Deshifrimi
Në filologji, deshifrimi është zbulimi i kuptimit të teksteve të shkruara në gjuhë ose shkrime të lashta apo të paqarta.[1] Deshifrimi në kriptografi i referohet dekriptimit.[2] Termi përdoret në mënyrë sardonike në gjuhën e përditshme për të përshkruar përpjekjet për të lexuar një shkrim të dobët dore.[3] Në gjenetikë, deshifrimi është përpjekja e suksesshme për të kuptuar ADN-në, e cila shihet në mënyrë metaforike si një tekst që përmban njësi të ngjashme me fjalët.[4] Në të gjithë shkencën, termi deshifrim është sinonim i të kuptuarit të dukurive biologjike dhe kimike.
Gjuhët e lashta[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Në disa raste, një objekt shumëgjuhësh ka qenë i nevojshëm për ta lehtësuar deshifrimin, Guri i Rosetës është shembulli klasik. Teknikat statistikore ofrojnë një rrugë tjetër drejt deshifrimit, siç bën analiza e gjuhëve moderne që rrjedhin nga gjuhët e lashta në të cilat shkruhen tekste të padeshifruara. Informacioni arkeologjik dhe historik është i dobishëm në verifikimin e deshifrimeve të hipotezave.
Deshifruesit[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Shiko edhe[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Skriptat e deshifruara[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Skriptat e padeshifruara[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- ^ Trask, R.L (2000). The Dictionary of Historical and Comparative Linguistics. Fitzroy Dearborn Publishers, p. 82 ("The process of determining the relation between an extinct and unknown writing system and the language it represents. Strictly, decipherment is the elucidation of the script—that is, determining the values of the written characters")
- ^ Vaudenay, Serge (2006). A Classical Introduction to Cryptography. Springer, p.3. ("Action to transform a ciphertext into a plaintext by an authorized party [emphasis added]")
- ^ "Decipher Definition & Meaning | Dictionary.com" (në anglisht).
- ^ Snustad, D. Peter, et al. (2016). Principles of Genetics. Wiley, p.302
- ^ "Cypro-Syllabic" (në anglisht).
- ^ "Anatomy of a Decipherment", http://images.library.wisc.edu/WI/EFacs/transactions/WT1966/reference/wi.wt1966.adcorre.pdf"
- ^ "Breaking the Code (Francois Desset, Padua) - YouTube". www.youtube.com (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 2021-12-11. Marrë më 2021-01-04.