Deborah Doniach
Deborah Doniach MD FRCP (lindur më 6 Prill 1912, Gjenevë, Zvicër - vdiq më 1 Janar 2004, Londër, Angli, Mbretëri e Bashkuar ) ishte një imunologe dhe pioniere e dalluar në fushën e sëmundjeve autoimune . [1]
Jeta e hershme dhe personale
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Deborah Abileah lindi në Gjenevë, Zvicër, më 6 Prill 1912 nga prindër rusë. Babai i saj, Arieh Abileah (i lindur Joseph Niswitzki), me origjinë hebraike, ishte një pianist i koncertit dhe mësues muzike; nëna e saj, Fée Héllès, me origjinë ruso-gjermane (lindi Fea Geller), drejtoi një shkollë romane vallëzimi në Paris. Familja lëvizte shpesh gjatë fëmijërisë së Deborah, duke jetuar në kohë të ndryshme në Paris, Vjenë dhe Itali. Për shkak të lëvizjeve të shpeshta dhe stilit të jetës bohem të prindërve të saj, ajo nuk filloi asnjë arsim zyrtar deri në moshën nëntë vjeç, kur ajo dhe motrat e saj po qëndronin në një manastir italian ndërsa nëna e saj po shërohej nga tuberkulozi në një sanitium dhe babai i saj ishte duke shoqëruar violinistin Josef Szigeti në një turne në Shtetet e Bashkuara. Familja më vonë u vendos në Tel Aviv, Palestinë, ku babai i saj dha mësim pianoje në. Konservatorin e Tel Avivit. [2] Ata u larguan nga Palestina për në Paris, ku Deborah u shkollua në Lycée Molière (Paris) [3] Ajo filloi të studionte mjekësi në Sorbonne por ndërpreu studimet e saj në 1933 për t'u zhvendosur në Londër pasi u martua me Izraelin "Sonny" Doniach, një patolog britanik të cilin ajo e kishte takuar për herë të parë në Palestinë në 1925. [4] Pas lindjeve të një djali dhe vajze, ajo mësoi anglisht dhe rifilloi studimet e saj mjekësore në Shkollën Mbretërore Falas të Mjekësisë, duke u diplomuar në 1945. [5]
Deborah dhe Sonny Doniach ishin së bashku për 75 vjet [6] (deri në vdekjen e tij në 2001) dhe kishin dy fëmijë, Sebastian Doniach (i lindur më 1934), i cili vazhdoi të bëhej një fizikan i çështjes së kondensuar në Universitetin e Stanfordit dhe Vera Doniach (1936– 1958).
Karriera
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Deborah ishte e punësuar si asistente kërkimore në Royal Free Hospital pastaj si endokrinologe në Spitalin Middlesex, Londër ku punoi me kirurgun e shquar të tiroides, Rupert Vaughan-Hudson . [1] [7] Vëzhgimi i pacientëve me sëmundjen Hashimoto dhe njohja e fushës e bënë atë të kuptojë se antitrupat e tepërt ishin një reagim autoimun kundër vetë gjëndrës tiroide sesa mikrobeve të jashtme. [4] Ajo bashkëpunoi me Ivan Roitt dhe Peter Campbell për të kuptuar më tej bazën autoimune të sëmundjes Hashimoto (citimet). Doniach vazhdoi studimet e saj në Spitalin Middlesex me bashkëpunëtorë të ndryshëm, përfshirë Roitt, Sheila Sherlock, Keith Taylor dhe Gianfranco Bottazzo, dhe zbuloi një bazë autoimune për sëmundje të shumta, duke përfshirë anemi të dëmshme, cirrozë biliare primare dhe diabet të tipit I Kjo çoi në konceptin e auto-imunitetit specifik të organeve.
Në vitet 1960, ajo u bashkua me Departamentin e ri të atëhershëm të Imunologjisë në Middlesex ku u emërua si një nga imunopatologët e parë konsulentë. Në 1974 ajo u bë Profesoreshë e Imunologjisë Klinike. [4] [7]
Çmime dhe nderime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Çmimi Van Meter i Shoqatës Amerikane Goitre (së bashku me Ivan Roitt ), 1957 [4]
- Çmimi Gairdner Toronto (së bashku me Ivan Roitt ), 1964
- Çmimi i Federatës Pasuniversitare Britanike, 1967 [7]
- Çmimi Gruaja Shkencëtare e Vitit e Shoqatës së Grave Shkencëtare Amerikane, 1984
Punime të zgjedhura
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ a b "Milestones in European Thyroidology (MET): Deborah Doniach (1912–2004)". European Thyroid Association. Marrë më 1 nëntor 2012.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Bahn, Rebecca; Doniach, Tabitha; McLachlan, Sandra (12 maj 2020). "Deborah Doniach: Discovering Thyroid Autoimmunity: The End of Horror Autotoxicus". Thyroid. 30 (7): 942–947. doi:10.1089/thy.2020.0124. PMID 32303157.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Professor Deborah Doniach". The Daily Telegraph (në anglisht). 23 janar 2004. Marrë më 11 korrik 2020.
- ^ a b c d Brostoff, Jonathan (15 janar 2004). "Deborah Doniach". The Guardian. Marrë më 1 nëntor 2012.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Leslier, David; Bottazzo, Gian-Franco. "Deborah Doniach". Munk's Roll Volume XI (në anglisht). Royal College of Physicians. Marrë më 11 korrik 2020.
- ^ Richmond, Caroline (7 shkurt 2004). "Deborah Doniach". BMJ. 328 (7435): 351. doi:10.1136/bmj.328.7435.351. PMC 338119.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ a b c Wright, Pearce (20 mars 2004). "Deborah Doniach". The Lancet. 363 (9413): 995. doi:10.1016/S0140-6736(04)15809-1. Marrë më 1 nëntor 2012.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)