Jump to content

Paragjykimi algoritmik

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
(Përcjellë nga Anshmëria algoritmike)
Një tabelë rrjedhëse që tregon vendimet e marra nga një motor rekomandimi, rreth vitit 2001[1]

Paragjykimi algoritmik ose anshmëria algoritmike (anglisht: Algorithmic bias) ndodh kur të dhënat e përdorura për të mësuar një sistem të mësimit të makinës pasqyrojnë vlerat e nënkuptuara të njerëzve të përfshirë në mbledhjen, përzgjedhjen ose përdorimin e të dhënave.[2] Paragjykimi algoritmik është identifikuar dhe kritikuar për ndikimin e tij në rezultatet e motorëve kërkimor,[3] platformat e mediave shoqërore,[4] privatësia,[5] dhe profilizimi racor.[6] Në rezultatet e kërkimit, ky paragjykim mund të krijojë rezultate që pasqyrojnë anshmërinë raciste, seksiste ose anshmëri të tjera sociale, pavarësisht nga neutraliteti i supozuar i të dhënave.[7] Studimi i anshmërisë algoritmike është më i shqetësuar me algoritme që pasqyrojnë diskriminimin "sistematik dhe të padrejtë".[8]:332

  1. ^ us 7113917 
  2. ^ Nissenbaum, Helen (mars 2001). "How computer systems embody values" (PDF). Computer. 34 (3): 120–119. doi:10.1109/2.910905. Marrë më 17 nëntor 2017. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  3. ^ Introna, Lucas; Nissenbaum, Helen (2000). "Defining the Web: the politics of search engines" (PDF). Computer. 33 (1): 54–62. doi:10.1109/2.816269. Marrë më 17 nëntor 2017. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  4. ^ Crawford, Kate (24 qershor 2015). "Can an Algorithm be Agonistic? Ten Scenes from Life in Calculated Publics". Science, Technology, & Human Values. 41 (1): 77–92. doi:10.1177/0162243915589635. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  5. ^ Tufekci, Zeynep (2015). "Algorithmic Harms beyond Facebook and Google: Emergent Challenges of Computational Agency". Colorado Technology Law Journal Symposium Essays. 13: 203–216. Marrë më 17 nëntor 2017. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  6. ^ Nakamura, Lisa (2009). Magnet, Shoshana; Gates, Kelly (red.). The new media of surveillance (PDF). London: Routledge. fq. 149–162. ISBN 9780415568128. Marrë më 17 nëntor 2017. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  7. ^ Sydell, Laura. "Can Computers Be Racist? The Human-Like Bias Of Algorithms". NPR.org (në anglisht). National Public Radio / All Things Considered. Marrë më 17 nëntor 2017.
  8. ^ Friedman, Batya; Nissenbaum, Helen (korrik 1996). "Bias in Computer Systems" (PDF). ACM Transactions on Information Systems. 14 (3): 330–347. Marrë më 18 nëntor 2017. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)