Jump to content

Efektet shëndetësore të ushqimeve ultra të përpunuara

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
An image displaying a supermarket aisle containing many ultra-processed foods, mainly chips.
Një korridor supermarketi ku shfaqen shumë ushqime ultra të përpunuara.

Ushqimet ultra të përpunuara janë ushqime të prodhuara në mënyrë industriale që janë krijuar për të qenë të përshtatshëm, të shijshëm dhe të përballueshëm. Këto ushqime shpesh përmbajnë përbërës dhe aditivë të shumtë si konservues, ëmbëlsues, ngjyrues dhe emulsifikues, të cilët zakonisht nuk gjenden në kuzhinat e shtëpisë. Ata kanë tendencë të jenë të ulëta në fibra dhe të larta në kalori, kripë, sheqer të shtuar dhe yndyrë, të cilat të gjitha lidhen me rezultate të dobëta shëndetësore kur hahen me tepricë. Shembujt e zakonshëm përfshijnë ushqime të paketuara, pije joalkoolike, ushqime të gatshme dhe mish të përpunuar.[1][2]

Konsumimi i ushqimeve ultra të përpunuara ka efekte serioze negative shëndetësore në shëndetin e njeriut. Ato janë shkaku kryesor i sëmundjeve kronike të parandalueshme dhe vdekjeve të parakohshme në mbarë botën. Për shembull, rreth 678,000 amerikanë vdesin çdo vit nga sëmundjet kronike të ushqimit, një numër më i lartë se të gjitha vdekjet luftarake në historinë amerikane së bashku.[3][4] Konsumimi i ushqimeve ultra të përpunuara shoqërohet me një rrezik dukshëm më të lartë të obezitetit, hipertensionit, diabetit të tipit 2 dhe sëmundjeve kardiovaskulare. Përveç kësaj, dietat e larta në këto ushqime mund të rrisin rrezikun e vdekshmërisë nga të gjitha shkaqet me 29%.[5][6]

  1. ^ "Ultra-processed foods are associated with increased risk of cancer and cardiometabolic multimorbidity". International Agency for Research on Cancer. Marrë më 2024-07-12. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ "What we know about the health risks of ultra-processed foods". Georgia Public Broadcasting. 26 maj 2023. Marrë më 2024-07-12. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  3. ^ "Processed foods make us sick: It's time for government action". Harvard Public Health. mars 2023. Marrë më 2024-07-12. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  4. ^ "How many US military members died in each American war?". Military.com. 15 maj 2020. Marrë më 2024-07-12. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  5. ^ "What we know about the health risks of ultra-processed foods". Houston Public Media. 25 maj 2023. Marrë më 2024-07-12. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  6. ^ "Processed foods make us sick: It's time for government action". Harvard Public Health. mars 2023. Marrë më 2024-07-12. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)