Jump to content

Financa publike

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
(Përcjellë nga Financat publike)

Financat publike i referohen burimeve monetare në dispozicion të qeverive dhe gjithashtu studimit të financave brenda qeverisë dhe rolit të qeverisë në ekonomi.[1] Si lëndë studimi, është dega e ekonomisë e cila vlerëson të ardhurat dhe shpenzimet qeveritare të autoriteteve publike dhe përshtatjen e njërës apo tjetrës për të arritur efektet e dëshirueshme dhe për të shmangur ato të padëshirueshme. Fushëveprimi i financave publike konsiderohet të jetë i trefishtë, i përbërë nga efektet qeveritare në:[2]

  1. Shpërndarja efikase e burimeve në dispozicion;
  2. Shpërndarja e të ardhurave ndërmjet qytetarëve; dhe
  3. Stabiliteti i ekonomisë.

Ekonomisti Jonathan Gruber ka paraqitur një kornizë për të vlerësuar fushën e gjerë të financave publike. Gruber sugjeron që financat publike duhet të mendohen në drejtim të katër pyetjeve kryesore:

  1. Kur duhet të ndërhyjë qeveria në ekonomi? Për të cilat ekzistojnë dy motive qendrore për ndërhyrjen e qeverisë, dështimi i tregut dhe rishpërndarja e të ardhurave dhe pasurisë.
  2. Si mund të ndërhyjë qeveria? Pasi të merret vendimi për të ndërhyrë, qeveria duhet të zgjedhë mjetin specifik ose zgjedhjen e politikës për të kryer ndërhyrjen (për shembull sigurimi publik, taksimi ose subvencionimi).[3]
  3. Cili është efekti i këtyre ndërhyrjeve në rezultatet ekonomike? Një pyetje për të vlerësuar efektet empirike direkte dhe indirekte të ndërhyrjes specifike të qeverisë.[4]
  4. Dhe së fundi, pse qeveritë zgjedhin të ndërhyjnë në mënyrën që bëjnë? Kjo pyetje ka të bëjë kryesisht me studimin e ekonomisë politike, duke teorizuar se si qeveritë bëjnë politika publike.[5]
  1. ^ Gruber, Jonathan (2005). Public Finance and Public Policy. New York: Worth Publications. fq. 2. ISBN 0-7167-8655-9. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ Oates, Wallace E., "The Theory of Public Finance in a Federal System", The Canadian Journal of Economics / Revue Canadienne D'Economique, vol. 1, no. 1, 1968, pp. 37–54
  3. ^ Gruber, J. (2010) Public Finance and Public Policy , Worth Publishers, Pg. 6, Part 1
  4. ^ Gruber, J. (2010) Public Finance and Public Policy (Third Edition), Worth Publishers, Pg. 7, Part 1
  5. ^ Gruber, J. (2010) Public Finance and Public Policy (Third Edition), Worth Publishers, Pg. 9, Part 1