • A. muscaria var. inzengae Neville & Poumarat[4][2]

Amanita muscaria, me kapelë dhe me ngjyre të kuqe dhe pika të bardha është një kërpudhë toksike.

Amanita: është pjesë e grupit të kërpudhave me kapelë.Gjendet kryesisht ne vende te pasura me plehra organike si në pyje,livadhe,kullota dhe në vende të tjera ku ekzistojnë kushte përkatese. Helmimi nga Amanita muscaria është rrallë vdekjeprurës. Kjo specie është më shumë e njohur si halucinogjenë. Komponenti kryesor i saj psikoaktiv është muskimoli .Kërpudha i ka dhënë emrin e saj muskarinës, helm i sistemit nervor parasimpatik në të cilin gjendet një sasi shumë e vogël e sajë, dhe ka një lloj të receptorëve të qelizave, muskarinik.

Përshkrimi[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Trupi i amanites është i ndërtuar nga tri pjesë:nga pjesa nëntokësore, në forme të nje zbardhoku,nga këmba dhe nga kapela.Trupi i kërpudhës përfaqeson një mikel te përbërë nga fijet e ngjeshura dhe të dendura.Fijet ndahen në qeliza,ku çdo qelizë ka brenda protoplazmën dhe bërthamen. Kjo kërpudhës i shërben për t'i thithur materiet ushqyese nga trualli.Kapela ka ngjyrë të bardhë dhe është pjesa më e ndërlikuar e kërpudhës.Meqenëse në të prodhohen edhe spore,quhet edhe organ i riprodhimit.Në pjesen e poshtme ajo ka shumë petëza ne formë rrezësh,qe ngjasojnë me fletët e librit,ku zhvillohen sporet.Kur kërpudha është e pjekur nga pjesa e poshtme e kapelës- bien shumë spore me ngjyrë të zezë nga të cilat zhvillohen kërpudhat e reja.

Toksiciteti[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Amanita muscaria pas shiut. Lythat mund të bien, duke rritur rrezikun e konfuzionit.

Helmimi nga Amanita muscaria është më së shumti i rastësishëm, por ndonjëherë edhe vullnetarë për njerëzit që kërkojnë të jetojnë me përvojë hallucinogjene kërpudhat e reja të papjekura mund të duken si këpurdha të ujkut ushqimore, ndërsa kërpudhat e rriturat të lara nga shiu mund të ngatërrohet me Amanita caesarea. Amanita muscaria përmban disa përbërje biologjikisht aktive nga të cilat të paktën dy nga ato kanë efekte psikotrope: muskimoli dhe acidi ibotenik. Doza toksike për të rriturit është rreth 6 miligram muskimol dhe 30 deri në 60 miligram acid ibotenik e cila korrespondon përafërsisht me dozën e përfshir në një kapelë të Amanita muscaria. Megjithatë, sasia dhe raporti i komponimeve kimike në kërpudha ndryshon në mënyrë të konsiderueshme nga një rajon në tjetrin dhe nga një sezon në tjetrin. Kërpudhat e pranverës dhe verës përmbanjë deri në dhjetë herë më shumë acid ibotenik dhe muskimol se sa ato të vjeshtës Doza vdekjeprurës është llogaritur dhe korrespondon me konsumimin e rreth pesëmbëdhjetë kapelave të kërpudhave.

Simptomat[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Simptomat fillojnë duke përzier dhimbje të barkut dhe përgjumsi krizë -kolinergjike (presionit të ulët të gjakut, djersitje, jargëzim), tingëllim në veshët, shtrembërime vizuale, eufori, ataksi dhe çrregullime Bilanci. Në rastet më të rënda përçartjet ndodhin, të ngjashme me ato të shkaktuar nga helmimi antikolinergjik, karakterizuar nga periudha të shkurtra të agjitacionit me konfuzion, halucinacion dhe nervozizëm, e ndjekur gjithashtu nga periudha të shkurtra të depresionit të sistemit nervor qendror me ndërgjegje të dëmtuar . Një sekuestrimin në koma mund të ndodhë në rastet më të rënda. Simptomat zakonisht shfaqen në mes të 30 dhe 90 minuta pas dhe mund të zgjasin dy deri në tri orë ose shumë ditë. Në shumicën e rasteve shuarja është e plotë pas 12 deri në 24 orë.

Galeri[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  1. ^ Tulloss RE; Yang Z-L (2012). "Amanita muscaria subsp. flavivolvata Singer". Studies in the Genus Amanita Pers. (Agaricales, Fungi) (në anglisht). Marrë më 2013-02-21. {{cite web}}: Nuk lejohet formatim teksti në: |work= (Ndihmë!)
  2. ^ a b "infraspecific taxa of muscaria - Amanitaceae.org - Taxonomy and Morphology of Amanita and Limacella". www.amanitaceae.org (në anglisht).
  3. ^ Tulloss RE; Yang Z-L (2012). "Amanita muscaria var. guessowii Veselý". Studies in the Genus Amanita Pers. (Agaricales, Fungi) (në anglisht). Marrë më 2013-02-21. {{cite web}}: Nuk lejohet formatim teksti në: |work= (Ndihmë!)
  4. ^ Tulloss RE; Yang Z-L (2012). "Amanita muscaria var. inzengae Neville & Poumarat". Studies in the Genus Amanita Pers. (Agaricales, Fungi) (në anglisht). Marrë më 2017-10-29. {{cite web}}: Nuk lejohet formatim teksti në: |work= (Ndihmë!)