Gështenja e egër

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë

Gështenja e egër
Gështenja e egër në park
Klasifikimi shkencor
Mbretëria:
Division:
Klasa:
Rendi:
Familja:
Gjinia:
Emri binomial
Aesculus hippocastanum

Gështenja e egër ose emri gjenerik Aesculus hippocastanum është dru gjethrënës nga familja Sapindaceae.

Përshkrimi i bimës[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

"GËSHTENJA E KALIT" (Asceolus hypocastanum)në termin popullor thirret gështenja e egër .

Është dru me gjatësi deri në 30 metra me gjethe prej 5 deri në 7 rrema, me lule të bardha ndërsa fryti është i mbështjellur me një lëvore nga ana e jashtme me ferra në të cilat zakonisht ka nga dy kokrra fare të mëdha me një ngjyrë të ndritshme të gështenjës me një shije të idhët.

Vetitë shëruese[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Korja në mjekësinë popullore përdoret për mjekimin e problemeve të tretjes, etheve dhe ftohjes. Ekstrakti nga fryti përmban escin i cili i tonifikon muret e venave dhe e zvogëlon ënjtjen e këmbëve, Lulja e gështenjës së egër përdoret si preparat kundër barkqitjes.

Vetitë e  shërimit të gështenjës së kalit .
 • Gështenja e kalit ,  gështenjë e egër, pemë e familjes (Hippocastanum), rritet deri në 30 m lartësi  , me një kurorë të dendur, me degë të zhvilluara , me trung të drejtë , në fazën e lulzimit  kurora e kësaj peme  mbulohet me një lule karakteristike dhe të veçantë që përveç hijeshisë dhe dekoracionit , është shumë produktive dhe e kërkuar nga bletët dhe ka vlera të pa zëvëndësuara terapeutike . Origjina e kësaj peme është jugu  i Gadishullit Ballkant  . Nga qytetrimet e  shekullit të - XVI -  kjo pemë është perdorur për qëllime terapeutike, duke përdorur fara pjekur (frutin e sajë ), lëvoren , lulen  dhe gjethet e  gështenjës .
 • Fruti i  gështenjës së  kalit , ngjason me gështenjën e butë ( castanea   sattiva ), piqet në vjeshtë dhe pasi bie nga pema përdoret e tharë , në ambiente të posaçme për 3 deri 4 javë  ,në  një temperaturë prej 40-60 °C . Afati i ruajtjes së frutave  të  thara  është  2 vjet. Fruti i papërpunuar ka  shije astringent , e hidhur dhe është helmuese .
  • Fruti një mishtak kotyledons , i pasur  me niseshte  , sheqerna  , përmbajnë yndyrë  , acide organike, vitamina  dhe enzima . Gështenjat e papjekura  janë të pasura me vitaminë C . Druri, lëvorja  dhe gjethet përmbajnë tannins 10-16 qind.  Për fat të keq, gjatë magazinimit, ato  nuk mundë të qëndrojnë gjatë , pasi gjëndja e tyre  përkeqësohet me shpejtësi. Zierje e frutave  të thata, dhe çaji i gjetheve rekomandohet në sëmundjet inflamatore të sipërme të traktit respirator, dhe gjethet e  freskëta - ilaç i përkryer për kollës së mirë .  Frytet dhe gjethet  e gështenjës  mund të përdoren në sëmundjet e traktit gastrointestinal, edemë e lidhur me sëmundje të veshkave, gjakderdhje të hundës .  Tretësira e  alkoolit nga lule të thata   është bërë obligim për dizenteri kronike dhe rrufë e fshikëzës .  Në mjekësinë popullore  , lulet  , gjethet dhe farat e gështenjës së kalit përdoren si një antipiretik dhe astringent, si dhe për trajtimin e sëmundjeve të ndryshme reumatike.  

• Levorja mblidhet në pranverë, duke hequr atë nga degët 3-5-vjeçare pasi degët e pemëve krasiten me kujdes duke ruajtur formën e kurorës pa e dëmtuar . Thahen në hije në një ambient të ajrosur ose të ventiluar , amballazhohen mundësisht në qese letre ose pëlhure për tu mbrojtur nga lagështia , pluhuri dhe myku .

 • Gjethet gështenjës mund të vilen  nga fundi i majit deri në shtator , para rënies së gjetheve. Pemët e rinj  të gështenjës  2–3 m në lartësi , janë më të përshtatshme për mbledhjen e gjetheve . Mbledhja e gjetheve  nuk i shkakton pemës ndonjë dëm. Tharja e gjetheve bëhet në hije ,  nën strehën e çatisë, në tharëse ose në dhomat me ventilim të mirë, duke përhapur një shtresë jo më shumë se 10 cm të trasha. Në 2-3 ditët e para për të përshpejtuar e tharjen  rrotullohen  1-2 herë në ditë krejtësisht. Kur gjethet janë  tharë plotësisht , ruajnë  një ngjyrën e gjelbër dhe të zbehtë , kanë një erë të këndshme dhe shije subastringent  .  

 • Lulet e gështenjës së kalit , mbledhja e tyre bëhet pasi ato të jenë çelur plotësisht , duhet të thahet në hije në ambiente të pastra , të ajrosura ose të ventiluara , Pas tharjes amballazhohen me kujdes në qese letre os pëlhure , duke i mbrojtur nga pluhrat , lagështia  , insektet , mizat , merimangët dhe dëmtues  të tjerë .

Përdorimi[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Ekstrakti nga fryti i gështenjës së egër në formë të zheles ose kremit përdoret për tonifikimin e venave të këmbës dhe trajtimin e hemoroideve.

Galeria[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Lidhje të jashtme[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]