Jump to content

Biologjia evolucionare

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë

Biologjia evolucionare është nënfusha e biologjisë që studion proceset evolucionare (përzgjedhja natyrore, prejardhja e përbashkët, speciacioni) që kanë prodhuar diversitetin e jetës në Tokë. Përkufizohet gjithashtu si studimi i historisë së formave të jetës në Tokë. Evolucioni thotë se të gjitha speciet janë të lidhura dhe gradualisht ndryshojnë me kalimin e brezave.[1] Në një popullatë, variacionet gjenetike ndikojnë në fenotipet (karakteristikat fizike) të një organizmi. Këto ndryshime në fenotipe do të jenë një avantazh për disa organizma, të cilët më pas do t'u kalojnë pasardhësve të tyre. Disa shembuj të evolucionit të specieve gjatë shumë brezave janë mola me piper dhe zogjtë pa fluturim. Në vitet 1930, disiplina e biologjisë evolucionare u shfaq përmes asaj që Julian Huxley e quajti sinteza moderne e të kuptuarit, nga fusha të palidhura më parë të kërkimit biologjik, si gjenetika dhe ekologjia, sistematika dhe paleontologjia.

Gama hulumtuese e kërkimeve aktuale është zgjeruar për të përfshirë arkitekturën gjenetike të përshtatjes, evolucionin molekular dhe forcat e ndryshme që kontribuojnë në evolucion, si përzgjedhja seksuale, zhvendosja gjenetike dhe biogjeografia. Për më tepër, fusha më e re e biologjisë zhvillimore evolucionare ("evo-devo") heton se si kontrollohet embriogjeneza, duke dhënë kështu një sintezë më të gjerë që integron biologjinë zhvillimore me fushat e studimit të mbuluara nga sinteza e mëparshme evolucionare.

  1. ^ "What is evolution?". YourGenome (në anglisht). 17 shkurt 2017. Marrë më 27 nëntor 2021.{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)