Pushka me shigjetë
Arma qetësuese është një armë ajrore jo vdekjeprurëse që përdoret shpesh për bërë kafshët të paafëta përmes barnave anestezike, të cilat zakonisht quhen qetësues.[1] Këto armë qëllojnë shigjetat me një tip gjilpërash hipodermik, të mbushur me një dozë të tretësirës qetësuese që është ose sedativët, komë e induktuar[2] ose paralitike, e cila injektohet në shënjestër pas ndikimit dhe do të dëmtojë përkohësisht funksionin fizik të shënjestrës. Armat qetësuese kanë një histori të gjatë përdorimi për të trullosur jetën e egër dhe kriminelët kur ata janë në një vend ku ata paraqesin një kërcënim për të tjerët dhe veten e tyre pa pasur nevojë vrasjen e kafshës ose individin, ose të përdoren për të kapur jetën e egër duke rrezikuar dëmtime serioze si për gjahtarin ashtu edhe për objektivi. Ato përdoren gjithashtu për rekreacion. Shigjetat e qetësimit gjithashtu mund të pushohen nga goditje me hark ose gryp frymorë.
Historia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Për mijëra vjet popuj të ndryshëm kanë përdorur shigjeta të helmuara, për të bërë të paaftë kafshët para se t'i vrisnin, por arma moderne qetësuese u shpik vetëm në vitet 1950 nga farmacisti i Zelandës së Re Colin Murdoch.[3] Ndërsa punonte me kolegë që studionin popullsinë e egër dhe drerëve në Zelandën e Re, Murdoch kishte idenë që kafshët do të ishin shumë më të lehta për tu kapur, ekzaminuar dhe lëshuar nëse një dozë qetësuesi mund të administrohej nga projeksioni nga larg. Murdoch vazhdoi të zhvillojë një sërë pushkësh, shigjetash dhe pistoleta.
Sistemi i parë modern i shpërndarjes së barnave në distancë u shpik nga shkencëtarët në Universitetin e Xhorxhisë në vitet 1950 dhe ishte paraardhësi i drejtpërdrejtë i pajisjeve Cap-Chur që përdoren në të gjithë botën për dekada.[4]
Në Kenia në fillim të viteve 1960, një ekip i kryesuar nga doktorët Toni Pooley dhe Toni Harthoorn zbuluan se specie të ndryshme, pavarësisht se kishin madhësi afërsisht të barabartë (për shembull, rinocerontët dhe buallet), kishin nevojë për doza dhe spektra të ndryshme të ilaçeve për t'i imobilizuar ato në mënyrë të sigurt.
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ "What is chemical capture?" (PDF). Arkivuar nga origjinali (PDF) më 26 prill 2006. Marrë më 10 prill 2020.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Anaesthetics also used in dart guns". Arkivuar nga origjinali më 6 tetor 2009. Marrë më 10 prill 2020.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "NZ Edge Heroes biography of Colin Murdoch". Arkivuar nga origjinali më 2 maj 2008. Marrë më 11 prill 2020.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Bush, Mitchell (1992). "Remote Drug Delivery Systems". Journal of Zoo and Wildlife Medicine. 23 (2): 159–180. JSTOR 20095205.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)