Shihni burimin për Bahçisaraj

{{Infobox settlement
|Emri                  = Bahçisaraj
| settlement_type     = Qytet
| image_skyline                   = Mošee minarett Bahtšisarais.jpg
| image_caption     = Minareja e një xhamie në [[Pallati i Bahçisarajit|Pallatin e Bahçisarajit]]
<!--Administrimi territorial-->
|Shteti                  = 
|Rajoni                  = [[Rajoni Bahçisaraj]]
<!--Sipërfaqja dhe Demografia -->
|Lartësia                = 300
| population_total               = 27,448
<!-- Të dhëna-->
| established_date               = 1532 nga [[Sahib I Giray]]
|Zona Kohore             = [[UTC+03:00]] ([[Zona Kohore e Moskës|MSK]])
| postal_code             = 298400 — 298408
|Prefiksi                = +7-36554
}}
'''Bahçisaraji''' ({{lang-uk|Бахчисарай}} ''Bakhchisaray'', {{lang-ru|Бахчисарай}}, [[Gjuha tatare e Krimesë|tatare e Krimesë]]: ''Bağçasaray''), një qytet në [[Rajoni Bahçisaraj|rajonin Bahçisaraj]] të [[Republika Autonome e Krimesë|Republikës Autonome të Krimesë]], [[Ukraina|Ukrainë]], një territor i njohur nga shumica e vendeve si pjesë e [[Ukraina|Ukrainës]] dhe i aneksuar<ref>{{Cite web|url=http://www.consilium.europa.eu/media/21888/european-council-conclusions-19-20-march-2015-en.pdf|title=European Council Conclusions as of 20 March 2015|language=en}}</ref> nga [[Rusia]] si [[Republika e Krimesë]]. Është themeluar në vitin [[1532]]. Bahçisaraji ishte kryeqyteti i [[Hanllëku e Krimesë|Hanllëkut të Krimesë]].

Sipas të dhënave të vitit [[2012]], 26,363 njerëz jetonin në qytetin Bahçisaraj.

==Historia==
Artikujt më të hershëm të njohur të origjinës njerëzore të gjetura në luginë datojnë nga periudha [[Mezoliti|mesolitike]]. Vendbanimet kanë ekzistuar në luginë që nga [[Antikiteti i Vonë]]. Themelimi i Bahçisarajit ishte paraprirë nga kalaja ''Qırq Yer'' ([[Chufut-Kale]] modern), Salaçıq dhe [[Eski Yurt]] - këto janë përfshirë në zonën urbane të Bahçisarajit modern.

Bahçisaraji shfaqet për herë të parë në dokumentet historike në vitin 1502. Në vitin 1532 [[Sahib I Giray]], hani i Krimesë nga 1532 deri në 1551, krijoi vendbanimin e tij atje. Që nga ajo kohë ajo shërbeu si kryeqyteti i [[Hanllëku e Krimesë|Hanllëkut të Krimesë]] dhe qendra e jetës politike dhe kulturore të popullit [[Tatarët e Krimesë|tatar të Krimesë]]. Pas disa luftërave me Rusinë nga viti 1737 (kur gjenerali [[Burkhard Christoph von Münnich]] dogji kryeqytetin e hanatit) dhe pas [[Lufta ruso-turke|aneksimit të Hanatit të Krimesë]] nga [[Perandoria Ruse]] në vitin 1783, Bahçisaraji u bë një qytet i zakonshëm, pasi kishte humbur rëndësinë administrative. Sidoqoftë, ajo mbeti qendra kulturore e tatarëve të Krimesë për disa dekada më vonë, e nxitur nga [[Ismail Gasprinsky]] (1851-1914) i cili themeloi gazetën lokale ''Tercüman'' në vitin 1883.

[[Skeda:Карло Боссоли. Ханский дворец.jpg|parapamje|majtas|Emri në vitin 1856, nga [[Carlo Bossoli]].]]

Gjatë [[Lufta e Krimesë|Luftës së Krimesë]] të 1853-56, Bahçisaraj në thelb u bë një qytet spitalor, pasi ushtarët rusë të plagosur nga fusha e betejës u sollën për t'u trajtuar. [[Beteja e Almës]], një nga betejat më të hershme të luftës, u zhvillua jo shumë larg qytetit në vitin 1854. Por megjithëse qyteti ishte afër vijës së frontit, turqit dhe aleatët e tyre evropianë nuk e morën kurrë atë, si qytet port. [[Sevastopol]] ishte objektivi i tyre kryesor i luftës.

Me rënien e Perandorisë Ruse në vitin 1917 dhe bashkimin e disa republikave socialiste që kishin qenë pjesë e Perandorisë Ruse, Bahçisaraji u bë pjesë e [[Bashkimi Sovjetik|Bashkimit Sovjetik]] (themeluar më 30 dhjetor 1922) në vitin 1922.

Bahçisaraji u bë pjesë e [[Ukrainë]]s së sapo pavarur në vitin 1991. Megjithatë, ajo u bë një pjesë faktike e [[Rusia|Federatës Ruse]] kur [[Forcat e Armatosura Ruse]] [[Aneksimi i Krimesë nga Federata Ruse|pushtuan dhe aneksuan]] qytetin dhe tërë Krimesë në vitin 2014.

==Demografia==
{{Historical populations
|title       = Historical Populations
|type        = UA
|align       = right
|1930| 10450
|1939| 10891
|1989| 25363
|2006| 26400
|2011| 26215

|footnote=Source:
}}

Në vitin 1930 popullsia e qytetit ishte 10,450. Grupet etnike të përfaqësuara ishin 7,420 tatarë të Krimesë, 1,850 rusë, 315 hebrenj, 205 grekë, 185 ukrainas, 50 gjermanë, 30 armenë, 30 bullgarë dhe 365 të tjerë.

==Galeria==
<gallery>
File:Bakhchisarai 1.jpg|
File:Bakhchisarai 2.jpg|
File:Bakhchisaray 3.jpg| 
File:Bakhchisaray 4.jpg|
File:Bakhchisaray 5.jpg|
File:Bakhchisaray 6.jpg|
File:Bakhchisaray 8.jpg|
File:Bakhchisaray 7.jpg|
</gallery>

== Binjakëzimet ==
*{{flagicon|Turkey}} [[Bursa]], Turqi (2010)
*{{flagicon|Italy}} [[Venediku]], Itali

== Referime ==
{{reflist}}

[[Kategoria:Bahçisaraji| ]]
[[Kategoria:Qytete në Krime]]
[[Kategoria:Kryeqytetet e mëparshme të Krimesë]]